این تحقیق دور? مشروطیت تا پایان دور? پهلوی اول در ایران (1286-1320ش) و دور? نهضت (1907-1941م) در کشورهای عربی را در بر می گیرد. عصر نهضت در کشورهای عربی از 1897م تا به امروز است و ما در این نوشتار در پی آن هستیم تا با توجه به تاریخ، حوادث اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در زمان تعیین شده، موضوع غرب گرایی و غرب ستیزی را در ادبیات سه کشور بررسی کنیم. آنچه در تاریخ و اجتماع و سیاست ایران، عراق و مصر رخ د...

از قرن سیزدهم هجری ایرانیان در معرض جریان نوظهوری به نام فرهنگ غربی قرار گرفتند که به دلیل عدم آگاهی از پیامدهای پذیرش آن تحت تاثیر و نفوذ آن ،ریشه های بومی و سنتی خود را از دست دادند. پس از مشروطه و در پی انقلاب ادبی که در ایران صورت گرفت، عده ای از روشنفکران متوجه بحران هویتی که ملت ایران در آن گرفتار بود، شدند. بنابراین تلاش خود را جهت آگاه سازی مردم و نجات آنها معطوف نمودند. جمالزاده از ن...

در دوران معاصر، توانایی علمی در حوزة فناوری و سلطة سیاسی غرب همواره برای جوامع دیگر مسئله بوده است؛ نوع تصوری که ایرانی ها از غرب دارند به سبب ویژگی استعماری آن اغلب با ساده انگاری وسطحی نگری همراه بوده است. در این زمینه، نگاه مناسب به غرب مستلزم شناخت دقیق، مبنایی، عمیق، و همه جانبة آن است. جلوه ها و تبلورهایی از غرب، در دوران تمدنی اش، در قالب اندیشه ها، دیدگاه ها و برجسته شدن متفکران غربی به...

ادبیات تطبیقی شاخه ای از ادبیات است که ظاهراً ادبیات کشورهای مختلف جهان را  بیشتر با تاکید بر نفوذ موضوع ها و روش های تفکر ادبی. که به نهضت های بزرگ فکری منجر شده است بررسی می کند. یا به تعبیری دیگر، موضوع آن بحث «در روابط و تأثیرات ادبی» دوکشور است. در واقع ادبیات تطبیقی به طور اساسی از زمانی مطرح شدکه ارتباط بین ملت ها گسترش یافت و رفت و آمدها فزونی گرفت و سیّاحان و مبلغّان مذهبی و خاورشناسان به...

کشور ازبکستان یکی از کشورهای مهم در عرصة فرهنگی آسیای مرکزی است که به واسطة نقاشی های چند هزارسالة کشف شده در محوطة باستانی افراسیاب متعلق به قرن 7 و 8 م. و نگارگری مکتب بخارا در قرون 15 و 16 م. جزء کشورهای غنی از نظر هنرهای سنتی، به ویژه نقاشی بوده است. همین امر نگارندگان را بر آن داشت تا با فرضیه ای مبتنی بر وجود نشانه هایی از نقاشی و نگارگری با سابقة ازبکستان در نقاشی معاصر، جریانات هنری معا...

گذر زمان جبر را وارد می کند، جبری که معماران و مخاطبان را از معماری سنتی جدا و یا دور می کند. این جبر می تواند جبر اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، تکنولوژیک و یا سیاسی باشد. به هر حال موجودیت جبر در تمامی موارد فوق  بر اثر گذر زمان است. هنر و معماری همیشه و در همه حال تابع اصول و ضوابط معین و شناخته شده ای است و پیوندی استوار،  ثابت و  ناگسستنی با فرهنگ، الگوهای رفتاری و ارزش های جامعه دارد. به همین ...

رویارویی باورها و سنت های شرقی با آزادی ها و فن آوری غرب، موضوعی بسیار مهم و جنجالی است که دستمایه ی بسیاری از رمان های مشهور عربی است. در این مقاله به برجسته ترین این رمان ها اشاره شده است و از این میان، رمان «قندیل أمّ هاشم» از یحیی حقی، به لحاظ مضمون و ساختار مورد بحث و بررسی قرار گرفته و رمان های «موسم الهجره إلی الشمال» از طیب صالح ، «الحی اللاتینی» از سهیل ادریس و «شیکاغو» از علاء الأسوانی...

با فروپاشی نظام کمونیستی، اسلام به عنوان یک گزینه فرهنگی و تمدنی، انتخاب تازه ای را فراروی انسان معاصر قرار داده است. به بن بست رسیدگان نظام فکری شرق و سرخوردگان از لیبرالیسم غرب، راه نجات خویش را در اسلام می بینند. گرایش روز افزون به اسلام زنگ خطر را برای غرب به صدا در آورده است. از سوی دیگر، در این میان برخی از غربی ها در صدند تا اسلام را به عنوان دشمن غرب جایگزین نظام کمونیسم سازند. این مسائ...

احسان عبّاس‏ و عبدالحسین زرّین‏کوب از جمله پژوهشگران برجسته­ای هستند که در عرصه تعامل با فرهنگ و ادبیات غرب به مانند عرصه نقد ادبی معاصر عربی و ایرانی، با استفاده از روش آزمون و خطا به تحقیق و بررسی در این حوزه پرداخته­اند. آنها همه تأثیر و تأثّرهایی را که در طول تاریخ و در طی ادوار مختلف، از یونان قدیم تا به امروز، بین دو ادب شرق و غرب صورت گرفته، مورد بررسی و نقد قرار داد و به این نتیجه رسیده­ان...