موضوع نوشتار پیش رو «بررسی تطبیقی نفس از دیدگاه ارسطو، فارابی و ابن سینا» می باشد. یکی از مسائل مهمی که از دیرباز، مورد مطالعه و پژوهش فلاسفه‎ی بزرگ و اندیشمندان صاحبنظر قرار گرفته است، مسئله‎ی نفس و مباحث مربوط بدان می باشد. ژرف کاوها پیرامون حقیقت و ماهیت موجودات زنده به ویژه انسان، ظهور مکاتب مختلف و ارائه‎ی نظرات گوناگون پیرامون این مهم، تراوشی است از حاصل زحمات آنان. از میان فلاسفه‎ی مغرب ...

بحث از مرگ به عنوان یکی از سوالات اصلی بشر همواره مورد توجه ادیان الهی به ویژه اسلام و اندیشمندان و فلاسفه و متکلمان قرار گرفته است، و به عنوان یکی از مسائل اعتقادی در مباحث معاد مورد توجه خاص قرآن کریم و روایات ائمه معصومین (علیهم السلام) می باشد. در بینش اسلامی مرگ فعلی از افعال الهی و امری وجودی است که به صورت قانون و سنت جاوید خداوند بر جهان هستی حاکم است و شامل همه موجودات زمینی به ویژه ان...

بنیانگذار حکمت اشراق بر اساس مبانی فلسفه خود مسئله نفس را تبیین کرده است. سعی شیخ اشراق آن است که هم نفس را از طریق دلایل پیشینیان با نگاهی نو معرفی کند و هم دلیلی تازه برای آن ارائه دهد. در فلسفه او نظریۀ علم حضوری برای اولین بار مطرح شده، از همین رو در خصوص ماهیت نفس نیز از این مبنا سود برده است. وی علم حضوری را ویژگی نفس می داند، نیز در بعضی آثار خود از کلمات و عبارات استعاری و زبان نمادین ا...

ماهیت نفس و تجرد آن همواره یکی از چالشی ترین مباحث در آرای فلسفی و کلامی بوده که در این نوشتار این موضوع از دیدگاه فخر رازی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. فخر رازی در آثار متعدد خود به شیوه ای متفاوت و گاه متناقض در باب تجرد نفس سخن می گوید به گونه ای که در برخی از آثار موضع سلبی و در برخی موضع ایجابی اتخاذ نموده است با این وجود می توان وی را قائل به تجرد نفس دانست. اما به طور قطع مغایرت نفس ...

غزالی در دوره ای از تاریخ فکر و اندیشۀ اسلامی زندگی می کند که بسیاری از متفکران در رویکرد کلامی خود، داد و ستد های گونه گونی با فلسفه به نمایش می گذارند. در این ایام بیشتر متکلمان با بهره گیری از واژگان، مفاهیم و برخی روش های فلسفی تلاش می کنند پندار و باور های کلامی خویش را به کرسی اثبات نشانند؛ اما از آن سو هم توجه دارند در اخذ مبانی تا سرحد امکان، فاصلۀ خود را با فلسفه حفظ کنند. غزالی نیز هم...

مباحث نفس یکی از موضوعات پیچیده، پربحث و محوری در مباحث فلسفی و کلامی است. شاید مهم ترین وجه این اهمیت، ارتباطِ امکان و کیفیت معاد با مسأله نفس باشد. متکلمان درباره ماهیت نفس اختلاف فراوانی دارند و اغلب آن را غیر مجرد می پندارند؛ اما کسانی چون غزالی، فخر رازی، خواجه نصیر و... آن را مجرد دانسته اند. قسمت اصلی این مقاله، بررسی آرای یکی از بزرگترین متکلمان عقل­گرا در قرون اخیر، یعنی مرحوم عبدالرزاق...

اهدافی که در این تحقیق دنبال شد عبارتند از: آگاهی و شناخت نسبت به موجبات قساوت قلب در انسان ونیز یافتن راههای مناسب جهت درمان این رذیله اخلاقی و اصلاح و تغییر درست رفتار مبتنی بر اصلاح و تغییر حالات قلبی. با توجه به موضوع تحقیق و اهداف آن، بحث و بررسی پیرامون موضوع با «مفهوم شناسی» قلب در لغت وقرآن و چیستی آن در قرآن و طریق شناخت حقیقت آن و سپس بررسی ماهیت ، مراتب ، موجبات و راههای درمان قساوت ...

بنیانگذار حکمت اشراق بر اساس مبانی فلسفه خود مسئله نفس را تبیین کرده است. سعی شیخ اشراق آن است که هم نفس را از طریق دلایل پیشینیان با نگاهی نو معرفی کند و هم دلیلی تازه برای آن ارائه دهد. در فلسفه او نظریۀ علم حضوری برای اولین بار مطرح شده، از همین رو در خصوص ماهیت نفس نیز از این مبنا سود برده است. وی علم حضوری را ویژگی نفس می‌‌داند، نیز در بعضی آثار خود از کلمات و عبارات استعاری و زبان نمادین ...