اعتقاد به وحدانیت حق‌تعالی به عنوان اصلی‌ترین و بنیادی‌ترین عقیده در دیدگاه امام حسین(ع)، سبب می‌شود قیام عاشورا نه‌تنها جنبشی سیاسی _ اجتماعی، بلکه قیامی اعتقادی با محوریت توحید تلقی گردد. باور توحیدی امام حسین(ع) در خطابه‌ها، مکاتبات و رفتار ایشان از ابتدای شکل‌گیری قیام از مدینه تا کربلا منعکس شده است. این باور توحیدی دارای آثار و نتایجی آشکاری در قیام آن حضرت است. نوشتار حاضر ب...

حادثۀ عاشورا از جنبه­های گوناگون می­تواند مورد بحث و بررسی قرار گیرد. یکی از این جنبه­ها رجز­هایی ­است که یاران امام حسین (ع) به هنگام نبرد بر زبان جاری­کردند. رجز شعری است که در میدان جنگ برای مفاخره و تحقیر دشمن بر زبان می­آید. مسئلۀ مورد نظر در این پژوهش این ­است که مضامین مقاومت و پایداری به­کار گرفته‌شده در رجزهای یاران امام حسین (ع) در روز عاشورا چگونه ­است؟ بررسی­ها نشان می­دهد مؤلفه­های...

مقصود از مبانی قرآنی، پیش‌فرض‌های پذیرفته از آموزه‌های قرآنی است که زیربنای قیام امام حسین(ع)  گردید. بر اساس حدیث ثقلین، مبنای نهضت امام حسین(ع)  ‌باید بر آیات قرآن استوار باشد. به نظر نگارندگان، توجّه به مبانی قرآنی نهضت که کمتر مورد پژوهش قرار گرفته است،می‌تواند فهم صحیح و کامل‌تری از قیام حضرت را نمایان سازد. نوشتار حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی سامان یافته است، به برخی از مبانی سیاسی ـ اجت...

نویسنده در این پژوهش، ابعاد سیاسی و اجتماعی نهضت امام حسین(ع) در فروپاشی حکومت بنی امیه و اصلاحاتی که آن حضرت با شهادت خویش در جامعه آن روز و پس از آن ایجاد نمود؛ و نیز ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی نهضت حسینی را در پنج فصل بررسی کرده و به برخی از شبهه ها در این زمینه پاسخ گفته است. وی در مقدمه به تبیین معنای ثوره (انقلاب)، اصلاح و اصلاح حسینی و نیز به معرفی اجمالی شخصیت امام حسین(ع) پرداخته است. ...

درباره ی هیچ موضوع تاریخی ، به اندازه حرکت امام حسین (ع) از مدینه تا کربلا اختلاف نظریه و تنوع فکری در میان پژوهندگان موجود نیست. عده ای می گویند؛ آن حضرت اساسا قیام نکرد ، عده ای دیگر می-گویند؛ که امام (ع) قیام استشهادی کرد. عده ای برآنند که امام (ع) بنا به دستوری خاص قیام کرد، عده ای دیگر می گویند؛ آن حضرت برای تشکیل حکومت به پا خاست . برخی می گویند؛ آن حضرت قصد شهادت کرد تا به درجات معنوی نا...

محمد بن حنفیه از شخصیت های علوی است که ابهامات و اشکالاتی در تاریخ زندگی وی به چشم می خورد. از جمله، علت شرکت نکردن او در قیام کربلا و عدم همراهی او با امام حسین(ع). علما و رجال شناسان شیعه برای روشن ساختن این ابهام و در مقام دفاع از محمد بن حنفیه دلایلی را مطرح کرده اند. به اعتقاد اینان عدم شرکت ابن حنفیه از سر نافرمانی و مخالفت با امام(ع) نبوده و او در عدم همراهی با امام(ع) دلایل موجهی داشته ...

ماخذ اصلی برای شناخت حقیقت انقلاب عاشورا، ابعاد شخصیت امام حسین(ع) و وظایف مسلمانان و شیعیان، گفتار و رفتار اهل بیت(ع) است. امام رضا(ع) در آشکار ساختن هویت دینی، درس‌ها و پیام‌های عاشورا و مسئولیت‌ها و وظایف مسلمانان تلاش و کوشش فراوان داشتند. بنابراین احادیث رضوی پیرامون قیام امام حسین(ع)، سرمایه و گنجینۀ معتبر و مورد اعتماد برای عاشوراپژوهی و بهره‌ب...

مدیریت و هدایت تغییرات فرهنگی یکی از مسائل مهمی است که همواره جنبه‌ای پروبلماتیک برای اندیشمندان دانش اجتماعی داشته است. علاوه بر اندیشمندان دانش اجتماعی، فعالین و دغدغه‌مندان سیاست‌گذاری فرهنگی در انقلاب اسلامی به مسئله مدل اسلامی راهبری تغییرات اجتماعی به عنوان یک مسئله اساسی نگریسته‌اند. از همین رو، اندیشمندان همواره در پی مدلی در جهت هدایت تغییرات فرهنگی بوده‌اند اما به نظر می‌رسد سیره ائمه...

در این مقاله سخن از ضرورت ها و بایدهای مطالعاتی قیام امام حسین(ع) است; و این که بنا بر کدام بینش ها و روش های پژوهشی ای باید قیام امام(ع) را بررسی نمود؟ بر این اساس، نخست دو دیدگاه الهی (مابعدالطبیعی)، و انسانی ـ تاریخی از یکدیگر تفکیک و ملاحظات مربوط به هریک به اختصار بررسی شده است. در دیدگاه انسانی ـ تاریخی نیز هشت بینش و روش مطالعاتی به اهل تحقیق و نظر پیشنهاد شده است. در بررسی پیامدهای قیام...

مقصود از مبانی قرآنی، پیش فرض های پذیرفته از آموزه های قرآنی است که زیربنای قیام امام حسین(ع)  گردید. بر اساس حدیث ثقلین، مبنای نهضت امام حسین(ع)   باید بر آیات قرآن استوار باشد. به نظر نگارندگان، توجّه به مبانی قرآنی نهضت که کمتر مورد پژوهش قرار گرفته است،می تواند فهم صحیح و کامل تری از قیام حضرت را نمایان سازد. نوشتار حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی سامان یافته است، به برخی از مبانی سیاسی ـ اجت...