بنا به روایت های فراوانی از شیعه و اهل سنت، حضرت علی (ع) نخستین جامع قرآن کریم پس از پیامبر اکرم (ص) بوده، اما شبهه هایی نیز مطرح شده است. نخست این که اهل سنت با انگیزة توجیهِ بیعت نکردن امام (ع) با خلیفه اول به روایت این روایات اقدام کرده اند. بنابراین، در درستی این روایت ها خدشه وارد است و دیگر این که مراد از جمع قرآن، به خاطر سپردن است و نه مکتوب کردن قرآن. آنچه بر شبهة اول دلالت دارد تنها د...

مجموعه تراث الشیعه القرآنی شامل رساله های مختصر و کم حجم قرآنی از میان نسخه های خطّی آثار قرآنی شیعه امامیه است. از آن جا که این رساله ها معمولاً به صورت مستقل، چاپ و نشر نمی شود، محققانِ گردآورندۀ این مجموعه بر آن شدند که در هر مجلد چند رساله را در کنار هم جای دهند. این مقاله به گزارش و توضیحاتی در معرفی رساله ها، مؤلف، و مصحح آن ها می پردازد. گفتنی است توضیحات این مقاله مبتنی بر هفت جلدی است که ...

قرآن متن شرعی متعارفی تلقی می‌شود که شکل‌دهندۀ ‌سند بنیادین اسلام است. مقالۀ ‌پیش‌رو رهیافت نوینی را پیشنهاد می‌دهد که عبارت است از: تلقی قرآن به عنوان فرآیند ارتباطات بین پیامبر6 و جامعه‌اش؛ فرآیندی که امکان بازیابی ماهیت نمایشی قرآن را فراهم می‌آورد. نیز این رهیافت به ما امکان می‌دهد تا بستر فرهنگی قرآن را با ردیابی فرآیندهای «گفت و گو»، «تصاحب» یا «رد کردنِ» میراث کهن‌تر یهودی و مسیحی بازسازی...

  چکیده امام خمینی قرآن‌شناسی عارف است که با هدف تربیت نفوس، تدبر در قرآن کریم را که یکی از ابزار معرفت و خودسازی است، همواره مورد تأکید قرار داده و خود او تعریف، راهکارها، ثمرات، ابزار و آسیبهای آن را در لابلای آموزه‌های قرآنی و اخلاقی خود به دست داده است. کاوش در آثار مکتوب و شفاهی برجای مانده از امام خمینی ما را به این موضوعات رهنمون است. لذا در این نوشتار با شیوه‌ای توصیفی و تحلیلی و با ...

امروزه رایج‌ترین ابزار ارتباط رسمی در نظام‌های اجتماعی مکتوبات است، به‌طوری که رسمیت به عنوان یکی از ابعاد اصلی ساختاری سازمان با معیار میزان مقررات مکتوب سنجیده می‌شود. اعتمادسازی مکتوبات در روابط اداری به‌طوری است که امروزه از نظر حقوق‌دانان یکی از ادلة اثبات‌کننده در محاکم قضایی اسناد مکتوب است تا جایی که از نظر آنان اعتبار نوشتار و اسناد مکتوب از کلام شفاهی فراتر رفته است. با این حال در فقه...

جزء 4680 و 30 پاره قرآن دیگر، به ترتیب از محمدبن عثمان و پدرش، از آثار برجستة مکتوب دوره سلجوقی می‌باشد که در بخش مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود. در این مقاله فقط قرآن محمدبن عثمان معرفی گردیده است. این جزء قرآن با توجه به سبک نگارش و تزئینات و ...

اثر تفسیری ملاصدرا در میان دیگر آثارش، مزیت ویژه ای در رهیافت قرآنی او دارد. صدرا دو پایه اساسی تفسیر را نقل صریح و کشف تام می داند؛ از این رو، نه جمود بر لفظ را می پسندد نه فراموشی آن را، بلکه با حفظ ظاهر باید به مشاهد حقایق و بطون معانی پرداخت. ملاصدرا روش های تفسیری را به چهار قسم عمده تقسیم می کند و روش صحیح را روش راسخین در علم می داند؛ یعنی کسانی که به دور از افراط فلاسفه و تفریط اهل حدیث...

قرآن مکتوب به سبب برخورداری از شاکله شفاهی، به لحاظ ساختاری و مفهومی گاهی غریب می‌نماید. تغییر متکلّم بخشی از این غرابت را به تصویر می‌کشد. با این حال، به نظر می‌رسد پاره‌ای از مترجمان قرآن، شناخت کافی از این مقوله نداشته و به‌طور طبیعی، راهبرد موثّری را اتّخاذ نکرده‌اند؛ به‌نحوی که ترجمه‌ها دارای لحن شفاهی و فاقد انسجام ساختاری و گاهی مفهومی است که باعث می‌شود خواننده دچار سوء برداشت شود. این مقا...

قرآن مکتوب به سبب برخورداری از شاکله شفاهی، به لحاظ ساختاری و مفهومی گاهی غریب می نماید. تغییر متکلّم بخشی از این غرابت را به تصویر می کشد. با این حال، به نظر می رسد پاره ای از مترجمان قرآن، شناخت کافی از این مقوله نداشته و به طور طبیعی، راهبرد موثّری را اتّخاذ نکرده اند؛ به نحوی که ترجمه ها دارای لحن شفاهی و فاقد انسجام ساختاری و گاهی مفهومی است که باعث می شود خواننده دچار سوء برداشت شود. این مقا...

مضامین قرآن کریم دارای بیان بصری خاصی است وسرتاسر آیات این کتاب آسمانی به مثابه والاترین معجزه مکتوب، پوشیده از تصویر است. یکی از وجوه سادگی و قابل فهم بودن بیان قرآن، همین تصویری و ملموس بودن مفاهیم ذهنی آن است. از آنجا که قرآن کریم به زبان عربی نازل شده و زبان عربی نیز به خودی خود زبانی تصویری است بنابراین ویژگی تصویری بودن زبان عربی به ایجاد تصاویر هنری قرآن کریم کمک بسیار می نماید. سید قطب ...