رساله حاضر با عنوان "سعادت و آزادی از منظر لیبرال ها و اجتماع گرایان، تلاش برای یافتن رویکردی خاص جامعه ایرانی" در پی بررسی این فرضیه است که "ازمیان دو مکتب لیبرالیسم و اجتماع گرایی، با توجه به تلقی های خاصی که هر یک از این دو مکتب از دو مفهوم سعادت و آزادی ارایه می کنند، ظرفیت تلقی ها و مفهوم سازی های مکتب اجتماع گرایی برای تحلیل مسایل اندیشه سیاسی ایران در این دو مفهوم بیشتر از مکتب لیبرالیسم...

لزوم تدوین الگوی اسلامی– ایرانی پیشرفت، چندی است که در محافل سیاسی و علمی کشور به گوش می رسد و در این میان جایگاه عدالت در این الگو یکی از مباحث بحث برانگیز موجود است ، پاسخ گویی به این سوال که در صورت تزاحم عدالت و توسعه کدامیک را باید بر دیگری مقدم کرد ، سوال اساسی ای است که پاسخ به آن در تدوین این الگو راهگشا خواهد بود. لکن وجود تعاریف متعدد و برداشت های مختلف از دو واژه توسعه و عدالت خود با...

دستاورد فکری برجسته ترین فیلسوف سیاسی غرب در قرن بیستم، جان رالز(1921 ـ 2002) طی بیش از چهار دهه تلاش علمی در حوزه فلسفه سیاسی ارایه قرائتی از لیبرالیسم است که در عین وجوه اشتراک فراوان با سنت لیبرالیسم، مشتمل بر رویکرد بدیع و تازه ای در تقریر و توجیه جان مایه های اصلی این مکتب سیاسی ـ فلسفی می باشد. تلاش فکری رالز به دو دوره تقسیم می شود و محصول این دو دوره، ارایه دو قرائت متفاوت از لیبرالیس...

انقلاب مشروطه علیرغم مبارزات اقشار مختلف در آن عصر ناکام ماند و داعیان و منادیان افکار مدرن و لیبرالی به محاق رفتند. هدف این رساله با عنوان «لیبرالیسم تاریخی و لیبرالیسم عقلانی در ایران: تحلیلی بر شکست اقتباس لیبرالیسم در عصر مشروطه»، پاسخ به این پرسش اصلی است که «چرا اقتباس آموزه ی لیبرالیسم در عصر مشروطه ناکام ماند؟» و در این راستا با استفاده و کاربست پاره ای از آراء و تأکیدات ابن خلدون، متفک...

لیبرالیسم مجموعۀ متنوعی از ارزش‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی را در بر می‌گیرد که در گذر زمان به اشکال مختلفی تفسیر شده‌ و شاخه‌های مختلفی را ایجاد کرده است. این مقاله به بررسی وجوه اصلی لیبرالیسم اقتصادی در عصر مدرن اختصاص دارد. سؤال اصلی این است که شاخه‌های اصلی تحقق‌یافتۀ لیبرالیسم اقتصادی در دورۀ مدرن چه بوده‌اند. در پاسخ به سؤال بر سه گرایش اصلی آن شامل لیبرالیسم کلاسیک، لیبرالیسم ...

برخی لیبرالیسم را «نظریه ی مدرن تمدن غرب» در دوران معاصر می دانند. این اندیشه، به صورت واقعی یا وارونه به کشورهای دیگر، از جمله ایران سرایت کرده است و گروهی با آن همراه شدند و آن را پذیرفتند و عده ای نیز با آن به مقابله برخاستند و آن را طرد یا نقد کردند. محمدحسین نائینی از نخستین کسانی است که با ابعاد لیبرالیسم مواجه شده و در مورد آن برای جامعه ی ایرانیِ متناسب با مبانی اسلامی و با عطف توجه به م...

امروزه، با نگاهی به سابقة نیم‌‌ قرنی مطالعات و تحقیقات نظری در تاریخ ایران میبینیم که اجزای نظریه‌های موسوم به «ماتریالیسم تکاملی تاریخ» و «نظام آسیایی»، گفتمانهای نظری مسلط در تحلیل جامعه‌شناختی ویژگیهای تاریخ ایران بودهاند. نظریاتی که دارای اصل و منشأ اروپایی، یا اروپایی ـ روسی و ترویج‌کنندة ایدئولوژی مارکسیسم ـ لنینیسم و ارزشهای سرمایهداری و لیبرالیسم غربی هستند. مهمترین معضلات معرفتی حاکم د...

از مشکلات نظری و عملی نظریه دموکراسی لیبرال وجود آراء و توقعات مختلف و متضاد در این جوامع میباشد. جوامع غربی در سه قرن گذشته با ترجیح نظر اکثریت بر اقلیت مشکل مزبور را چاره کرده اند لکن به جهت قربانی شدن منافع اقلیت این روش همواره مورد انتقاد بوده است تا جائیکه ژان ژاک روسو آنرا دیکتاتوری نرم نام نهاده است. جان رالز برای احیاء و نجات لیبرالیسم از این انتقادها نظریه عدالت خود را مطرح می نماید. ا...

لیبرالیسم را می توان به سه دوره ی تاریخی تقسیم کرد. لیبرالیسم کلاسیک، که از اندیشه های لاک و دیگر اندیشمندان قرون هجده و نوزده وام می گیرد. لیبرالیسم میانه، که بر مفهوم دولت رفاهی تأکید داشت؛ و نولیبرالیسم؛ که از بسیاری از جهات با نوع کلاسیک آن تطابق دارد. به طور کلی می توان مفاهیم اندیشه ای لیبرالیسم را با آزادی، تساهل و مدارا، اصرار بر دموکراسی، عقلانیت و توجه به علم، حاکمیت قانون، حقوق ب...

مکتب لیبرالیسم که در عصر روشنگری (مدرن) به وجود آمده است، در قرن بیستم فراز و نشیب های بسیاری را تجربه کرد. و پس از فروپاشی ایدئولوژی کمونیسم در دهه 90 میلادی سلطه بی چون و چرای خود را بر جهان ایدئولوژی ها گستراند. اما با ورود به عصر پست مدرن و با زیر سوال رفتن فراروایت ها، ایدئولوژی لیبرالیسم مانند دیگر ایدئولوژی های دیگر موجود درجهان به نقد کشیده شد و با نظریه هایی همچون پایان تاریخ و پایان ا...