هنرمندان همیشه به طبیعت پیرامون خویش به عنوان دستمایه ی آفرینش هنری نگریسته اند. اما این نگاه در همه ی جوامع و همه ی زمان ها یکسان نبوده است. به طور کلی دو نوع نگاه به طبیعت وجود دارد که شامل نگاه تقلیدی و نگاه تنزیهی یا تجریدی می شود. هر کدام از این نگرش ها ویژگی های متفاوتی را در هنر ایجاد می کند. نگاه تقلیدی باعث می شود که اثر حالتی روایت گونه از "آنچه که هست" داشته باشد و نگاه تجریدی به ا...

از گذشته های بسیار دور انسان به دنبال تسلط بر نیروهای اسرارآمیز و مرموز طبیعت بوده است. انسان نخستین به جهت شناخت کمی که از طبیعت اطرافش داشت و به منظور غلبه بر سختی ها و مشقات زندگی و همچنین دور کردن بلاها و بدی ها و جذب نیروهای خیر به ناچار دست به دامان نیروهای ماورائی بوده و از این طریق بیشتر امور خویش را پیش می برده است. اعتقاد به نیروهای ماورایی و طلسم و تعویذ در دوره های متمادی و در فرهنگ...

فرش بافی یکی از عام ترین و مردمی ترین هنر ایرانیان است، به همین دلیل بسیاری از رفتارها، باورها و اندیشه های آنان از هر نوع می تواند در ساختار و شکل گیری فرش تأثیر به سزایی داشته باشد. فرش از فضای فکری هنرمندش و از تمایلات و رویکردهای فرهنگی و زیباشناسانه محیط اطرافش متأثر است. طرح ها و نقوش نمادین به کار رفته در این دست بافته ها بیان گر فرهنگ، آداب و رسوم و اقلیم بافندگان آن ها می باشند که بهتر...

طرح‌ها و نقوش مورد استفاده در فرش دستباف خصوصاً فرش‌های عشایری و روستایی، اگر چه به صورت ذهنی و سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند، اما حاوی مفاهیم، روایات و چه بسا رازهایی هستند که بافنده با برداشت از محیط اطراف در پس این نقش‌مایه‌ها پنهان نموده است. در این میان گاهی این مفاهیم، نمادها و روایات چنان از یاد رفته‌اند که حتی بافنده‌ای که امروزه آنها را می‌بافد نیز در اکثر موارد از این...

طرح گلدانی در انواع قالبهای فرش ایرانی (روستایی – عشایری و شهری) به صورت 2/1 و 4/1 ، واگیره و سراسری در طرح های ترنج دار، محرابی، ظل السطان و ... به اجرا درمی آید و علیرغم تنوع بسیار موجود در طرح گلدانی در جریان یک روند تکرار بی رویه توسط تولیدکنندگان و هنرمندان فرش، برخی از طرح های قابل توجه و زیبای آن در سیر نادیده گرفتن موجود به مرز فراموشی رسیده است چنانکه تأمل و توقف در این شرایط به نابودی...

استان همدان یکی از مهم ترین حوزه های فرش بافی ایران، به ویژه در سبک روستایی است. فرش دستبافت همدان علاوه بر تبعیّت از مولفه های عمومی فرش دستبافت ایران، ویژگی های خاص خود را نیز دارا می باشد. در این پژوهش؛ ساختار درون متنی فرش دستبافت همدان، بر اساس مولفه طرح و نقش، به مثابه نوعی نظام و زبان تجسم یافته معنایی و مفهومی مورد بررسی واقع شده است. دلالت های معنایی و حیطه های موثر بر مولفه های معن...

در این پژوهش، طرح و نقشمایه و رنگ فرش ایل بلوچ منطقه خراسان با فرش ایل یموت ترکمن واقع در استان گلستان مورد بررسی تطبیقی قرار می گیرند. این دو ایل به دلیل همسایگی با هم در ارتباط هستند تا آنجایی که وصلتهایی بین آنها صورت گرفته و باعث انتقال نقوش به یکدیگر شده اند. در پایان این تحقیق انتظار می رود تا حدی نقشمایه ها و طرح های ایل بلوچ و ایل یموت ترکمن شناخته شود و تشابهات و تفاوتها نیز روشن شود و...

در بررسی و تحلیل نقوش گلیم عشایری در بین عشایر جنوب شرق نقوش کلیم عشایری فارس و عشایری افشار را مورد بررسی قرار دادهایم. در این نقوش و رنگهایی که در بافت این نقوش استفاده شده رابطه مستقیم میان نقوش بافته شده و آداب و رسوم و منطقه آب و هوایی و ........... وجود دارد . در بین اقوام افشار کاربرد رنگهای آبی ،قرمز ،سبز و نقوش بافته شده مانند گلهای ریز سفید در حواشی گلیم بیانگر منطقه زندگی و گلهایی ک...

نقش بته جقه نقش مایه ای است که در هنر فرش ایران دورۀ اسلامی به کار گرفته شده است. سابقۀ استفاده از این نقش در هنر ایران همواره مورد بحث بوده است. گروهی این نقش را نقش مایه ای ایرانی می دانند که از تزیینات پیش از اسلام متولد شده است، مانند درخت سرو یا نقش بال حیوانات دورۀ ساسانی. در مقابل، گروه دیگر آن را نقش مایه ای می دانند که به واسطۀ شال های کشمیری هند به هنر ایران وارد شده است. نقش بته جقه ...

تیرۀ عشایری عرب چرپانلو، که از روزگار قدیم در قُنقُری و ده بید در منطقۀ فارس ییلاق داشته است و در یکصد سال اخیر به سبب مجاورت با قشقایی ها در سرحد چهاردانگه به طایفۀ شش بلوکی از ایل قشقایی پیوسته، دارای سنت فرش بافی منحصربه فردی است. این مقاله با استفاده از روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و گردآوری اطلاعات ترکیبی، کتابخانه ای و میدانی سیر تحول دستبافت های عرب چرپانلو را مورد تدقیق قرار داده است و بر آن...