یکى از اصول مهم و بنیادین حقوق بشردوستانه بین‏المللى و آموزه‏هاى اسلامى، به ویژه فقه امامیه، اصل تفکیک بین نظامیان و غیرنظامیان در مخاصمات مسلحانه است که بر اساس آن، هدف قرار دادن غیرنظامیان ممنوع گردیده است.یکى از گروه‏هایى که با هدف کمک به مجروحان و بیماران در مخاصمات مسلحانه حضور مى‏یابند، کارکنان پزشکى هستند. سؤالى که این مقاله در پى پاسخ به آن است، این است که قواعد و مقررات حقوق بشردوستانه...

حمایت از کار و سرمایه ملى گاه به لحاظ ذات عمل و گاه به لحاظ شرایط خاص زمانى و مکانى است و در هر دو حال باید جهت‏گیرى سیاست‏هاى حمایتى و نیز افزوده شدن »قید داخلى و ایرانى« را در موضوع بحث فقهى مورد توجه قرار داد. قاعده نفى ضرر، قاعده تسلط، قاعده نفى سبیل در این بحث بیش‏تر از سایر قواعد بکار مى‏آیند ولى کارایى آن‏ها وابسته به پذیرش مبانى انسان‏شناسى حاکم بر این بحث فقهى و طرح ریزى اصولى چون اصل ...

قاعده نفى سبیل که اعتبار آن برگرفته از کتاب و سنت است، در ابواب مختلف فقه کاربرد دارد. این قاعده در آثار فقهى عالم بزرگ، سید محمد کاظم طباطبایى یزدى،)ره( به نحو چشمگیرى بازتاب یافته است. ایشان افزون بر استنباط احکام در فقه فردى، در مسائل فقه سیاسى - اجتماعى نیز از آن به شایستگى بهره جسته است. بر پایه کاربرد این قاعده در ساحت اندیشه فقه سیاسى و نیزآن دسته از مسائل فقه اقتصادى که بر وضعیت ارزشى ج...

«ایدز» یکى از بحران‏هاى رو به گسترش در دنیا و از جمله کشور ما به شمار مى‏رود. از این رو گشودن باب جدید مسائل ایدز در فقه، ضرورى به نظر مى‏رسد. همچنین قواعد فقهى مى‏تواند نسبت به پرداخت مسائل جدید، راهگشا باشد.آمار مراکز رسمى، حاکى از گسترش ایدز در ایران و لزوم توجه همه جانبه بدین آسیب بزرگ اجتماعى است.یکى از مسائل مهم در این باره، وظیفه حکومت اسلامى نسبت به پدیده ایدز و افراد مبتلا به آن است. ب...

داورى از شیوه‏هاى پرسابقه در حل اختلافات انسان‏هاست. تحولات گسترده همانند بسیارى از موضوعات فرهنگى و اجتماعى داورى را احاطه کرده است. داورى در پژوهش‏هاى فقهى، عموماً بر محور شناخت و قطع نظر از تحولات در مسائل داورى انجام یافته است. این نوشتار بر آن است که نگاهى کلى و گذرا به آن تحولات داشته باشد، و بایستگى نوپژوهى را با رویکرد به ماهیت روزآمد داورى اعلام دارد.

 بررسى مسأله وحیانى یا غیروحیانى بودن الفاظ قرآن و پیامدهاى هر نظریه است. وحیانى بودن الفاظ قرآن به چند گونه قابل تفسیر است. نویسنده پس از طرح تاریخچه بحث وحیانى بودن الفاظ قرآن و مقایسه آن با بحث مشابه آن در مسیحیت و تفاوتهاى آن دو، در آغاز به پیامدهاى بشرى بودن الفاظ قرآن اشاره مى‌کند و از عناوینى چون: قداست‌زدایى از الفاظ، نفى اعجاز بیانى، متن گریزى یا نفى مرجعیت قرآن در فهم دین و کثرت‌گرایى...

این مقاله در چهار بخش سامان یافته است. نویسنده در بخش نخست به بیان جایگاه مالکیت موقت در دانش حقوق مى‏پردازد. وى پس از ارائه گزارشى از دیدگاه‏هاى حقوق‏دانان ایرانى و عرب، به این نتیجه مى‏رسد که توقیت در مالکیت، بر پایه صفات مطرح‏شده براى مالکیت در علم حقوق ممکن نیست. در بخش دوم به جمع‏آورى موارد مالکیت موقت در فقه پرداخته شده و در نهایت این نتیجه به دست آمده که فقها در این مورد دیدگاه یکسانى ند...

 شناسایى و بررسى پیش فرض‌ها و انتظارات مفسّران در تفاسیر قرن اخیر است. نویسنده، "هرمنوتیک" و "علم التفسیر" را معادل یکدیگر دانسته و پنج اصل را در کار تغییر متون کهن بر شمرده که عبارتند از: 1. پیش فهم‌ها یا اطلاعات پیشین مفسّر، 2. علایق و انتظارات مفسّر از متن مورد تفسیر، 3. تلاش مفسّر براى شناسایى فضاى تاریخى شکل‌گیرى متن، 4. شناخت مرکز معنایى متن و تفسیر مجموعه پیامها و معارف بر محور آن و 5. ترجمه...

امروزه، مسئله ی کاهش جمعیت، یکی از مسائل مستحدثه و موضوع بحث و مناقشه در محافل علمی و اجتماعی است؛ به ویژه پس از آنکه سرشماری جمعیت کشور در سال 1385 روند کاهش رشد جمعیت را با وضوحی بیش از گذشته نشان داد،. از این رو سعی شد در این مقاله، با رویکردی درون دینی و برون دینی به این مسئله پرداخته شود. هدف این مقاله آن است که با تبیین قواعد ناظر بر تکثیر نسل، در راستای سیاست تکثیر جمعیت در عصر حاضر گامی...

قواعد فقه یکی از اصول کلی در حقوق اسلامی است. هر قاعده براساس ملاک و فلسفه خاصی تشریع شده است و مفاد هر یک ناظر به اهداف و مقاصد شریعت می باشد . فقهاء و حقوق دانان با در دست داشتن ملاک هر قاعده فقهی می توانند، حکم موارد فرعی را مشخص کنند . از آن جا که این قواعد، نقش کلیدی در پویائی فقه اسلامی دارند، بررسی آنها، دقت و موشکافی در مفاد و مصادیق هر قاعده راه را برای حل مسائل مستحدثه همواره می سازد....