محراب مسجدجامع کاشان ازجمله محراب‌های گچبری شاخص برجای‌مانده از دوران اسلامی است که در سیر تطور مسجدجامع کاشان و همچنین سیر هنر محراب‌های گچبری دوران اسلامی به‌ویژه در ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. با وجود اهمیت تاریخی این محراب، تاکنون مطالعۀ جامعی روی آن انجام نشده است که شاید دلیل اصلی آن تخریب گسترده‌اش در دهه‌های اخیر  باشد. در این پژوهش، نگارنده بر آن است تا باتوجه‌به مستندات موجود،...

محراب های گچبری عصر ایلخانی، به عنوان یکی از باشکوه ترین جلوه های تزئین در معماری این دوره، علاوه بر تنوع آشکار در فرم ها و ابعاد ساخت، شامل مجموعه ی منحصربفردی از آرایه ها و همچنین کتیبه های گوناگون می باشد. این نقوش که تقریباً، در کلیه ی اجزاء و قسمت های محراب های گچبری اعم از پیشانی، حاشیه ها، ستون ها (پیلک)، سرستون ها، طاقنماها و لچکی ها به چشم می خورد؛ شامل انواع نقوش گیاهی (اسلیمی و ختایی)...

در این پروژه مطالعاتی که با هدف ساختار شناسی و آسیب شناسی و ارائه طرح مناسب حفظ و مرمت محراب مسجد جامع اورمیه صورت گرفت ابتدا شیوه معماری دوره ایلخانی که در آن محراب ساخته شده، پرداخته سپس به محل و منشا کاربرد آن که تعیین کننده نوع ساخت آن می باشد اشاره شده است . مطالعات فن شناسی حاکی از وجود ترکیبات عمده ای نظیر ژیپس، انیدریت و کانی های رسی در گچبری است.در ادامه با توجه به مطالعه آزمایشگاهی و...

محراب های گچبری ایران از نظر هنری و سابقه ی تاریخی دارای جایگاه ویژه ای هستند. مدیریت و ساماندهی این محراب ها که بیشتر مربوط به قرون ششم تا هشتم هجری قمری می باشند، توسط هنرمندانی رقم خورده که اوج هنر خود را در تزیین مکانی به کار گرفته اند که محل خضوع و خشوع انسان در برابر خالق بزرگ است. سبک های متنوع چه در شیوه اجرا و چه در ابداع کتیبه ها و نقوش که بعضاً سابقه ی نقوش ساسانی در آنها عینیت دارد، ...

یکی از شاخص ترین تزئینات معماری ایران، گچبری است که اوج این هنر را می توان در عصر ایلخانی، به ویژه، در محراب های این دوره مشاهده نمود. به نحوی که هر یک از این محراب ها شاهکاری در طراحی و اجرا هستند. نمونه های ارزشمندی از این محراب ها، در ابنیه ی تاریخی شهرستان اصفهان و حومه آن - که در آن زمان از رونق و آبادانی فراوانی برخوردار بوده اند- به یادگار مانده است که برخی ناشناخته و مهجور باقی مانده و ...

این پژوهش سعی بر معرفی و تجزیه و تحلیل عناصر و اجزاء مسجد جامع نی ریز را دارد. مسجدی که نه تنها جزء کهن تریم مساجد ایران است ، بلکه در بسیاری از موارد ، دارای خصوصیات منحصر به فردی است ، که تنها در این مسجد ، شاهد آن هستیم. در این پژوهش، علاوه بر روش کتابخانه ای ، با روش میدانی، به برداشت دقیق از بنا پرداخته شده و لازم به ذکراست که بسیاری از نقشه ها و تصاویر موجود در این پژوهش ، برای اولین بار...

محراب در معماری مسجد نقش و اهمیت حیاتی دارد، از آن جهت که یکی از مهمترین بخش های بنا، نقطه عطف نمازگزار و نشان دهنده قبله مسلمانان است، بنابراین مکان ظهور هنر نمایی هنرمندان مسلمان در طول زمان بوده است. گچبری از جمله هنرهایی است که در عصر ایلخانی به خصوص در محراب های این دوره به اوج شکوفایی رسیده است. محراب گچبری مسجد جامع تبریز که یکی از این نمونه هاست، شاهکاری در تزئینات معماری ایران، در این ...

محراب مسجد کوشک فردوس دارای دو کتیبه ی گچبری شده به خط کوفی و ثلث تزئینی است که متعلق به اواخر دوره ی سلجوقی می باشند. در کتیبه ی ثلث تاریخ 554 هجری قمری ثبت گردیده است.. تکنیک برجسته، استفاده از چندین رنگ و استفاده از نقوش اسلیمی و گیاهی، نشان گر وجود سبک رازی در کتیبه های کوفی و ثلث است. بر اساس مطالعات تاریخی- تطبیقی، سنگ روضه ی علیه ی رضویه(ع)، یک قطعه در چوبی متعلق به اواخر قرن 6 هـ ق و یک...

آثار چوبی یکی از زیر شاخه های اصلی هنر سنتی و صنایع دستی محسوب می شود. در عصر حاضر نقوشی که منشأ آنها در خارج از فرهنگ و تمدن ایرانی یا اسلامی قرار دارد، جای نقوش غنی این مرز و بوم را گرفته اند. عامل مهم پدید آمدن چنین مشکلی، ناشناخته ماندن نقوش اصیل ایرانی و اسلامی و نیز استفاد? تکراری از آن ها در طی تاریخ، بدون تغییر و خلاقیت بوده است. آرایه های معماری اسلامی گنجینه های غنی از نقوشی هستند که ...

در معماری اسلامی و خصوصاً مساجد توجه اصلی به روح نمازگزار و عالم وحدانیت است؛ بدین سبب کتیبه های قرآنی بیشترین سطوح تزئینی را به خود اختصاص داده است. در این بین، محراب به لحاظ جایگاه آن در معماری مساجد همواره یکی از عناصر پرتزئین معماری بوده است که شامل کتیبه هایی از آیات و مضامین قرآنی است. کتیبه های تزئینی مساجد منبع مهمی برای بررسی دیدگاه ها و تفکرات مذهبی ملهم از آیات قرآنی هستند. این مقاله ...