مسمط «یادآر ز شمع مرده یادآر» اثر طبع دهخدا یکی از اشعار مدرن فارسی است که مورد توجه پژوهشگران حوزه ادبیات معاصر واقع شده است. این مقاله بر آن است تا با بهره گیری از رویکرد ترامتنی که از جمله رویکردهای جدید نقد ادبی به شمار می رود، به نقد و خوانش نوینی از مسمط دهخدا بپردازد. پرسش های پژوهش حاضر آن است که چرا این مسمط از اشعار مدرن به شمار آمده است؟ پیوندهای شعر دهخدا با شعر گذشته و حال فارسی چگ...

فرایند تکرار یکی از فرایند های صرفی زایا ست که درباره ی آن در زبانهای مختلف و در چهار چوب نظریات مختلف زبانشناختی (دستور زایشی ، نظریه بهینگی و برنامه کمینگی ) مطالعات جامعی صورت گرفته است.اکنون با رشد زبانشناسی پیکره ای و مطالعات پیکره بنیاد می توان پژوهش های صرفی از این دست را دقیق تر به سامان رساند. تکرار در دونوع کامل و ناقص از سوی زبانشناسان (شقاقی 1389، هسپلمت 2002 و بائر 2003) بررسی شده ...

مسمط «یادآر ز شمع مرده یادآر» اثر طبع دهخدا یکی از اشعار مدرن فارسی است که مورد توجه پژوهشگران حوزه ادبیات معاصر واقع شده است. این مقاله بر آن است تا با بهره‌گیری از رویکرد ترامتنی که از جمله رویکردهای جدید نقد ادبی به شمار می‌رود، به نقد و خوانش نوینی از مسمط دهخدا بپردازد. پرسش‌های پژوهش حاضر آن است که چرا این مسمط از اشعار مدرن به شمار آمده است؟ پیوندهای شعر دهخدا با شعر گذشته و حال فارسی چگ...

دهخدا یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌ها در تاریخ ادبیات این سرزمین است. این مقاله ضمن معرفی ویژگی‌های «لغت‌نامه» برخی از یادداشت‌های مرحوم دهخدا را دربارة برخی از کلمه‌ها و ترکیب‌ها که در متن چاپی لغت‌نامه ذکر نشده است – بیان کرده، آن‌ها را بر حسب محتوا طبقه‌بندی می‌نماید. توجه به این یادداشت‌های شخصی، دقت نظر و احاطه دهخدا را – که نویسنده از او به صفت شمع افروخته یاد می‌کند – بر فرهنگ و زبان فارسی...

روایت منحصر به متن ادبی نیست و در تمام وجوه دین، فلسفه ، تاریخ، خاطره و.... حضور دارد. این حضور وسیع و شامل، سبب شده تا روایت شناسی از اهمیتی ویژه برخوردار باشد، گرچه تا سال های اخیر نقش بسزای آن در خلاقیت و اثرگذاری انسان، به صورت تئوریک برجسته نشده بود. اما کشف این قدرت و گوناگونی شگردهای آن و نیز پیوندش با جهان بینی نویسنده و گفتمان دوره ی خلق اثر، رویکردی متأخر است. بن مایه روایت ها تخیل و ...

مقدمه: موضوع این جستار، مقایسه طنز اجتماعی دهخدا و سید اشرف الدین گیلانی می باشد. طنز یکی از گونه های ادبی زبان است که اساس آن بر تضاد و ناهماهنگی با نظام و قراردادهای ذهنی مخاطب بنا شده است. طنزپرداز با نیتی اصلاح گرانه، کاستی ها و معایب جنبه های مختلف زندگی را به شیوه مضحک و مبالغه آمیز به نمایش در می آورد. یکی از مضامین آثار طنزآمیز، طنز اجتماعی است که در آن نابسامانی ها و تیرگی های موجود در...

مقدمه: موضوع این جستار، مقایسه طنز اجتماعی دهخدا و سید اشرف‌الدین گیلانی می‌باشد. طنز یکی از گونه‌های ادبی زبان است که اساس آن بر تضاد و ناهماهنگی با نظام و قراردادهای ذهنی مخاطب بنا شده است. طنزپرداز با نیتی اصلاح‌گرانه، کاستی‌ها و معایب جنبه‌های مختلف زندگی را به شیوه مضحک و مبالغه‌آمیز به نمایش در می‌آورد. یکی از مضامین آثار طنزآمیز، طنز اجتماعی است که در آن نابسامانی‌ها و تیرگی‌های موجود در...

هدف این پژوهش واکاوی امر کارناوالی در فرهنگ عامیانه وبررسی امکان مقاومت در برابر قدرت سیاسی مسلط و تک صدا و نقد آن در زندگی روزمره و در فرهنگِ مردمیِ خنده است. پارادایم غالب در ساحت اندیشه ورزی دوران جدید، زبان را ابزار جدید فهم جهان معرفی می کند و آن را موقعیت مند و برآیند بافتار اجتماعی اش می داند. واژه ها و به تبعِِ آن، متون چندصدا هستند، زیرا بافت گفتمانی جامعه چندصداست. صداها بیانگر منافع، علا...

در این رساله کوشیده ایم شعر دهخدا را مورد نقد و بررسی قرار داده جایگاه شاعری او را نشان دهیم و پاسخی برای این پرسش بیابیم که چرا دهخدا هرگز شعر را جدی نگرفت ؟ چرا سیاست و مبارزه قلمی را کنار گذاشت و از صحنه فعالیت های اجتماعی به تحقیق در کنج خانه روی آرود؟ و چگونه دهخدای کم حوصله دوره مشروطه تبدیل به محققی صبور و پژوهشگری را با اراده استوار گردید که سی سال از عمر خود را در راه تالیف لغت نامه عظ...