بحث پیرامون نظریات موجود درباره ترجمه است. دو نظریه زبان شناختى نسبیت زبانى که از ترجمه ناپذیرى پشتیبانى مى کند، و نظریه همگانى هاى زبان، در زبان شناسى گشتارى که از ترجمه پذیرى بر مبناى مشترکات زبان ها و فرهنگ ها دفاع مى کند. در این نوشتار مورد بررسى قرار گرفته است. نظریه ژرف ساخت که مربوط به این دیدگاه است مورد استفاده کتاب علم ترجمه، یو جین آ، نایدا قرار گرفت و او با تصرفاتى در این نظریه و تل...

ساختار شعر معاصر فارسى در طول حیات خویش از نفوذ زبانى و ادبى برکنار نمانده و خواسته یا ناخواسته تحت سیطره گذشته زبان فارسى و به طور مشخص زبان خراسانى در شعر بعضى از شاعران نوپرداز قرار گرفته‏است. شفیعى کدکنى از سرایندگانى است که با توجه به ارادتى که به زبان کهن خراسانى دارد، توانسته با بهره‏گیرى از قریحه ذاتى و اکتسابى خود در به‏کارگیرى امکانات آن زبان از یک طرف رونقى به زبان شاعرى خویش بخشد و ...

شناخت زوایاى پنهان آثار هنرى خصوصا دیوان‏هاى شعرى از طریق مطالعه در چگونگى شکل‏گیرى آن‏ها امکان‏پذیر است. بررسى و تحلیل سبک‏شناختى شعر کمال‏الدین اسماعیل اصفهانى ضمن این‏که شگردهاى هنرى، زبانى و پیام‏هاى فکرى این شاعر فحل را آشکار مى‏کند، مى‏تواند به کشف بخشى از حقایق مربوط به تاریخ و فرهنگ ایران منجر شود. در این تحقیق به مطالعه امتیازات سبکى شعر کمال‏الدین اسماعیل اصفهانى توجه شده و مسائل زبان...

در این گفتگو علامه فضل الله به پرسش هاى چندى راجع به چگونگى فهم قرآن پاسخ مى دهد. معیارهاى فهم متن، ثابت و متغیر در فهم قرآن و متون دینى، ماهیت تفسیر، نص و ظاهر، نسبیت ثبات و تغییر در فهم، نقش فرهنگ ها در فهم قرآن، نقش روایات در تفسیر آیات، کارکرد باورهاى مفسر در تفسیر قرآن، نقش ابزارهاى زبانى در فهم آیات و سرانجام جایگاه قرآن در فقه و اجتهاد فقهى، موضوعاتى است که در این گفت و گو مورد بحث و برر...

آخر شاهنامه، سومین مجموعه شعر مهدى اخوان ثالث و دربردارنده سروده‏هاى او در میان سال‏هاى (1335 تا 1338 ه .ش) است که اغلب در قالب نیمایى سروده شده‏اند. در این مقاله، هنر سازه‏هاى زبانى به‏کاررفته در مجموعه آخر شاهنامه بررسى مى‏شود؛ هدف از این بررسى، تعیین و توصیف عناصرى است که در تشخّص و برجستگى زبانى و ادبى سروده‏هاى این مجموعه، مؤثّر بوده‏اند. در این راستا، سى‏ودو سروده، مطالعه و بررسى و سازه‏هاى...

وجود واژه‏ هاى چند معنا و همنام در هر زبانى فهم متن را دچار مشکل مى ‏کند. از آنجا که قرآن به زبان بشرى نازل شده وجود این نوع واژه‏ ها در آن امرى اجتناب ‏ناپذیر است. قرآن پژوهان در گذشته با عنوان وجوه و نظایر و مشترک لفظى به بررسى این نوع واژگان قرآنى پرداخته ‏اند. در زبان‏شناسى جدید بافت زبانى و فرا زبانى براى تشخیص مفهوم واژه‏ هاى هم معنى و چند معنى مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله ابتدا...

در این مقاله، شرف‏نامه نظامى با رویکرد سبک‏شناختى، تحلیل شده است. چارچوب منظور در این تحلیل، بررسى سه سطح فکرى، زبانى و ادبى اثر به روش توصیفى است که ابتدا عناصر داراى بسامد از متن استخراج، سپس از راه توصیف و تحلیل بررسى شده است. بر طبق مؤلفه‏هاى داراى بسامد، هر یک از سه سطح مذکور به زیرمجموعه‏هایى نیز تقسیم شده است. جستجوى ناکجاآباد، دم غنیمت شمردن و بزم‏اندیشى سه مفهوم غالب در سطح فکرى است که...

تکرار یکى از مختصات سبکى مهم و پربسامد در شعر سبک آذربایجانى است. از عنصر "تکرار"، در همه قالب‏ها و موضوعات شعرى و در شکل‏هاى بسیار متنوع و گوناگون، به شکل ابزارى حرفه‏اى و تخصّصى براى جلوه‏هاى بیانى و بصرى این شعر فنى استفاده شده‏است. "تکرار" در همه سطوح و دستگاه‏هاى سبکى شعر سبک آذربایجانى -اعم از دستگاه بلاغى، صرفى، نحوى و آوایى- تأثیر مستقیم دارد و موجب توسّع صنایع شعرى موسیقى شعر، صورتگرى‏ها...

 بیان و نقد نظرات ابوزید درباره تعدد زوجات است. نگاه روشنفکر مآبانه به حقوق زن در قرآن، در کشورهاى عربى اسلامى پیشینه دیرینه دارد، ابوزید یکى از کسانى است که در این رابطه سخن گفته است. او که کارش را اجتهاد در دین مى‌خواند بر این باور است که بدون تقیّد به متون دینى باید کار اجتهاد را پى گرفت و حکمى را جاى حکمى گذاشت. نویسنده، با نقد ادعاى اجتهاد ابوزید به نقد و بررسى دیدگاه او درباره ارتباط پیامب...

در این نوشته نگارنده درصدد است با تشریح سرمشق ادراکى و نگرش به علوم به عنوان پدیده ها و رویدادهاى اجتماعى، وجوه تمایز و تقابل آن را با سرمشق زبانى و بهایى که نگرش ادراکى به روش شناسى و معرفت شناسى در علوم تجربى مى دهد آفتابى کند. این کار هرچند با تشریح و ایضاح لوازم نگرش نخست، تعقیب مى شود اما در عین حال سخن از مقایسه و سنجش مبادى و لوازم دو سرمشق بسیار به میان مى آید. اساس نگرش زبانى، بررسى عل...