با فتح آذربایجان در دهه سوم هجری، گروه بزرگی از تیره ها ، عشیره ها و قبیله های گوناگون عرب، به سوی این سرزمین رهسپار شدند. این امر، علاوه بر اینکه در گسترش اسلام در این ناحیه سهمی بسزا داشته، می تواند دورنمایی از وضعیت تشیع را نیز در این سامان به دست دهد؛ زیرا با توجه به موقعیت عرب های مهاجر، موضع گیری مذهبی آن ها، در میان بومیان نیز اثرگذار بوده است. بررسی نقش مهاجرت قبایل عرب در تشیع آذربایجا...

سرزمین جنوب غربی جزیره العرب که در کتیبه های باستانی به نام یمنت نامیده شده است از 1200 ق م دارای نظام های حکومتی معین، قتبان، اوسان و سبا بود ولی در هنگام ظهور اسلام از نظامات پادشاهی و قدرت مرکزی که نفوذ سیاسی آن بر سراسر یمن گسترده باشد، خبری نبود و شیوخ قبایل مدعی پادشاهی درگیری نزاع سیاسی با یکدگیر بودند. اسلام در سال های نهم و دهم هجری در میان همه قبایل راه یافت و بتکده های عربستان جنوبی ...

فتوحات اسلامی در اندلس از سال 92ه/713 م با ورود دو سردار نامی اموی طارق بن زیاد و موسی بن نصیر آغاز شد. تحرکات نظامی مسلمانان در اندلس توام با مهاجرت و اسکان جماعت عظیمی از قبایل عرب و بربر بود، حضور فعال و پر شتاب این قبایل در سرزمین ناآشنای اندلس همواره با آرامش توأم نبود؛ در گزارش ضد و نقیض منابع و اطلاعات آشفته مطالعات، از حضور قبایل یمنی و مضری و شامی که به عربان مشهورند در کنار بربرها و ق...

شناخت بخش مهمی از رویدادهای صدر اسلام در گروی شناخت قبایل عرب جاهلی و هنجارها و رویه های درونی و کشمکش های بین قبیله ای آنهاست. قبیله کنده یکی از قدرتمندترین قبایل یمنی قبل از اسلام است که به دلیل داشتن جنگاورانی نیرومند و جسور و سطح آگاهی رؤسای آن نقش آشکاری در تحولات سیاسی صدر داشت. نوشتار حاضر با واکاوی اطلاعات موجود در منابع اولیه چگونگی شکل گیری، نسب، انشعابهای درون قبیلگی، دین، سرزمینهای ...

تاریخ صدر اسلام منشأ بسیاری از تحولات مهم و سرنوشت ساز بوده و نقش آموزه های وحیانی و رسالت رسول اللهˆ و اهل بیت‰ در این میان، اساسی و انکارناپذیر است. در این مقاله، بخشی از تدابیر رسول اللهˆ در قالب سریه علی بن ابی طالب† به یمن و پیامدهای آن بررسی می شود. درباره علت اعزام امام علی† به یمن و نتایج تفصیلی آن، اختلاف اقوال و تفاسیر متعددی در منابع اسلامی دیده می شود که در این مقاله بررسی شده است. ...

در تحقیق حاضر سعی شده است توضیحاتی درباره ی شخصیت مالک اشتر نخعی و چگونگی اسلام آوردن ، رابطه و تأثیرگذاری مالک اشتر در تاریخ اسلام در دوره ی پیامبر(ص) در سال هشتم هجرت و نقش او در گرایش قبایل بزرگ یمنی ( مِذحَج و هَمدان ) به اسلام ، نقش و جایگاه مالک اشتر در عصر سه خلیفه ی اول ؛ عصر خلافت ابوبکر بن ابی قُحافه از سال 11-13 هجری قمری ، عصر خلافت عُمر بن خَطاب از سال 13-23 هجری قمری ، عصر خلافت عُثمان ب...

تاریخ صدر اسلام منشأ بسیاری از تحولات مهم و سرنوشت‌ساز بوده و نقش آموزه‌های وحیانی و رسالت رسول‌اللهˆ و اهل‌بیت‰ در این میان، اساسی و انکارناپذیر است. در این مقاله، بخشی از تدابیر رسول‌اللهˆ در قالب سریة علی بن ابی‌طالب† به یمن و پیامدهای آن بررسی می‌شود. دربارة علت اعزام امام علی† به یمن و نتایج تفصیلی آن، اختلاف اقوال و تفاسیر متعددی در منابع اسلامی دیده می‌شود که در این مقاله بررسی شده است. ...

در دوران پیش از اسلام قبایلی چند از عرب جنوب، نواحی یمن و جنوب حجاز را رها کرده و به شام کوچ کرده بودند. رهبری آنها در دست قبیله ی بنی کلب بود. در برابر اینان، قبایل دیگر از عرب شمال تحت رهبری قبیله ی قیس نیز در این ناحیه سکونت کردند و در طول زمان این دو گروه به صورت دو حزب رقیب درآمدند. معاویه طی یک پیوند سیاسی دختری از کلبیان را به همسری گرفت و فرزندش یزید را ولیعهد خود ساخت. کمکم عده دیگری ا...

کتاب «أولیات المسرح فی الیمن»،(پیشینه نمایش در یمن) اثر دکتر عبدالعزیزالمقالح نویسنده برجسته‏ی یمنی می‏باشد. وی در این کتاب از دیدگاه تاریخی پدیده نمایش در یمن باستان و معاصر و همچنین ارتباط آن را با تمدن بررسی نموده است. سپس آغاز نمایش منظوم را با معرفی برخی نمایشنامه‏های شعری مورد مطالعه قرار می‏دهد. وی در خلال این کتاب سعی دارد علی احمد ‏باکثیر نمایشنامه‏نویس صهیونیسم ستیز یمنی را معرفی و مس...

الفرق نوشته ابومحمد یمنی، در قرن ششم هجری بوده است که در دوران دو دولت اسماعیلی مذهب صلیحیون و بنی زریع می زیسته و از اهل سنت بوده است. این کتاب هر چند شامل بخش-های گوناگونی در ارتباط با فرق اسلامی و اندیشه های آنها است، می توان گفت در میان کتب مرتبط با فرق، در معرفی عقاید اسماعیلیه اطلاعات بسیاری در اختیار خواننده قرار می دهد و از این بابت از جایگاه مهمی برخوردار است. رساله حاضر تصحیح، تحقیق و...