نقش عواملی چون عواطف و احساسات، خواستههای پیشینی، گناهان و رذایل اخلاقی و ... در تکوّن معرفت، از دیرباز مورد توجّه فیلسوفان بوده است. ملاصدرا نیز با تلقّی خاصّی که دربارة معرفت الهی دارد و از سویی آن را مترادف با حکمت دانسته؛ و از سوی دیگر، تحقّق چنین معرفتی را مسبوق به تهذیب و استکمال نفس انسانی میانگارد، در حقیقت، موانع معرفت به خداوند را همان موانع حکمت و کمال انسانی معرفی میکند. بدین ترتیب، ت...

توجه به مسائل اخلاقی سابقه ای به درازای تاریخ بشری دارد . در علم اخلاق صفات اخلاقی به دو دسته فضائل و رذایل اخلاقی تقسیم می شود، در چند سال اخیر و با پیشرفت علم روانشناسی ، گرایشی جدید به نام روانشناسی مثبت بوجود آمده که این علم توجه خود را به فضائل اخلاقی و قابلیت های انسانی معطوف کرده است. توجه به فضائل اخلاقی بدون نگاه به رذائل اخلاقی کاری ناقص می باشد و به همین خاطر نگاهی جدید در روانشناس...

نهج البلاغه مجموعه خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار امام علی(ع) است که توسط سید رضی گردآوری شده است. در این مجموعه از زبان حضرت علی (ع) نکات اخلاقی و تربیتی بسیار مهمی بیان شده است که می تواند چراغ راه هدایت انسان ها به سوی فضائل و مناقب اخلاقی و تربیتی و دوری از رذایل و کاستی های آن باشد. با مطالعه نهج البلاغه ملاحظه می شود که امام علی(ع) در موارد متعددی پس از بیان یک نکته اخلاقی و یا تربیتی، علت...

بررسی رابطه امرسیاست و اخلاق در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) دغدغه این پژوهش است. از روش هرمنوتیک متن محور به مثابه روش تحلیل و ازنظریه دو فطرت به مثابه چارچوب نظری استفاده شده است. این نظریه بر اساس فطرت اولیه به دو قسمت فطرت مخموره و محجوبه تقیسم می شود. نظر به اهمیت این موضوع این پژوهش در صدد پاسخ به این پرسش است: «مناسبات امرسیاست و  اخلاق در اندیشه سیاسی امام خمینی چیست؟»  یافته های تحقیق ن...

سعادت انسانی از مسائل مهمی است که در همه اعصار متفکران اسلامی و غیراسلامی به بحث و گفت وگو درباره آن پرداخته اند و غایت نهایی بشر به حساب می آید. در این مقاله به بررسی این موضوع از دیدگاه دو متفکر برجسته یونانی، افلاطون و ارسطو می پردازیم و نشان می دهیم که انسان برای رسیدن به سعادت نیازمند آن است که عوامل آن، یعنی رسیدن به خیر اعلی، فضیلت، سیر و سلوک و اشراق، را بشناسد و با نگاه دقیق به مسائل، ...

صحیفه ی سجادیه ازجمله میراث های ماندگار و ارزشمندی است.که بعد ازحادثه ی خونین و اسف انگیز کربلا و به شهادت رسیدن امام حسین (ع) و یاران با و فایش، در فضای بسته ی سیاسی که؛ ازجانب امویان به و جود آمده بود، توسط امام با کمال شجاعت و صلابت، با مکتبی جدید به نام مکتب دعا، برای ابلاغ رسالت امامت بیان شد. این کتاب به قدری ارزشمند است که بعد از قرآن و نهج البلاغه از جایگاهی و یژه برخوردار می باشد. تا ج...

هدف اصلی این مقاله بررسی تحلیلی مفهوم تزکیه در آثار اخلاقی و فلسفی متفکران مسلمان است. پرسش اصلی تحقیق این است که تزکیه در آثار اخلاقی و فلسفی در چه مواردی و در هر یک از این موارد در چه معنایی به کار رفته و عناصر معنایی آن کدام است؟ این تحقیق مشخص کرد که اولاً این واژه پیش از ابن سینا در ادبیات فلسفی و اخلاقی کاربرد نداشته و در آثار ابن سینا و پس از وی تا قرن هفتم به عنوان یک واژة فرعی و از قرن ...

یادکرد از جانداران به ویژه حیوانات، از راه­های ایجاد حیات و حرکت در تصویرآفرینی هنری و ادبی است. از این طریق می­توان تصاویر را از رکود خارج کرد و اثربخشی و نفوذ آن را بیشتر نمود. بر همین اساس، یکی از کارکردهای نام بردن از حیوانات در نهج البلاغه، نقشی است که این مهم در خلق تصاویر بر عهده دارد. در این نوشتار که با روشی توصیفی ـ تحلیلی به انجام رسیده، سی وسه گونه حیوان را در نهج‎البلاغه شناسایی کر...