مقدسی در احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم تعاریف جدیدی از «مصر»، «قصبه» «مدینه» و «قریه» آورده و با توجه به نقش و کارکرد آن‌ها در قبال یکدیگر، حیات هر واحد را در پیوند با واحد دیگر دانسته است. وی برای تشریح پیوند آن‌ها به یکدیگر از رابطة موجود بین شاهان، حاجبان، ا‌سواران و پیاده‌نظام‌ها کمک گرفته است و در قالب این تشبیه، رابطه‌ای معنادار و منطقی از یک سو بین واحدهای مختلف جغرافیایی با یکدیگر و ا...

با تأملی در تاریخ حکومت محلی قراختائیان کرمان (708-619ق) می­توان دریافت که همزمان با حاکمیت این سلسله، برخی از بانوان قراختائی، با کاردانی و لیاقت، وارد عرصه­های سیاسی شده و حتی می‌توانند بر تخت حکومت قراختائیان کرمان، تکیه بزنند. به رغم نقش بسیار تأثیرگذار این زنان حاکمه در رونق سیاسی، اجتماعی و به ویژه اقتصادی بخشی از سرزمین ایران طی قرون گذشته، در تحقیقات و پژوهش‌های امروزی، توجّه و عنایت کاف...

ایل قشقایی ادبیات و فرهنگ شفاهی پرباری دارد. در دهه¬های اخیر اکثریت مردم این ایل دست از کوچ¬نشینی برداشته و به یکجانشینی رو آورده و به همراه آن بسیاری از سنت¬ها و ادبیات شفاهی آن، رو به فراموشی است. از این رو گردآوری این بخش از زندگی این ایل و تحقیق و بررسی پیرامون آن از اهمیت زیادی برخوردار است. از جمله تحقیقات و بررسی¬هایی که در رابطه با ادبیات شفاهی صورت می¬گیرد، بررسی ساختار این آثار است ...

اقتصاد کرمان به لحاظ قرار گرفتن در حاشیه شمالی دریای عمان و خلیج فارس و تنگه هرموز در مسیرهای ارتباطی شرق و غرب و شمال جنوب از قدیم الایام مورد توجه بوده است .پس از اسلام و استقرار دولت های ایرانی در جنوب شرق فلات ایران ، به تدریج رونق خود را بازیافت . با روی کار آمدن آل بویه و سپس سلجوقیان کرمان شکوفایی اقتصادی بیشتری یافت . منبع اصلی درآمد مردم ایالت کرمان با توجه به شرایط اقلیمی و موقعیت طبی...

نابسامانی سیاسی، بحران های اقتصادی ناشی از قحطی، کم بارانی، ناامنی اجتماعی ناشی از تکاپوهای راهزنان و دزدان و مهمتر از همه فرهنگ اطاعت پذیری مردم از قدرت غالب موجب می شد تا هر قدرت غالبی در هر منطقه ای که بخواهد پایه های حکومت خود را بنیان گذارد. آشوب های سیاسی، نظامی ناشی از تهاجم مغول موجب گردید، زوال حکومت خوارزمشاهی زودتر از موعدمقرر برسد. در این دوره خوارزمشاهیان تازه به اوج قدرت رسیده بو...

شیخ شهاب­الدین ابوعبداالله فضل­االله توران پشتی از محدثین و فقهای قرن هفتم هجری است. وی منسوب به توران پشت از روستاهای استان یزد است. از ابتدای زندگیش اطلاعات زیادی در دست نیست. وی ابتدا در شیراز و در سایۀ اتابکان فارس می­زیست و در نهایت به درخواست ترکان خاتون بر مسند تدریس در مدرسۀ ترکانی کرمان نشست. در این مقاله با تکیه بر منابع فارسی و عربی، مراحل مختلف زندگی و تحصیل، رابطه با قدرت و گرایش­ه...

ماوراءالنهر در قرن ششم ه .ق. یکی از بی ثبات ترین و متزلزل ترین ادوار تاریخی خود را به چشم دید. شاهد این مدعا تعدد قومیت های مختلف، روی کار آمدن قدرتهای متعدد، تهاجمات و ناآرامیهای پایان ناپذیر و دست به دست شدن مکرر قدرت در دست خاندان هایی چون سلاجقه، خانیان، ختاییان و خوارزمشاهیان بود. در این عهد ماوراءالنهر شاهد تهاجم ختاییان کافربه جهان اسلام بود. از آنجا که آشفتگی در اوضاع سیاسی و نبود حک...

هجوم مغول و نابسامانی‌های پس‌ازآن، ساختار سیاسی و حیات اقتصادی- اجتماعی بخش مهمی از ایران را دچار گسست کرد و تا مدتی زمینه‌های لازم برای از میان رفتن نابسامانی‌های مذکور هموار نگردید. نوشتار حاضر با طرح این سؤال که: پیشینه قومی- قبیله‌ای حاکمان مغولی پیش از تشکیل حکومت ایلخانان در احیای سنن حکومتی ایرانی و امنیت بخشی به اوضاع چه تأثیری داشته و در نظام‌مندی ساختار سیاسی عهد ایلخانی از چه جایگاهی...

این پژوهش زمینه های شکل گیری قراختائیان (کیتانها،kitan) درآسیای شمال شرقی و ورود آنها به ایران، ویژگیهای قراختائیان در طول حاکمیت خویش ،چادرنسینی و رابط? آنها با قدرتهای همجوارشان را بررسی کرد. قراختائیان به عنوان نخستین "سلسل? فاتح" چین محسوب می شوند. کیتانها با سیستم دو جانبه کیتان بر قبایل مختلف با موفقیت حکومت می کردند. زمانی از قرن دهم(چهارم ه. ق.) تا دوازدهم میلادی(ششم ه. ق.) که قدرت کی...

در فاصله آغاز تهاجم مغولان 616ق/1217م و پایان دولت ایلخانان مغول736ق/1336م کانون های سیاسی و اقتصادی دریایی در خلیج فارس کمابیش در کیش، هرمز قدیم، هرمز جدید متمرکز بود. علاوه بر این ها تحولات سیاسسی – اقتصادی خلیج فارس تا حدود زیادی به دو کانون قدرت بزرگ تر نیمه ی جنوبی ایران یعنی فارس وکرمان، و در نهایت به سیاست ها و اقدامات دولت مرکزی ایلخانان مربوط می شد. در آغاز قرن هفتم، کیش تحت حاکمیت خا...