از قرن هشتم هجری، آثار گچ بری نفیسی برجای مانده است که تعدادی از آ نها دارای رقم هنرمند سازنده و تاریخ ساخت نیز هستند. این گچ بری ها در محراب های نفیس، لوح ها و کتیبه های گچی مساجد، آرامگاه ها و ... بیشترین کاربرد را دارند. ازجمله این نمونه های شاخص می توان به دو محراب و یک محراب نمای گچ بری در مجموعه آرامگاهی شیخ احمد جامی در تربت جام اشاره نمود. لذا هدف این پژوهش ارائه مستندات تصویری (به اختص...

مسجد جامع ساوه که در قرون گذشته، تعمیر، تجدید و تزیین شده است، دارای چندین محراب گچ بری از دوره های مختلف تاریخی است که با کتیبه ها و نقوش گیاهی و هندسی زیبا آراسته شد هاند. یکی از محراب های گچ بری این مسجد که به دوره سلجوقی منسوب است، ه ماکنون در موزه چهارفصل اراک نگهداری می شود و دارای ویژگی های هنری ارزشمندی است که کمتر معرفی و بدان پرداخته شده است؛ لذا هدف این پژوهش، معرفی چیستی تزیینات این...

در دورۀ ایلخانی (حدود 633 ه. ق. تا 756 ه. ق.) با ورود ایرانیان به دستگاه حکومتی، حمایت از هنر و هنرمندان رونق گرفت و هنرهای مختلف از جمله گچ بری به رشد و شکوفایی چشمگیری دست یافت. در این دوره، شاهد محراب ها و کتیبه های گچ بری زیبا و پرکاری هستیم که از سوی حاکمان و والیان جهت مساجد، امامزاده ها و مقابر بزرگان سفارش داده می شدند و توسط هنرمندان بنامی از خاندان های مختلف ساخته می شدند. در این میان...

در دوره ایلخانی، با ورود ایرانیان به دستگاه حکومتی، حمایت از هنر و هنرمندان رونق گرفت و هنرهای مختلف از جمله؛ گچ بری به رشد و شکوفایی چشمگیری دست یافت. در این دوره، شاهد محراب ها و کتیبه های گچ بری زیبا و پرکاری هستیم که از سوی حاکمان و والیان؛ جهت مساجد، امام زاده ها و مقابر بزرگان سفارش داده می شدند و توسط هنرمندان بنامی از خاندان های مختلف، ساخته می شدند. هنرمندان کرمانی، به نظر می رسد که با...

در صنایع دستی، نقوش همواره جایگاه خاصی داشته اند، از سفالینه های تمدن¬های پیش ازتاریخ، آثار هنری دوره اسلامی تا دست ساخته¬هایی که امروز تولید می شود. محراب و منبر نیز که در هنر دوره اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است، از عناصر شاخص در برگیرنده نقش در این دوره به حساب می¬آید. شناخت و تطبیق نقوش منبت و گچ بری و روابط بین آن ها از طریق مطالعه و یک بررسی دوجانبه ضرورتی است که باید مورد بررس...

مسجد جامع نایین در حومهی بافت تاریخی شهر نایین و در ضلع شمال غربی آن واقع شده، بنا بر اعتقاد اکثر محقّقان، این مسجد در قرن چهارم هجری و بهدست دیلمیان بنا شده است. از وجوه متمایز این مسجد، گچبریهای نفیس شبستان جنوبی و محراب آن است که از نظر تکنیک و نقوش در مرتبهای متعالی جای دارد. طرحهای بهکار رفته بر مبنای نقوش گیاهی شکل گرفتهاند که با کمی تأمل، به اهمیت نقش برگ مو و خوشهی انگور در میا...

در ایران مطالعات مدون و سازمان یافته ای در رابطه با شناخت فنی تزیینات گچ بری دوره ایلخانی صورت نگرفته است ولی می توان برخی از پژوهش های عمده در زمینه های مشابه را سرمشقی برای این هدف در نظر گرفت. از جمله مطالعات فنی انجام شده توسط م.میش مست نهی بر روی گچ بری های کوه خواجه سیستان را می توان نام برد که در آن عمده فرسایش قابل ملاحظه در نمونه ها یعنی پودری شدن لایه های گچ و خاک و انیدریته شدن این ل...

مسجد جامع نی ریز در شهرستان نی ریز، در شرق استان فارس و در فاصله تقریبی 220 کیلومتری شیراز قرار دارد و یکی از قدیمی ترین مساجد تاریخ دار ایران محسوب می شود. این بنا که الحاقاتی را طی ادوار مختلف تاریخی تجربه کرده، امروزه مشتمل بر یک صحن مرب عمستطیل، دو ایوان شمالی و جنوبی، رواق ها و شبستان هایی در اطراف صحن است. یکی از بارزترین بخش های این مسجد؛ محراب نفیس گچ بری است که در انتهای ایوان جنوبی قر...

هویت گرافیک هر کشور وابسته به عناصر فرهنگی، تاریخی و هنری آن است و خلأ بزرگِ آثارِ بسیاری از طراحان، عدم رجعت به پشتوانه تصویری بازمانده از ادوار گذشته محسوب می شود. این تصاویر همواره زینت بخش بسیاری از لوازم روزمره آدمی از کوچک ترین اشیا تا بزرگ ترین بناها بوده است؛ خوشبختانه بخشی از این آثار، از تلاطم امواج مخرب زمانه در امان مانده و تبدیل به میراث گذشتگان برای معاصرین گردیده است. یکی از منابع ...

بنای نیمه مخروبه ی مسجد جامع هفتشویه ، متعلق به دوره ی سلجوقی ، در حاشیه ی شرقی شهر اصفهان واقع شده است . این بنا تنها اثر تاریخی است که ، هم قدمت روستای هفتشویه را نشان می دهد و هم گویای قدمت و آبادانی روستاهای همجوار است . محراب ایلخانی این مسجد به سبب ارتفاع زیاد و تزیینات گچ بری متنوع و پرکار هم ردیف محراب های شاخصِ دوره ی ایلخانی قراردارد . تخریب گنبدخانه ی مسجد و قرارگیری محراب در شرایط ...