حضور خراسانیان در تشکیل خلافت عباسی، باعث شد تا حضور آنان در تشکیلات و ساختار سیاسی و فرهنگی جهان اسلام نیز نمود بیشتری پیدا کند. محافل علمی بغداد از جمله مراکزی به شمار می روند که خراسانیان حضور پررنگی در آنها داشتند. بسترهای مناسب و انگیزه های گوناگون برای حضور آنان در بغداد، جایگاه برتری و تفوق را در جوامع علمی بغداد به خراسانیان داده بود. خراسانیان در سطوح عالی این مراکز و محافل به تعلیم و ...

چکیده: انقلاب مشروطیت ایران از مهم ترین مقاطع تاریخ این سرزمین می باشد که باعث تغییر و تحولات بسیاری در عرصه های مختلف کشور گردید. از جمله ثمرات این انقلاب تأسیس نهاد مجلس شورای ملی بود که خود منشأ آثار و خدمات بسیاری برای کشور ـ خصوصاً در اولین دور? آن ـ بود. مجلس اول را مهم ترین مولود و ثمر? انقلاب مشروطه دانسته اند ، اما از زاویه ای دیگر این مجلس را پدید آورند? مشروطه در ایران هم بوده است ، چ...

در دورۀ سلطان‌حسین بایقرا (875ـ911 ق)، اقطاب فرقۀ نقشبندیه، به‌دلیل سیاست تسامح مذهبی دربار، از آزادی عمل نسبی، به‌ویژه در زمینۀ برپایی مراسمی همچون سماع برخوردار بودند. در این بین، عبدالرحمان جامی (817ـ898 ق) از جمله اقطاب نقشبندی، در برگزاری این مجالس، رویکردی متمایز داشت. این پژوهش، با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی و بررسی اشعار برجای‌مانده از جامی (دیوان کامل و مثنوی هفت اورنگ)، درصدد پاسخ به ا...

مجالس مذهبی از مردمی ترین محافل و مجامع است که حول محور قرآن و سنت اهل بیتعلیهم السلام و تعظیم شعائر دینی فعالیت می کند. با توجه به گستردگی و فراگیری این مجالس و همچنین دارا بودن ویژگی های منحصربفردی چون حضور گسترده اقشار مختلف مردم، این مجالس، نقش بالایی در زنده و پویا نگه داشتن دین در جامعه دارند. در قرآن کریم به ویژه در آیات تعظیم شعائر الهی، خداوند مسلمانان را به برگزاری این مجالس ترغیب و ت...

از آنجا که مجلس وعظ یکی از نشست‌ها و حلقه‌های فرهنگی تربیتی در میان صوفیان محسوب می‌شد در اینگونه مجلس‌ها، واعظی در جمع حاضران و مستمعان با موضوعیّت وعظ و ارشاد و پند و اندرز سخن می‌گفت به آن سخنان نیز اصطلاحاً مجلس گفته‌اند. نظیر روزی شیخ ابوسعید قدس الله روحه العزیز در نیشابور مجلس می‌گفت. هدف از این پژوهش آگاهی از مجالس صوفیه، کیفیت برگزاری آن‌ها و شناخت زبانِ خطابه و همچنین بررسی موضو...

تذکرۀ مجالس ‌العشاق به نام دو نفر در تاریخ ادبیات فارسی شهرت یافته است: یکی سلطان‌حسین بایقرا و دیگری کمال‌الدین حسین گازرگاهی از عالمان دربار سلطان‌حسین. با آن که در متن کتاب پنج بار صراحتاً و با ذکر نشانه، سلطان‌حسین به عنوان مؤلف کتاب معرفی شده، اما محققان این انتساب را نپذیرفته و نویسندۀ اصلی متن را گازرگاهی می‌دانند. این مقاله با جستجوی رد پای مؤلف در متن کتاب تحقیق در شخصیت تاریخی امیر کما...

ایران سرزمینی با تمدن دیرینه که در دوره های ویژه ای از تاریخ خود، شاهد شکوفایی دانش پزشکی بوده است. در دوره ی ساسانیان علوم و آموزش های مکتوب گسترش یافت و دانش های یونانی، رومی، هندی و چینی در ایران جایگاه فرهنگی ویژه ای پیدا کرد و تالیفات و ترجمه ها در دانش پزشکی رواج یافت و تا آن اندازه رشد پیدا کرد که برای پزشکان طبقه ای جداگانه تعیین کرده بودند و پادشاهان ساسانی به شدت از پزشکان حمایت می کر...