قاضی عبدالجبار همدانی شرایط دعا را اراده، علم به مقام کسی که از او طلب می کنیم، بیان قید خالی بودن از مفسده، و خاضع و خاشع بودن می داند. در دیدگاه معتزلی وی، فلسفه ی دعا لطف بودن آن است. وجه لطف بودن دعا، این است که خداوند ما را امر به دعا کردن فرموده و خدا امر به کار قبیح نمی کند. دعا تقسیمهایی دارد. دعا در حق غیر و لعنت، دعا برای مؤمن، فاسق و کافر، دعا برای امر حسن یا قبیح و نیز دعا برای اموا...

قاضی‌عبدالجبار همدانی شرایط دعا را اراده، علم به مقام کسی که از او طلب می‌کنیم، بیان قید خالی بودن از مفسده، و خاضع و خاشع بودن می داند. در دیدگاه معتزلی وی، فلسفه‌ی دعا لطف بودن آن است. وجه لطف بودن دعا، این است که خداوند ما را امر به دعا کردن فرموده و خدا امر به کار قبیح نمی‌کند. دعا تقسیمهایی دارد. دعا در حق غیر و لعنت، دعا برای مؤمن، فاسق و کافر، دعا برای امر حسن یا قبیح و نیز دعا برای اموا...

اعتبار ظاهر سخن، قراردادی خردمندانه است. تعمیم این قرارداد بشری به سخنان خداوند بر پایه مبانی کلامی شکل می‌گیرد. عدلی‌مسلکان بر این باورند که خداوند آنچه را که عقل قبیح بداند، انجام نمی‌دهد. سخن گفتن خارج از قرارداد سخنگویان خردمند به حکم عقل قبیح است، و خداوند این چنین سخن نخواهد گفت. جبرگرایان دادگری خداوند را در چهارچوب حسن و قبح شرعی معنا می‌کنند که در نتیجه درباره خداوند و صفات و افعال وی،...

یکی از ایرادهای برخی از معارضان و منتقدان به قرآن این است که در قرآن، در مورد برخی اشخاص و گروه‌‌‌ها تصریح به الفاظ قبیح شده و آنان با نام‌‌های زشت و ناپسند مانند: «أبله، نادان، فاسق، بی‌شعور، حیوان، نجس و ...» مورد خطاب و عتاب قرار گرفته‌اند؛ در حالی‌که با استناد به آیاتی مانند: «وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً»، «وَ لا تَسُبُّوا الَّذینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّه‏ ...» عدم صحّت این مطلب و اینکه از اختصاص‌های قرآن کریم، عد...

یکی از مباحث مهم در علم کلام و فلسفه بحث از صفات الهی و چگونگی آنها، و از مباحث با اهمیّت و دقیق صفات الهی، بحثهای معناشناسانه، هستی شناسانه و کلامی در باره صفت قدرت خداوند و دایره شمول و عمومیّت آن است،که در موارد زیادی، مورد اختلاف فیلسوفان و متکلمان قرار گرفته است. به دلیل وجود برخی پیچیدگی ها در این مسأله که سبب بروز شبهاتی شده است، در این رساله به این بحث پرداختیم. در طول تاریخ بین متکلمان...

از مهمترین مباحث فقهی که اثبات آن تأثیر بسزایی در علم حقوق خواهد داشت: اثبات حسن و قبح عقلی است. چنین به نظر می‌رسد که ادلّه مستقل عقلی یا به تعبیر دیگر مستقلّات عقلی، که حکم شرعی از آنها بدست می‌آید در یک مسأله منحصر می‌باشد و آن مسأله حسن و قبح عقلی است. سؤال این است که آیا برای افعال ما، حسن و قبح ذاتی وجود دارد و آیا کارهای ما در نظر شارع دارای ارزش ذاتی‌اند، پیش از آن که حکم شارع را درباره آ...

در پژوهش حاضر که با روش توصیفی و تحلیلی انجام گردیده اشاره شده که از نگاه قرآن و روایات، سلامت جسم و روان و ایمان انسان‌ها اهمیت بسزا دارند. از همین رو برای خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها معیارهایی را تعیین نموده و بر امنیت غذایی تأکید کرده و ناپاک نبودن(خبیث نبودن) خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها را ضروری دانسته‌اند. از سویی بر اساس تصریح اهل لغت و مفسران واژه خبیث گاهی معنای حرام و قبیح را می‌دهد، از همین ر...

بحث ‌‌حُسن‌ و قُبح از مسائل مهم کلام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، فلسفه و اصول فقه است. از طرفی دیگر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، قضاوت دربارۀ نیکویی و بدی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، به متغیّرهایی نظیر «قصدِ فاعل» وابسته است. یکی از مسائل مورد کنکاش فقیهانِ اصولی و فیلسوفان اخلاق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، بررسی نقش قصد در ارزش عمل و ‌‌حُسن‌ و قُبح افعال است. در این میان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، اندیشه‌های ملا محمد کاظم خراسانی (آخوند خراسانی)‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، دربارۀ تأثیر قصد ...

صفت حکمت الهی در کلام شیعه برای اثبات برخی قواعد و اصول اعتقادی به کار رفته است. متکلمان شیعه در استدلال های خود هدف آفرینش انسان یا مکلف نمودن او را تعیین می کنند و وسیله های لازم برای رسیدن به هدف را بر او واجب می دانند و آنچه را که مانع رسیدن به هدف می بینند بر خدا قبیح می شمارند. در این نوشتار با روش تحلیل منطقی کفایت ادلۀ مبتنی بر حکمت الهی، در قاعدۀ لطف، عدل الهی، ضرورت نبوت و امامت، و ضر...

أعشای تغلبی و أعشای همدان در فاصله زمانی نزدیک به أعشای کبیر می زیسته اند ؛ چون او در فنون مختلف شعری طبع آزمایی کرده اند. پس مدح را برای تکسب می گفته اند و هجوشان قبیح و بسیارگزنده می باشد. با توجه به اینکه بیشتر اشعارشان شکل داستانی به خود گرفته از جهت تاریخی حائز اهمیت است چرا که در آنها رویدادها و اتفاقات زمان خودشان و همچنین نام افراد و مکانها به چشم می خورد. از نکات قابل توجه این است که م...