محمدعابد جابری برای یافتن راه کاری به منظور برون رفت از فضای فکری مسدود عربی ـ اسلامی به تحلیل «سنت» و «گذشته» آن روی آورد و با نگرشی تاریخی و ساختارمند و در چهارچوب عقلانیت انتقادی سه نظام فکری بیانی، عرفانی، و برهانی را در ساختار آن تشخیص داد. روش شناسی تاریخ گرایانه و ساختارگرایانه به فکر وی سمت و سویی داده است که ضمن ساختارشکنی در تحلیل فضای فکری عربی ـ اسلامی، ساختارهایی را نیز بر آن تحمیل...

«گفت وگو ی تمدن ها»، به منزله طرح اعتدالی و تفسیرکننده روابط بین الملل، بیان گر نقش مهم ارتباط میان ملت ها در تداوم تمدن ها و ترسیم آینده ای شکوفا در پیش برد اهداف صلح آمیز است. پیش نیاز فرایند گفت وگو ی حقیقی تمدن ها شناسایی ظرفیت های تمدن ها، احترام دوسویه، پذیرش جایگاه صاحبان آن ها، ویژگی های اصیل تمدنی آن ها، و گفت وگو از موضعی برابر است. بدیهی است که عرصه فرهنگ، با لایه های متعدد در تمدن ه...

زبان مهمترین توانایی بشر است که از آن برای ارتباط با دیگر جوامع بهره گرفته و همراه با پیشرفت علم در حال تغییر و تحول است. بطور که بعد از اختراع رایانه، واژه ها و اصطلاحات مربوط به این حوزه رو به افزایش نهاد. از آنجا که فرهنگ های لغت از مهمترین ابزار آموختن زبان و شیوه ای برای شناخت و یاد دادن آن است. سعی ما بر این است که فرهنگ های لغت از مهمترین ابزار آموختن زبان و شیوه ای برای شناخت و یاد دادن...

رابطة زبان فارسی و عربی را در سه سطح باید بررسی کرد: تأثیر عربی در فارسی، فارسی در عربی، ادبیات تطبیقی. در این مقاله که به مرحلة نخست می پردازد، نشان داده شده که از دوران ساسانی (= جاهلی عرب)، زبان عربی تعدادی واژة فارسی (105 واژه شناسائی شده) با مفاهیم آنها وام گرفته است. طی چهار قرن نخستین اسلامی، وام واژه های فارسی در عربی سخت کثرت یافت، چندان که تعداد آنها را می توان بین 2000 تا 2500 کلمه ب...

«گفت‌وگو‌ی تمدن‌‌ها»، به‌منزلة طرح اعتدالی و تفسیرکنندة روابط بین‌‌الملل، بیان‌گر نقش مهم ارتباط میان ملت‌‌ها در تداوم تمدن‌‌ها و ترسیم آینده‌‌ای شکوفا در پیش‌برد اهداف صلح‌‌آمیز است. پیش‌‌نیاز فرایند گفت‌وگو‌ی حقیقی تمدن‌ها شناسایی ظرفیت‌‌های تمدن‌‌ها، احترام دوسویه، پذیرش جایگاه صاحبان آن‌ها، ویژگی‌‌های اصیل تمدنی آن‌ها، و گفت‌وگو‌ از موضعی برابر است. بدیهی است که عرصة فرهنگ، با لایه‌‌های متع...

فلسفة اسلامی، یکی از جنبش های عقلانی است که در پرتو اسلام و تمدن اسلامی به وجود آمده و از جهت های مختلف از جمله فلسفه ورزی در عقاید اسلامی، سازگارساختن و نزدیک کردن اسلام با فلسفه های وارداتی به دنیای اسلام، یا صرفاً برای تفسیر دیدگاه فرقه ای از مسلمانان در زمینة الوهیت، هستی و حیات، با اسلام ارتباط پیدا کرده است. همة اینها شاهدی هستند بر این که اسلام ، برای تبیین و تفسیرخود نه فقط از دانش های ...

الأدب الصغیر و الأدب ­الکبیر از ترجمه­های پهلوی است که محل التقای دو فرهنگ اسلامی و ایرانی است. ابن مقفع مانند دیگر مترجمان متون پهلوی، مضامینی را از ادب پهلوی به عربی ترجمه کرد که با اندیشه­های اسلامی همسو بود. این همسویی، موجب استقبال گرم ادب عربی از اندیشه­های ایرانی شد ولی با گذشت زمانه در هاضمۀ فرهنگ عربی تبدیل به مضامین عربی شد. نویسنده در این مقاله با نشان دادن سرچشمه­های ایرانیِ چند محور...

زبان مهمترین ابزار بشر برای ارتباط با جوامع دیگر است و همگام با تحولات جامعه در حال تغییر و تحول است. توسعه و گسترش علم زبان شناسی نیاز دانش پژوهان و علاقه مندان این علم، بویژه در حوزه رشته های مترجمی عربی و زبان های خارجی دیگر را بیش از پیش به اصطلاحات و معادل های عربی آشکار ساخته است. به همین دلیل بر آن شدیم تا همراه یکی دیگر از دانشجویان کارشناسی ارشد با هدف برطرف کردن نیاز دانشجویان عربی در...

سعدی باب هفتم «بوستان» را با عنوان «در عالم تربیت» به منظور تعلیم شیوه‌های تربیتی و اخلاقی سروده است. عموم محققان بر این باورند که آثار سعدی، از جمله این باب از بوستان، متأثّر از فرهنگ عربی و اندیشه­های اسلامی است. در این مقاله نشان داده­ایم که سرچشمه­های فکری سعدی در مسائل تربیتی، به همان اندازه که با فرهنگ عربی تطبیق دارد، با اندیشه­های ایرانی نیز هماهنگ و همسو است....

سعدی باب هفتم «بوستان» را با عنوان «در عالم تربیت» به منظور تعلیم شیوه‌های تربیتی و اخلاقی سروده است. عموم محققان بر این باورند که آثار سعدی، از جمله این باب از بوستان، متأثّر از فرهنگ عربی و اندیشه­های اسلامی است. در این مقاله نشان داده­ایم که سرچشمه­های فکری سعدی در مسائل تربیتی، به همان اندازه که با فرهنگ عربی تطبیق دارد، با اندیشه­های ایرانی نیز هماهنگ و همسو است....