چکیده: مثل ها تعبیراتی رایج درمیان هر قوم و ملت، و یکی از ارکان مهم زبان و فرهنگ و نموداری از ذوق وقریحه هستند که اغلب در لباس استعاره ، کنایه ویا در قالب سخنی موزون ودلنشین متنشر شده اند. در این میان مثل های قرآنی که در میان قوم عرب نازل شدند جایگاهی ویژه در مقایسه با مثل های عربی دارند. آنها به امثال اهتمام خاصی می ورزیدند و به همین دلیل به کشف وضبط مثل های قرآنی و عربی پرداختند. دراین راس...

کتاب «التمثیل و المحاضرة»، نوشتة ابومنصور ثعالبی (429-350هـ..ق) یکی از کتاب­های درخشان به زبان عربی است که به دلیل اشتمال بر گوشه­هایی از مثل ها و حکمت های کهن ایرانی در نوع خود کم نظیر است. در میان مثل های موجود در این کتاب, مثل های ایرانیِ عربی شده­ای هستند که ریشه در دوردست­های تاریخ دارند و امروزه در میان ما همچنان رایج­اند. آن چه در این نوشتار به آن پرداخته شده، بیشتر, همین مثل های دیرسالِ آ...

«مَثَل» مقوله ای زبانی- ادبی به شمار می­آید که از جایگاهی والا در فرهنگ ایرانی و عربی برخوردار است. مثل نگاران ایرانی و عرب سعی وافر داشته­اند که امثال را گردآوری و ثبت و ضبط نمایند. شیوه­ی مثل­پژوهی و تدوین ضرب المثل­ها بیشتر مبتنی بر شیوه ی «دسته بندی الفبایی» بوده است و هیچ گونه رابطه و پیوند منطقی و معنایی میان امثال به چشم نمی خورد. نگارنده بر این باور است که دسته بندی امثال براساس «حوزه های...

زبان به عنوان بخشی از فرهنگ یکی از بارزترین عناصر هویت ملّی یک جامعه به شمار می¬رود که بخش عمده آن، زبان عامّه و ادب شفاهی است که ضرب المثل¬های رایج در آن، به عنوان یکی از مولّفه¬های برجسته زبان مردم، نقش مهمی در فرهنگ سازی دارند. امثال، جملاتی نغز، کوتاه، پند آموز و حاوی باوری فراگیر هستند و عصاره افکار و اندیشه های مردمان وگاه خردمندان یک جامعه به شمار می¬روند که در میان مردم به شکل نظم و نثر رو...

بسیاری از آثار نویسندگان و شعرای فارسی زبان در طول تاریخ، متأثر از زبان دین و کتاب آسمانی (قرآن کریم) بوده است. ادبای ایرانی در شعر و نثر تعلیمی از زبان و فرهنگ عربی بسیار سود جسته اند و به طور مثال در گفتار خود از صناعات ادبی همچون ارسال المثل (= تمثیل)، اقتباس و یا حتی تلمیح از امثال عربی در تبیین، تفهیم و آموزش پیام خویش بسیاربهره برده اند چنان که عبارات حکیمانه عربی در متن شاه کارهای زبان ف...

چکیده ندارد.

مثل در گستره ادبیات از نقش و جایگاه والایی برخوردار است؛ به طوری که ارزش و اهمیت علمی و تاریخی آن از کتیبه‌ها و سنگ‌نوشته‌ها کمتر نیست. در زندگی تمامی اقشار جامعه، اعم از عامی، تحصیلکرده، فرهیخته و... مثل کاربرد ممتازی دارد و چه بسا جملة کوتاهی که ضرب‌المثلی یا حکمتی به ارث رسیده از گذشتگان است، کار ساعت‌ها سخن گفتن، دلیل آوردن و استدلال کردن و بحث کردن را انجام داده است. تاریخ امثال و حکم در ز...

مثل در گستره ادبیات از نقش و جایگاه والایی برخوردار است؛ به طوری که ارزش و اهمیت علمی و تاریخی آن از کتیبه‌ها و سنگ‌نوشته‌ها کمتر نیست. در زندگی تمامی اقشار جامعه، اعم از عامی، تحصیلکرده، فرهیخته و... مثل کاربرد ممتازی دارد و چه بسا جملة کوتاهی که ضرب‌المثلی یا حکمتی به ارث رسیده از گذشتگان است، کار ساعت‌ها سخن گفتن، دلیل آوردن و استدلال کردن و بحث کردن را انجام داده است. تاریخ امثال و حکم در ز...

بررسی رابطه زبانها وفرهنگهای گوناگون به خصوص در کشورهای همسایه وهمکیش، فواید بسیاری در تقویت ارتباطات سیاسی واجتماعی وفرهنگی ملتها دارد وسبب نزدیک شدن آن ها به یکدیگر می شود، به خصوص اگر این رابطه، بر وجود سابقه میراث مشترک دو ملت دلالت داشته باشد. بنا بر این کشف، بررسی وتحلیل تاثیر زبان فارسی در گویش عراقی سبب خواهد شد که سند علمی ومعتبری درباره روابط عمیق وگسترده وقدیمی دو ملت ارائه گردد. وعل...

«درۀ نادره» از مهم­ترین آثار میرزا مهدی خان منشی به شمار می­آید که دربارۀ رخدادهای زمان نادرشاه به نثر مصنوع نوشته شده است. میرزا مهدی در نگارش این کتاب بیش از آن که به فکر روایت تاریخ و بازگویی کشاکش­های سیاسی و نظامی نادرشاه باشد، همّ خود را متوجه فضیلت­مآبی و خودنمایی­های ادبی کرده است. وی در پرداخت کتاب از واژه­ها و ترکیبات دشوار تازی و پارسی، آیات، احادیث، امثال و اشعار عرب و صنایع لفظی و م...