با وجود کاوش‌‌ها و بررسی‌‌های باستان‌‌شناختی پراکنده در منطقۀ شمال‌‌شرق ایران، تاکنون در این منطقه مطالعۀ تخصص‌‌گرایی فن و میزان و مقیاس پیچیدگی‌‌های اقتصادی صورت‌‌نپذیرفته‌‌است. شمال‌‌شرق ایران به‌‌دلیل منابع معدنی فراوان و قرار‌‌گرفتن در مسیر ارتباطی بزرگ خراسان، همواره در طول تاریخ دارای اهمیت مکانی و اقتصادی ویژه‌‌ای بوده‌‌است. با آگاهی از این اهمیت در این مقاله تلاش شده‌‌است که فرایند تخصص...

این مقاله با هدف مطالعه، بررسی و معرفی سنت سفال منقوش گودین III در درّۀ هُلیلان بر اساس یافته‌های سفالی مکشوفه در جریان مطالعات باستان‌شناسی محوطۀ کزآباد A به نگارش درآمده است. این محوطه، بزرگترین محوطۀ تاریخی درّۀ هُلیلان از توابع شهرستان چرداول است که در شمال استان ایلام قرار دارد. در این تحقیق، نگارنده علاوه بر مطالعه و بررسی نتایج پژوهش‌های پیشین، به بررسی باستان‌شناسی محوطۀ کزآباد A نیز پرداخ...

این مقاله با هدف مطالعه، بررسی و معرفی سنت سفال منقوش گودین iii در درّۀ هُلیلان بر اساس یافته های سفالی مکشوفه در جریان مطالعات باستان شناسی محوطۀ کزآباد a به نگارش درآمده است. این محوطه، بزرگترین محوطۀ تاریخی درّۀ هُلیلان از توابع شهرستان چرداول است که در شمال استان ایلام قرار دارد. در این تحقیق، نگارنده علاوه بر مطالعه و بررسی نتایج پژوهش های پیشین، به بررسی باستان شناسی محوطۀ کزآباد a نیز پرداخت...

بر اساس داده­های تاریخی، مرهشی یکی از نواحی پرتنش ایران در هزاره­های دوم و سوم ق.­م بوده که در بیشتر زمان حیاتش یکی از متحدان مهم ایلام باستان بوده است و نام آن همواره در کنار نام ایلام باستان در کتیبه­ها و سالنامه­های به­دست آمده از میان­رودان ذکر شده است. هدف این مقاله تعیین موقعیت جغرافیایی منطقه یا شهر مرهشی است. در مورد مکان مرهشی نظریات متفاوتی وجود دارد؛ براساس داده­های مکتوب و نظر اکثر ...

محوطۀ باستانی ویگل و هراسکان در پی انجام چند بازدید مقدماتی نگارنده در سال 1385، با توجه به وجود داده های فراوان دوره های تاریخی و اسلامی و اهمیت محوطه و در پی برنامه ریزی پژوهشی در پاییز 1386، مورد انجام یک برنامۀ بررسی سیستماتیک باستان شناسی قرار گرفت. در این برنامه، یک محدودۀ 120 هکتاری که شامل دو شهر به مرکزیت دو قلعه است، مورد شناسایی قرار گرفت که با عنوان های شهر غربی و شهر شرقی نام گذاری...

تپه‌های سیلک کاشان از نخستین استقرارگاه‌های دائمی انسان (روستانشینی) در فلات ایران محسوب می‌شود که آثاری از هزارۀ هفتم (دورۀ نوسنگی) پیش از میلاد تا عصر آهن 3 (دورۀ ماد) را در خود جای داده و بدین‌ سبب ارزش و جایگاه فرهنگی و مطالعاتی ویژه‌ای دارد. محوطۀ باستانی سیلک در طول یک قرن اخیر آسیب‌های فراوانی را متحمل شده است. پدیدۀ مخرب گسترش و توسعۀ کالبدی شهرها همیشه گریبان‌گیر محوطه‌های باستانی از ق...

محوطۀ باستانی هفت تپۀ خوزستان در یک ساوان ۱ غنی با سابقۀ تمدنی بسیار طولانی از دورۀ عیلام میانه  ۱۵۰۰-۱۱۰۰) قم) بر­جای مانده است. این شهر عیلامی، مجموعۀ عظیمی از ساختارها و آثار معماریِ خاکی است. مجموعۀ ساختمان های این محوطه بر اثر عوامل بیولوژیکی گوناگون دچار انواع مختلفی از آسیب ها قرار م یگیرند. در این میان هجوم انواع موریانه ها مهم ترین خسارت را به محوطه وارد می آورد. در نگاه نخست ممکن است آ...

بر اساس داده­های تاریخی، مرهشی یکی از نواحی پرتنش ایران در هزاره­های دوم و سوم ق.­م بوده که در بیشتر زمان حیاتش یکی از متحدان مهم ایلام باستان بوده است و نام آن همواره در کنار نام ایلام باستان در کتیبه­ها و سالنامه­های به­دست آمده از میان­رودان ذکر شده است. هدف این مقاله تعیین موقعیت جغرافیایی منطقه یا شهر مرهشی است. در مورد مکان مرهشی نظریات متفاوتی وجود دارد؛ براساس داده­های مکتوب و نظر اکثر ...

چکیده سرزمین ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی مناسب خود، در بین جوامع پیش از تاریخ شاهراه ارتباطی مهمی بوده است و برای شناخت جوامع انسانی در دورۀ پلیئستوسن ناحیه ای کلیدی به شمار می رود. تاکنون محوطه های پارینه سنگی بسیاری در ایران شناسایی شده اند، اما دانش ما در مورد محوطه های پارینه سنگی جدید به منطقۀ زاگرس محدود می شود. محوطه های منتسب به این دوران در بخش شمالی رشته کوه های البرز و...

دوازده فصل کاوش­های باستان­شناختی­ در محوطۀ شهداد، اهمیت حاشیۀ غربی بیابان لوت واقع در جنوب شرق ایران را به لحاظ باستان­شناختی افزون‌تر کرده است. در سال 1390 دشت لوت بررسی باستان‌شناختی شد، حاصل آن شناسایی 87 محوطۀ باستانی از هزارۀ پنجم پ.م تا دورۀ اسلامی بوده است. مقالۀ پیش­رو به زیستگاه­های پیش از تاریخ دشت لوت می­پردازد که متعلق به هزاره­های پنجم تا دوم پ.م هستند. به علت قرار گرفتن منطقۀ مور...