مکان‌های مقدسی که در سرزمین ایران وجود دارند، روزگاری در کنار کوه، چشمه و یا درخت مقدس شکل گرفته‌اند که یادگاری از باورهای کهن ایرانیان مبتنی بر طبیعت‌گرایی بوده و ریشه در اعتقاد به ایزدان مهر و اَناهیتا دارد. بعضی از این مکان‌ها، پس از روی‌آوردن ایرانیان به اسلام، تغییر کاربری داده و به امامزاده‌ها و مقابر بزرگان دین و عرفان تبدیل شده‌اند. اما این مکان‌ها همچنان با خود نشانه‌هایی از عناصر مقدس ...

شهر بیارجمند در 106 کیلومتری جنوب شرقی شاهرود واقع شده است. این شهر جزء منطقه حاشیه کویر به حساب می آید و آب و هوای آن گرم و خشک است، به طوری که بارش سالانه آن حدود 111 میلی متر و میانگین دمای آن حدود 5/17 درجه سانتی گراد میباشد. از نظر تقسیمات زمین شناختی، این منطقه جزء پهنه ایران مرکزی محسوب شده و عمده سازندهای این منطقه شامل آهکهای اوربیتولین دار در غرب و جنوب منطقه و رسوبات کواترنری درون دش...

در این مقاله یارگیری ها در شبکه روابط اجتماعی قنات مورد توجه قرار گرفته است. در حقیقت، فرض اصلی این مقاله بر شبکه روابط اجتماعی پیچیده ای استوار است که ارتباط بین مالکان و استفاده کنندگان از قنات در روستاهای دارای قنات پدید آورنده است. این شبکه روابط، منشا پیدایش سرمایه اجتماعی در روستاهاست که امروزه نتایج حاصل از آن بر برنامه ریزان امور روستایی آشکار است. نتایج نشان می دهد که تفاوت معناداری بی...

یکی از فواید مهم قنات فراهم کردن زمینۀ مناسب برای همبستگی و مشارکت در امور اجتماعی و ترویج فرهنگ زیست گروهی در جامعه است. قنات ها در صورت نگهداری صحیح و بازسازی و مرمت، منابع ارزشمند آب به شمار می روند. در پژوهش حاضر، مسائل و مشکلات فنی بهره برداری از 45 رشته قنات استان های خراسان رضوی، همدان و سمنان بررسی و راهکارهایی برای بهبود وضعیت آن ها ارائه شد. در هر یک از استان های مطالعه شده 15 رشته از...

یکی از راه های بهره برداری از منابع آب زیرزمینی که از قدیم در کشور ما معمول بوده، قنات می باشد. امروزه نیز از آب قنات جهت مصارف شرب و کشاورزی در برخی نقاط کشورمان استفاده می گردد؛ لذا مدیریت و پایش کیفیت آب قنات از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به رسوب گذاری برخی املاح، کیفیت آب در طی عبور از قنات دست خوش تغییرات می شود. با طراحی مدل فازی مناسب، می توان عدم قطعیت همراه با مراحل نمونه بردار...

قنات یکی از مهم­ترین سازه­های مدیریت پایدار آب زیرزمینی در مواجهه باکمبود آب در اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک بشمار می­رود. این سازۀ مدیریتی با وجود کارکردهای اجتماعی و اقتصادی با چالش­های عدیده­ای مواجه است. شهرستان تفت تعداد قابل توجهی قنات را بر پهنۀ خود پذیراست که در دهه‌های اخیر مورد بی‌توجهی قرار گرفته است. ماحصل این اهمال‌کاری، بایرشدن تعداد بسیاری از قنات است. لذا این پژوهش بر آن است تا به ت...

چکیده شهر خور مرکز شرقی ترین شهرستان استان اصفهان در جنوب دشت کویر واقع شده است. خور دارای آب و هوای گرم و خشک و بارش سالانه 80 میلی متر و میانگین دمای 20 درجه سانتی گراد می باشد. با توجه به نمودارهای اقلیمی، منطقه مورد مطالعه دارای اقلیم خشک بوده و لذا منابع آب زیرزمینی ارزش بالایی دارند. تنها روش تأمین آب کشاورزی در شهر خور، استفاده از قنات است که کشاورزی وابسته به آب آن می باشد. بنابراین، ح...

شهرها و سکونتگاه­های فلات ایران در پیوند و وابستگی عمیق و متقابل با منابع تأمین آب و نظام‌های حاکم بر آن‌ها شکل‌گرفته، پایدار شده و توسعه‌یافته‌اند. یکی از نمونه­های بارز پیوند همه‌جانبه سکونتگاه و قنات در حاشیه کویر مرکزی ایران و در محمدیه شکل‌گرفته است. نظامی که بر پایۀ استحصال و هدایت آب‌های زیرزمینی توسط فن‌آوری قنات به وجود آمده و امروزه نیز با تغییراتی پابرجا مانده است. در محمدیه دو گونه ...

عوامل موثر بر آبدهی قنات در این مقاله بررسی شده و با استفاده از آمار مربوط به عوامل یاد شده و آبدهی 287 رشته قنات در منطقه یزد واردکان از استان یزد چند تابع آبدهی برای قناتهای مزبور برآورد شده و تأثیر نسبی عوامل سابق الذکر بر آبدهی قنات تعیین و اندازه گیری شده است.

با آشکار شدن این موضوع که بسیاری از رویه ها و روش های زندگی بشر امروزی خارج از توان زیست محیطی است و نمیتواند پایدار باشد، تکنیک ها، روش ها و فنونی که با قانون های بومشناختی هماهنگ و سازگار هستند، مورد توجه قرار گرفته است.بخش مهمی از این روش ها و فنون، تجربه و دانشی است که مردم بومی پس از چند هزار سال در سازگاری با محیط و شناخت سرزمین زیستگاهی خود به دست آوردهاند. هر کشور به نوع خود سهمی در این...