هدف این مقاله پرداختن به یکی از موضوعات مهم فلسفه ی علم یعنی مسأله ی تبیین علمی است.این مسأله قدمتی تاریخی دارد و همه ی مدل های معاصر تبیین ایده ی اصلی خود را از فلاسفهگذشته، از میل تا ارسطو، گرفت هاند. ما در این مقاله با صر فنظر از بح ثهای تاریخی این مسأله صرفاًبه بررسی پار های از مد لهای معاصر و از جمله مدل وحد تبخش م یپردازیم. مهم ترین مدل معاصرهمپل است که اید هی اساسی آن این است که تبیین است...

هدف از این پژوهش فهم مدارا در اجتماع علمی علوم اجتماعی است. مدارا دارای ابعاد و وجوه متفاوتی است. در این مقاله بیشتر به مدارای علمی در میان اساتید علوم اجتماعی  پرداخته شده است. مبانی نظری تحقیق باتاکید بر نظریه  کنش ارتباطی تدوین شده است. پژوهش با بهره‌گیری ازرویکرد پژوهش کیفی و با استفاده از نظریه مبنایی انجام و داده‌ها از طریق مصاحبه با اساتید علوم اجتماعی دانشگاه‌های شهر تهران حاصل شده است....

درباره اصول و کلیّاتی که نقش فزاینده و کاهش دهنده در برداشت های قرآنی دارند، بحث شده است. نویسنده در آغاز اطلاعاتی را که در فهم آیات نقش دارند به دو دسته ابزاری و غیر ابزاری تقسیم می کند و سپس اطلاعات دسته دوم را به دو گروه قضایای مثبت یا اصول فزاینده که باعث افزایش برداشت ها از قرآن می شود و اصول کاهش دهنده که موجب محدود شدن برداشت ها می گردد، تقسیم می کند و نخست اصول فزاینده را بحث کرده و سه ا...

مقاله ی پیش رو روایتی است از تاریخ پژوهش ها و فعالیت های انجام شده پیرامون حوزه ی مطالعاتی «علم، فناوری و جامعه». تأکید بنیادین مقاله این است که همپای دیگر تحولات فکری و فلسفی که طی چند دهه ی گذشته، گفت وگو و درک متقابل را در کانون مباحث اجتماعی گذاشته اند، رابطه ی میان علم و جامعه نیز در متن مطالعات میان رشته ای «علم، فناوری و جامعه» به سوی گفت وگو راه سپرده است. طی تاریخ چند دهه ای این دسته م...

این مقاله در پی تحلیل رویکرد علوم دقیقه در شناخت طظبیعت و نگرش فراگیر آن در ارزش گزاری طبیعت و پاره ای از اثرات تحدید کننده آن می باشد. علوم دقیقه و نگرش علمی حاصل از آن در قرن گذشته، همواره سعی در بازشناسی طبیعت به عنوان یک تورم قابل فهم را داشته است. لذا تعمیم گزاره های علمی در قالب نگاهی فراگیر به طبیعت فارغ از بستر فرهنگی و رابطه آن با مفهوم جهانی طبیعت، وجه نامتعادل و گاه متعدی را به طبیعت...

درباره اصول و کلیّاتی که نقش فزاینده و کاهش دهنده در برداشت های قرآنی دارند، بحث شده است. نویسنده در آغاز اطلاعاتی را که در فهم آیات نقش دارند به دو دسته ابزاری و غیر ابزاری تقسیم می کند و سپس اطلاعات دسته دوم را به دو گروه قضایای مثبت یا اصول فزاینده که باعث افزایش برداشت ها از قرآن می شود و اصول کاهش دهنده که موجب محدود شدن برداشت ها می گردد، تقسیم می کند و نخست اصول فزاینده را بحث کرده و سه ا...

پژوهش حاضر از سه بخش تشکیل شده است: مرور رویکردهای مطرح در فلسفه علم، طرح رویکرد هرمنوتیکی ماری هسه و در نهایت استنتاج دیدگاه هسه در رابطه با فهم مفاهیم علمی. بخش اول فضای پسااثبات­گرایانۀ حاکم بر فلسفۀ علم در نیمۀ دوم قرن بیستم را ترسیم می­کند تا در بخش بعدی، جایگاه رویکرد هسه در این میان وضوح بیش­تری داشته باشد. در بخش دوم مدل­هایی که هسه برای تبیین سازوکار پیش­رفت علم و نظریه­های علمی مطرح ک...

فهم گزاره ها و مسائل هر علمی بر مبانی و قواعد خاصی استوار است که در اصطلاح، «منطق فهم» نامیده می شود. پژوهش حاضر که درصدد بررسی منطق فهم روایات تفسیری در المیزان است، آن را از نظرگاه مفسّر بزرگ، علامه طباطبایی(ره)، در بعد مبانی عقلی به تحقیق کشیده و منطق مذکور را در حوزه عصمت اهل بیت(علیهم السلام) در فهم و تفسیر قرآن، عدم تعارض آن با مسلمات عقلی، زبان عرفی داشتن روایات تفسیری، وحدت منشأ در آیات ...