در نتیجۀ انعقاد و اجرای چندین قرارداد بیع متقابل در طول نزدیک به سه دهه در پروژه‌های صنعت نفت و گاز کشور، ایرادهای این چهارچوب قراردادی، به ویژه از دیدگاه شرکت‌های بین‌المللی خارجی آشکار شده است. تخصیص نیافتن سهمی از نفت و گاز تولیدی به پیمانکار و در نتیجه، طرح ابهامات در خصوص امکان شناخت ذخایر موضوع قرارداد، کوتاه بودن مدت این قراردادها و عدم مشارکت شرکت‌های نفتی در مرحلۀ تولید و نامقبول بودن ...

یکی از عمده‌ترین راهکارهای بومی‌سازی فناوری در صنعت نفت، قراردادهای مشروط بر، انتقال فناوری ‏از شرکت‌های نفتی بین‌المللی، ‏می‌باشد. البته طی سالیان گذشته صنعت نفت ایران در این مورد توفیق چندانی ‏نداشته و اکنون در قرارداد جدید نفتی ایران ‏IPC)‎‏‎(‎‏ به‌عنوان جایگزین قراردادهای بیع متقابل، با ایجاد ‏تغییراتی در نوع، ‏شروط و ماهیت قرارداد، سعی در کسب و انتقال فناوری‌های مدرن و ‏بومی‌سازی آن از ‏طر...

نفت به عنوان یک کالای استراتژیک بیش از یک قرن است که زندگی سیاسی و اقتصادی کشورهای جهان را متأثر ساخته است. قابلیت های متعدد نفت در زمینه استفاده های صنعتی و نظامی کشورهای توسعه یافته را به فکر دستیابی به منابع عظیم نفتی در سراسر جهان واداشت. کشورهای- عمدتاً عقب مانده- صاحب این منابع نیز که به خاصیت درآمد زایی این ماده پی بردند، به دنبال کسب درآمد از محل فروش آن و بعدها درصدد بهره برداری صنعتی ا...

درتنظیم قراردادهای نفتی، به‌کارگیری چارچوب قراردادی مناسب که منافع دو طرف را تأمین کند و جذب حداکثری سرمایه خارجی و فن­آوری پیشرفته را در پی­داشته باشد، ضروری است. عنصر کلیدی در خصوص توزیع منافع بین طرفین، انعطاف­پذیری بهینه قرارداد است. در این مقاله برای نخستین بار انعطاف­پذیری رژیم مالی قراردادهای بیع متقابل، مشارکت در تولید و قراردادهای جدید نفتی ایران از طریق شبیه­سازی مدل مالی قرارداد در د...

یکی از مهم‌ترین بخش‌های قراردادهای نفتی، رژیم مالی است. شروط مربوط به رژیم مالی، اختصاصی بوده و بر اساس مذاکرات طرفین تنظیم می‌شود و نقش بسزایی در موفقیت قراردادها و رضایت طرفین از آن دارد. در مقاله حاضر ماهیت و ساختار نظام مالی در قراردادهای بیع متقابل و قرارداد جدید نفتی ایران معرفی گردیده سپس با مرور متون مربوط به نظام مالی و مصاحبه با خبرگان نسبت به انتخاب معیارهای ارزیابی تأمین مالی اقدام ...

واگذاری قراردادهای بالادستی نفت و گاز و شرایط مقرر در این قراردادها برای شرکتهای بین‌المللی نفت و کشور صاحب مخزن از اهمیت بسزایی برخوردار است. علت این امر آن است که قراردادهای بالادستی نفت و گاز به شرکتهای بین‌المللی نفت خارجی اجازه می‌دهند مدت نسبتاً طولانی در میادین نفتی کشور صاحب مخزن جهت اکتشاف، استخراج و تولید نفت حضور داشته باشند. از جمله شرایط قراردادهای نفتی که در واگذاری میادین نفتی مور...

قراردادهای نفتی به عنوان اولین حلقه ارتباط بین دولت‌ها و شرکت‌های نفتی از اهمیت خاصی در تسهیم ریسک بین طرفین قرارداد برخوردار است. در همین راستا، هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی مقایسه‌ای میزان ریسک (ریسک هزینه‌، ریسک تولید و ریسک قیمت) شرکت ملی نفت ایران در ترتیبات قراردادی بیع‌متقابل، قرارداد نفتی ایران (IPC) و مشارکت در تولید و در نهایت انتخاب قرارداد بهینه بر اساس عامل ریسک است. بر اساس نتایج آ...

نظام یا رژیم مالی حاکم بر قراردادها از مهمترین وجوه تفاوت قراردادهای بالادستی صنعت نفت  با یکدیگر است.  به لحاظ اقتصادی، رژیم مالی قراردادها از دو منظر کارآمدی نظام طراحی شده و میزان سهم‌بری (واقعی) طرفین از پروژه قابل مقایسه است. مقایسه قراردادهای بیع‌متقابل با قرارداد جدید نفتی ایران (IPC) از دو منظر ملاحظات اقتصادی کارآمد بودن رژیم مالی و میزان واقعی سهم‌بری پیمانکار خارجی (از طریق شبیه‌سازی...

با وجود معرفی بیع متقابل به عنوان تنها بستر اجرای پروژه­های بالادستی صنعت نفت ‌و گاز، به موجب قوانین بالادستی همچون قوانین بودجه و برنامه­های توسعه در سال‌های پس از انقلاب، اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 مقررات جدیدی به تصویب رسید که نمایانگر شکل­گیری نظمی نوین در زمینه‌ اجرای پروژه­های بالادستی صنعت نفت است. نطفه‌‌‌‌‌ نظم نوین نفتی ایران که در ابتدا با تغییر نگرش نسبت به مقوله سرمایه‌گذاری خارجی ...