متالورژی باستانی یکی از فرایندهای فرهنگی ا­ست که سـیر تحـول و پویایی آن در دشت قزوین از هزارۀ ششم پ.م با دستیابی به فنّاوری مس طبیعی چکش­کاری‌شده در تپه­زاغه آغاز شده، و با ذوب و ریخته­گری مس در تپه­قبرستان و آلیاژسازی و کشف آهن در تپه­ سگزآباد، تا نیمۀ هزارۀ اول پ.م تداوم‌ یافته است. پژوهش حاضر، گامی در جهت درک و تحلیل متالورژی باستانی دشت قزوین در عصر آهن­II است. در این راستا نمونه­های فلزی مک...

کورگان‌ها از شیوه‌های تدفین اقوام مهاجر اوراسیا هستند که اخیراً در ایران مورد حفاری باستان‌شناسی قرارگرفته‌اند. کورگان‌های جعفرآباد در 1389 مورد کاوش‌های باستان‌شناسی قرارگرفت. براساس فصل اول این کاوش‌ها، از حفاری‌های کورگان‌های جعفرآباد 54 شیء مفرغی به‌دست‌آمده است که بخش اعظم آنها را زیورآلات تشکیل می‌دهد. بیشتر زیورآلات مفرغی این فصل، از کورگان شمارة هشت این محوطه به‌دست‌آمده که در میان آنها ...

هدف: زیویه از محوطه‌های بااهمیت  باستان‌شناسی ایران در 48کیلومتری شمال شرق شهرسقز ‌است. کشف اتفاقی مجموعه‌ای از اشیاء باستانی در این محوطه و سرازیرشدن آنها به مجموعه‌ها و موزه‌های جهان و سپس حفاری‌های تجارتی طی سال‌های 1325 تا 1332 به تخریب بخش عمده‌ای از آثار و شواهد معماری و غارت اشیاء آن انجامید.  از آنجا که این حفاری‌ها برای گنج‌یابی بود،  گزارشی از آن‌ها  عرضه نشده است. هد...

فناوری تولید و استفاده از مفرغ جهت ساخت اشیاء متنوع آیینی و کاربردی از ویژگی های فلزگری عصر آهن در نقاط مختلف ایران است. یافته های مفرغی محوطه مارلیک را می توان یکی از مجموعه های مهم فلزگری مفرغ در عصر آهن ایران دانست. می توان گفت که مجموعه فلزات به دست آمده از کاوش های این محوطه باستانی از لحاظ دوره، منطقه و محتوای تاریخی یکی از یافته های مهم باستان شناسی در بیش از 80 سال مطالعات علمی باستان ش...

هدف از این پژوهش به کارگیری رهیافت مطالعاتی فلز-محیط-خوردگی جهت درک صحیح ریخت شناسی و مکانیزم خوردگی در مجموعه های برنزی باستانی و استفاده از نتایج حاصل از آن در ارزیابی بحران مجموعه های برنزی پیش، در حین و پس از حفاری جهت حفاظت پیشگیرانه این مجموعه ها است. به این منظور دو محوطه باستانی هفت تپه خوزستان (دوره ایلام میانه) و سنگتراشان لرستان (عصر آهن ii و iii) انتخاب شده و محیط خاک آنها از نقطه ن...

این پروژه به بررسی هفت فقره از اشیاء آلیاژی هفت جوش منتخب ازمخزن موزه ملی ایران می پردازد. در این راستا تلاش شده پس از مطالعه متون معتبر تاریخی « ترکیبات » و شیوه های ساخت اشیا ء دیروزین با « تجزیه های » دقیق امروزین مورد شناسایی قرار گرفته و در ضمن به بررسی موردی محصولات خوردگی این اشیاء پرداخته شود . آزمایشهای متالورژیکی پنج گانه شامل روشهای دستگاهی مخرب و غیر مخرب می باشند که بخش آزمون غیر...

مطالعه ی اشیاء باستانی با استفاده از روش های غیر مخرب که به نمونه های باستانی آسیب نمی رساند، امری متداول در دنیای امروزی گردیده است. تکنیک هایی نظیر  pixe (تابش اشعه ایکس القا شده توسط پروتون)، xrf (فلورسانس اشعه ایکس)، xrd (پراش اشعه ایکس) برای این منظور به کار گرفته شده اند. در این پژوهش نیز ترکیب شیمیایی 16 سکه نقره متعلق به شاهان ساسانی هم چون: پیروز، بلاش، قباد اول، خسرو اول، هرمز چهارم، ...

تحلیل عنصری مواد تشکیل دهنده اشیاء باستانی اطلاعات بسیار ارزشمندی در مورد مواد اولیه و تکنیک ساخت آن‌ها به‌دست می­دهد. آنالیز با باریکه یونی یک روش غیرمخرب، سریع و بس‌عنصری می­باشد که برای شناخت هویت و ماهیت اشیاء باستانی همانند سفال در کنار سایر روش­های باستان­سنجی توصیه می­شود. فعالیت­های باستان­شناسی در مجموعه دستکند زیرزمینی تپه قلعه رباط آغاج در شهرستان خمین، منجر به شناسایی تعداد زیادی قط...

امروزه ترجمه ی توضیحات فارسی اشیاء تاریخی به شکل گسترده ای در موزه های ایران انجام می شود. انگلیسی نیز به عنوان زبانی بین المللی همواره زبان مقصد این نوع از ترجمه و معرف اشیاء تاریخی و باستانی ایران به جهانگردان بوده است. اگرچه متخصصین بسیاری در موزه های ایران فعالیت دارند، اما کمبود متخصصین ترجمه ی آثار موزه احساس می شود. از طرف دیگر، شایسته است این نوع ترجمه به صورت هماهنگ و منسجم بین موزه ها...

اشیای فلزی باستانی در درازمدت در محیط خاک دستخوش خوردگی شده و سطح آن ها با محصولات خوردگی پوشیده می شود. ماهیت محصولات و لایه های خوردگی شکل گرفته در این اشیاء به شرایط محیط دفن، نوع و خواص فلز/آلیاژ بستگی دارد. در این مقاله به مطالعه لایه های خوردگی در تعدادی از اشیای برنزی باستانی متعلق به محوطه سنگتراشان لرستان (هزاره اول ق.م) پرداخته شده است. هدف از این پژوهش، شناسایی ماهیت شیمیایی لایه ها ...