شاعران زبان فارسى با به کار گرفتن هنر ایهام بر وجوه هنرى سخن خود افزوده‏اند. خاقانى، یکى از شاعرانى است که به ایهام، گرایش خاصّى نشان داده و این گرایش یکى از دلایل پیچیدگى کلامش نیز شده است. وى، شاعرى است که با قدرت هنرآفرینى و خلاقیّت زبانى در خلق صنایع بدیعى به ویژه ایهام، توانست سبک و شیوه خاص خود را به وجود آورده، شعرش را از اشعار شاعران دیگر متمایز کند. هنر ایهام، یکى از گونه‏هاى مهمِّ صنایع ب...

در این جستار تلاش شده است زوایایى از هنر شاعرانه خاقانى براساس رویکرد صورتگرایى باز نموده شود. آنچه در این مقاله بدان رسیدیم بازگوى آن است که شاعر در بیان خود سعى داشته است که معانى جدید خلق کند و اگر هم ناچار به تکرار مضامین و مفاهیم گذشتگان بوده به زیورى دیگر از بیان، کلام خود را آراسته است و آن را در هیأت الفاظ و واژه‏ها و تصویرسازى‏هاى بدیع به صورت دیگر نمایش داده که این جلوه‏گرى رنگارنگ را...

به باور "مظاهر مصفّا"، طولانى‏ترین و متکلّف‏ترین ردیف‏ها در شعر سنایى آمده است و کسانى که از سابقه این‏گونه ردیف‏ها در شعر سنایى آگاهند؛ از ردیف‏هاى خاقانى تعجّب نخواهند کرد. از آن‏جا که خاقانى از میان متأخّرین عصر خویش تنها به سنایى باور دارد، آیا مى‏توان با ترتیب دادن مقایسه میان ردیف‏هاى این دو شاعر، تأثّر خاقانى از سنایى در عرصه موسیقى کنارى شعر را نیز نشان داد؟ نوشته حاضر در حد توان در روشنگرى ...

این پژوهش، که حاصل خوانش تک‏تک ابیات غزل‏هاى سنایى و خاقانى است، پس از ذکر مقدمه‏اى درباره موسیقى بیرونى شعر و شناخت تسکین، به بیان سابقه آن در میان عروضیان و ارتباط تسکین با موسیقى بیرونى شعر مى‏پردازد. سپس، با ارائه نمودارهایى، راه‏هاى استفاده از این اختیار را، در غزل‏هاى این دو شاعر، بررسى، مقایسه و تحلیل مى‏کند. پس از آن در نمودار دیگرى، میزان بهره از تسکین را به تفکیک اوزان مختلف نشان مى‏د...

دنیای خیال و اندیشه ی خاقانی نشان دهنده ی روحیّات اوست اوانسانی زودرنج است ودر بسیاری ازجاهای شعرش از زمانه و حاکمان ومردم گله می کند و از طرف دیگر تسلیم یاوه گویی های دیگران هم نمی شود و غرور هنری خود را فراموش نمی کندو پیوسته در سخنوری خود را یگانه ی زمان می داند و نوع تصاویری که با استفاده از عناصر مادّی و حسّی مثل امورمربوط به طبیعت و عناصر انتزاعی می سازد نشان دهنده ی قدرت هنر خاقانی در تصویر...

از آن جا که مقدمات قصاید عربی در نقد قدما از اهمیت خاصی برخوردار بوده و بزرگانی چون ابن رشیق قیروانی، ابوهلال عسکری، ابن اثیر، ثعالبی و...به نقد این قسمت از قصاید، اهتمام ویژه ای داشته اند، ضروری می نماید در ادبیات فارسی نیز مقدمات قصاید شاعران بررسی شود. در این مقاله مقدمات قصاید خاقانی و متنبی بررسی شده است. روش تحقیق، به شیوه ی توصیفی- تحلیلی و حجم نمونه، کل قصاید دیوان خاقانی و متنبی است. ب...

قصاید سنایی از نظر ارزش ادبی نه تنها با دیگر آثار برجسته او هم‏چون حدیقه‏الحقیقه قابل مقایسه است که با آثار پرآوازه زبان و ادب فارسی پهلو می‏زند. تنوع مضمون و محتوا در قصاید سنایی، پیوند اندام‏واری با معمّای چندگانگی شخصیت شاعر و افسانه‏های مربوط به او دارد. موضوعاتی که سنایی در قصاید خود درج کرده است، هم متنوع است و هم به ظاهر یک‏دست نیست. به همین خاطر ممکن است به ذهن مخاطب چنین خطور کند که مگر...

قصیده فارسی که تا پایان قرن ششم یک دوره درخشان و شکوفایی را پشت سر نهاده بود، از قرن هفت به بعد رو به افول نهاد و از معیارهای اصیل خود دور شد. اما در دوره مشروطیت، تحت تأثیر تحولات خاص اجتماعی، این نوع شعر با معیارهای اصیل و سنتی خود احیا شد. موضوع مقاله حاضر، بررسی ساختار و محتوای قصاید شهریار است. می‌توان گفت که شهریار هرچند ادامه‌دهنده بسیاری از سنت‌های شعر کلاسیک فارسی است، اما در قصیده، به...

شاعران زبان فارسی با به کار گرفتن هنر ایهام بر وجوه هنری سخن خود افزوده‏اند. خاقانی، یکی از شاعرانی است که به ایهام، گرایش خاصّی نشان داده و این گرایش یکی از دلایل پیچیدگی کلامش نیز شده است. وی، شاعری است که با قدرت هنرآفرینی و خلاقیّت زبانی در خلق صنایع بدیعی به ویژه ایهام، توانست سبک و شیوه خاص خود را به وجود آورده، شعرش را از اشعار شاعران دیگر متمایز کند. هنر ایهام، یکی از گونه‏های مهمِّ صنایع ب...