علی‌رغم نقش مجلات تخصصی در تبلیغات، آموزش و ایجاد جریان‌های فکری در معماری معاصر ایران، تاکنون هیچ تحقیق جامعی پیرامون محتوای این رسانه‌ها صورت نگرفته است. تحلیل محتوای مجلات «معمار»، «هنر معماری» و «معماری و ساختمان» طی بیست سال فعالیت اخیر آنان هدف این پژوهش است. اهمیت این تحقیق با درک نقش رسانه‌ها در جهت‌دهی به افکار حرفه‌مندان براساس نظریۀ برجسته‌سازی مشخص می‌شود. تحلیل محتوا با مراجعه به م...

هنر و معماری اسلامی گنجینه گران­بهایی است که حاصل تجربه و تلاش جمعی هنرمندان مسلمان در طول تاریخ بوده است. این زنجیره در دوره معاصر در اثر تحولات فرهنگی گسسته شده است. یکی از طرق احیای هویت فرهنگی، کند و کاو در مبانی نظری و فلسفی هنر و معماری اسلامی و زدودن پیرایه ها و ناراستی هایی است که به آن نسبت داده می شود. این ضرورتی است که علی­رغم گذشت بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی، هنوز گام جدی در رسید...

معماری ایران وهند میراث مشترک دارند ، و آن هنر و معماری  تیموری نیز اصالتاً یک معماری ایرانی بود ، محققان تردیدی ندارند که حضور بارز هنر ایرانی در هند به ویژه پس از اقامت یکی از سلاطین مسلمان هند  همایون در ایران و به همراه بردن هنرمندان ایرانی به آن دیار توسط این سلطان ، هویت هنر ومعماری اسلامی – ایرانی هند را رقم زد. ظهور اسلام و ورود آن به ایران ، تاریخ نوینی را در این سرزمین رقم زد و به ویژه...

این مقاله، درصدد است که پاسخ‌های مطرح درباره‌ سه سؤال از هنر اسلامی و به طور خاص معماری اسلامی را بررسی کند: نخست این که آیا هنر اسلامی هویت مستقلی دارد؟ آیا با وجود بناهایی با کارکردهای مختلف، فضای واحدی در معماری اسلامی وجود دارد؟ آیا معیار واحدی را برای بررسی فضاهای مختلف هنر و معماری اسلامی می‌توان معرفی کرد؟ مقاله، در بررسی پاسخ‌ها، از هویت مستقل هنر و معماری اسلامی دفاع کرده و تزیینات خوش...

مکان به عنوان یکی از مفاهیم پایه در معماری و شهرسازی از طریق معماری به عنوان هنر آشکار  می­شود. مبنای نظری این مقاله اندیشۀ «مارتین هایدگر» فیلسوف و پدیدارشناس آلمانی (1976-1889) است. بر این اساس برآنیم تا دریابیم مکان چگونه آشکار می­شود و هنر (در اینجا معماری) اساساً چه نقشی درآشکارگی مکان ایفا می­کند؟ در روزگار مدرن توجه به گوهر مکان به فراموشی سپرده شده و مکان به امری کمی تنزل یافته است. با ا...

نگاهی به پژوهش های موجود در زمینه هنر و معماری اسلامی نشان می دهد که بسیاری از تحقیقات انجام شده دراین زمینه صرفا جنبه تاریخی و فرمال دارد که آن را برگرفته از هنر بیزانس ، ساسانی ، قبطی و ... دانسته اند. در میان این پژوهش ها، معدود دانشمندانی وجود دارند که با نگرشی محتوایی به هنر و معارف اسلامی پرداخته اند. در میان این افراد تیتوس بورکهارت از جمله اندیشمندانی است که هنر و معماری اسلامی را با نگ...

هنر هخامنشی، هنر درباری و متأثر از هنر ملل تابعه امپراتوری مانند بین‌النهرین، مصر، آسیای صغیر و به ویژه هنر اورارتو بوده است؛ نقوش برجسته دیواره‌ها و دروازه کاخ‌ها به ویژه در تخت جمشید، بیانگر نفوذ و تأثیر عناصر هنر مادی، ایلامی و بین‌النهرین (آشور و بابل) بر هنر هخامنشی است. همچنین پس از فتوحات کوروش در آسیای صغیر، هنر متعالی و ظریف یونانیان در بناهای هخامنشی به چشم می‌خورد. معماری به عنوان م...

در دوره هخامنشیان یک سبک معماری مخصوصی به وجود آمد، که در آن سنن و آداب ملل مختلف ساکن در کشور هخامنشیان جلوه­گری می­کرد. یکی از آثار اولیه­ی معماری هخامنشیان، کاخ کوروش است که در نخستین اقامتگاه این دولت در پاسارگاد بنا شد و عبارت از یک رشته ساختمان هایی در میان باغ و محصور به دیوار بود. هنر شاهنشاهی هخامنشی در سده­های شم تا چهارم ق.م. دو دسته است: یکی هنر پادشاهان نخستین پارسی است که بهترین ن...

استعاره که به الگوبرداری میان‌حوزه‌ای یا به‌هر نوع فهم و بیان یک حوزۀ انتزاعی در قالب یک حوزۀ ملموس‌تر اطلاق می‌شود، یکی از مهم‌ترین موضوعات مطرح در حوزۀ شناختی است و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. پژوهشگران بسیاری بر این موضوع که استعاره، جزئی جدایی‌ناپذیر و عجین‌شده با زبان ماست صحه نهاده‌اند. اما در بررسی‌های ابتدایی صورت‌گرفته پیش از انجام پژوهش به نظر می‌رسید، بسامد و نیز شیوۀ کاربرد استع...

گذشته پربار فرهنگ و هنر ایران زمین به ویژه هنر تزیین ابنیه در معماری این دیار جایگاهی رفیع دارد که هنر و معماری دوره خوارزمشاهیاننه تنها از این امر مستثنی نیست، بلکه علاوه بر زیبایی ظاهری از ازر شهای والاتری نیز برخوردار است و ذهن جستجوگر را قبل از نمودظاهری، به معنایی درونی رهنمون م یسازد. از آ نجاکه اصول زیباشناسی و ویژگ یهای خاص سنت ایرانی به طور ظریف و آگاهانه درمعماری این نقوش موردتوجه قرا...