تکنیک نقاب (قناع) در شعر معاصر عربی یکی از پربسامدترین شیوه­­های بیانی جهت ترسیم تجربۀ شعری شاعران است. معین بسیسو از جمله شاعران معاصر فلسطینی و چهرۀ برجستۀ شعر مقاومت است که از رمز و نماد و تکنیک قناع در شعر خود بهرۀ فراوان می­برد. قصیدۀ «من اوراق ابی­ذر الغفاری» از جمله سروده­های اوست که شاعر در آن شخصیت ابوذر غفاری صحابۀ پیامبر (ص) را برای بیان تجربۀ شعری و بازگو کردن اندیشه­های شخصی خود بر...

الملخص کان الطغرائی شاعراً إیرانی المولد عربیّ الإنشاد فی القرن الخامس للهجره، اسمه حسین بن علی وکنیته أبو اسماعیل ولد فی أصفهان وکان من أکبر شعراء عصره، فکان له فضلاً عن قریحته فی إنشاد الشعر تتبع فی دواوین أسلافه تتبّعاً أثّر تأثیراً کبیراً فی متانه شعره ورصانته، فجمع فی شعره بین الأدب الجاهلی وأدب عصر النهضه وقصیدته «لامیه العجم» من مظاهر هذا الأمر. ولهذا اهتمّ کثیر من الأدباء بشرحها وتحلیلها؛ قد ...

التکرار فی الشعر العربی ظاهره تفید الجانبین؛ الجانب اللفظی والجانب المعنوی. أمّا التکرار فی الجانب اللفظی فیودّی إلی الإثراء من الإیقاع والموسیقی، کما ویودّی فی الجانب المعنوی إلی التوکید فی المعنی. یتناول هذا المقال التکرار فی قصیده مشهوره لسمیح القاسم مسمّاه بـ (خطاب مِن سوق البطاله) وهی قصیده فی مجال أدب المقاومه، یصوّر لنا الشاعر الفلسطینی فیها المصائب والشدائد الّتی تحدث للفلسطینیّین لکنهم لا یغیر...

اهتم الشاعر المصری أمل دنقل (1941- 1983) اهتماماً بالغاً بالقناع فی استدعائه للشخصیات التراثیه، حیث یشکل القناع عنصراً محوریاً فی تجربته الشعریه، وقد أسهم هذا العنصر إسهاماً واضحاً فی تشکیل البنی الفنیه المکوّنه لنصّه الشعریّ. وقد جاء اختیار أمل دنقل لأقنعته مرتبطاً بتطوّرات الواقع التاریخی والسیاسی من جهه، وبتطور وعیه الناجم عن تلک التطوّرات من جهه ثانیه. فالقناع أتاح له فرصه للمزج بین الحاضر والماضی وبین...

محمّد الماغوط شاعر سوریّ معاصر، کاتب سیناریو، مسلسلات تلفزیونیّه، ومن روّاد قصیده النّثر له دور کبیر فی تطّور الادب العربیّ عامّه والادب السّوریّ خاصّه. وذلک یأتی انطلاقا من تمرّده علی القالب الکلاسیکیّ للوصول إلی قالب شعریّ یوافق ذهنیّه الانسان المعاصر ومقابل ذاک فی الفارسی، عندنا احمد شاملو، یعتبر شاعرا معاصرا و من روّاد قصیده النّثر، قد عمل فی مختلف المجالات الادبیّه من بینها الشّعر والصّحافه والسّناریو والمسلسل...

در دیوان های چاپی ادیب الممالک فراهانی، در ضمن قصیده ای، بیتی بدین صورت آمده است: گفتار مرا یاوه مپندار که از صدق گفتار من ای شاه چو گفتار جذام است در این مقاله با بررسی شواهدی از ادبیات و امثال عربی و فارسی نشان داده شده است که صورت درست تعبیر، «گفتار حذام» است؛ نه «گفتار جذام».

إنّ کثیراً من العلماء والأدباء یقرّون بفضل قصیده لامیه العرب منذ عصور متوغله فی القدم، لاشتمالها ألحان ساحره للکلمات والألفاظ العذبه والمعانی العمیقه ولهذا کان موضوع السّاعه الذی یتحدّث فیه أکثر من له مقدره فی مضمار الأدب. لکن رغم کلّ هذه العنایات والاهتمامات یبدو أنّ الأمر لیس علی ما علیه من الحقیقه. وإذا أردنا أن نبحث بشکل أعمق وأشمل نجد کثره المبالغه فی هذا الأمر. فالمقاله هذه، ترید تعدیلا فی هذه ا...

إن التأثیر والتأ ثر بین الشعرالعربی والشعر الفارسی کان کبیراً فیالعصرالعباسی و اوائل عصرالانحطاط: ولکنه لم یکن ذا بال فیالعصرالحدیث، و قد رأینا مثل هذا التبادل الثقافی لایبدأ إلا منذ اوائل العقد الأخیر، حیث بدأ افراد بترجمه الشعرالعربی إلی الفارسیه، و آخرون الشعرالفارسی إلی لعربیه و شروع الاهتمام المتبادل بین ایران و بلاد العربیه بنتاج القرائح فیهما. و لابد من القول أن النهضه الحدیثه و ظهور الشع...