کتاب «مجاز القرآن» لأبی¬عبیدة من أوائل الکتب التی ألفت عن القرآن الکریم فی نهایة القرن الثانی للهجرة. عند دراسة هذا الکتاب نجد بذوراً أولی تتحدث عن نظم القرآن الکریم وأسلوبه. فجهوده فی هذا الحقل مهّدت السبیل فیما بعد لظهور مصنفات کثیرة تبحث فی أسلوب القرآن الأدبی. یکشف أبو عبیدة فی کتابه عن مناحی الجمال فی القرآن الکریم. فقد أدرک أنّ فی آیات القرآن الکریم شیئاً یحتاج إلی شرح وتوضیح؛ فاتجه فی کتابه...

در این مقاله مختصر سعی شده که به دلالتهای اصطلاح اعجاز قرآن کریم در مسیرتاریخ تطور این دلالتها در مؤلفات قدما و معاصرین پرداخته شود. با مطالعه و تحقیق در کتب زبان و ادبیات عرب و کتابهای زبان شناسی معاصر خصوصاً در موضوعات علوم قرآنی، دلالتهای واژه های مشابه آن مثل (آیه)، (برهان) و (سلطان) بررسی می شود. همچنین بدو اصطلاح (اعجاز) و (معجزه) - که از قرن چهارم هجری تا امروز به عنوان اصطلاحاتی مشهور می...

کتاب «مجاز القرآن» از نخستین کتاب¬هایی است که در پایان قرن دوم هجری، به¬وسیله ابوعبیده معمر بن مثنی، پیرامون قرآن کریم تألیف شد. با بررسی دقیق این کتاب به این نکته پی می¬بریم که ابوعبیده، گام¬های اولیه را در رابطه با نظم و اسلوب قرآن کریم برداشته است. تلاش¬های او در این زمینه، راه را برای تألیف کتب جامعی در زمینة اسلوب ادبی قرآن کریم هموار ساخت و تأثیر آن در آثار نویسندگان قرون بعد آشکار است. ا...

إن للقرآن الکریم والأدب العربی نظرة شاملة إلی القلب ومترادفاته. هنا یُطرح سؤال وهو أن المقصود من القلب فی هذه النصوص هل هو القلب الموجود فی الصدر أم الغرض منه هو الدماغ؛ واستعمل القلب استعمالا مجازیاً؟ فی هذا المقال نتناول هذا الموضوع من خلال القرآن الکریم ومن منطلق الاکتشافات العلمیة الجدیدة لنجیب عن هذا السؤال بأن استعمال القلب فی القرآن الکریم والأدب العربی لیس مجازا بل هو حقیقة فاستعمل اللفظ...

هي دراسة للنوع الأول في كتاب الإتقان علوم القرآن للسيوطي: (في معرفة المكي والمدني)، لتحليل ما ورد الباب من أقوال قسمة النجوم القرآنية حيث زمان ومكان النزول، وقد جعلها أبو القاسم الحسن بن محمد النيسابوري (406هـــ) كتابه (التنبيه على فضل القرآن) خمسة وعشرين نوعاً، مقرراً أنها أشرف الكريم، وشرط للتصدي للتفسير، ووافقه ذلك السيوطي إتقانه، مفرداً أكثر تلك الأنواع بأبواب مستقلة، وهو الأمر الذي تحفظ عليه ...