یکی از مهم ترین مسایلی که امروزه در بررسی ادبیات از اهمیتی ویژه برخوردار است، چگونگی شناخت انسان نسبت به خویش است. روان ناخودآگاه در دسترس ترین و در عین حال دیریاب ترین گزینه ی موجود برای خودشناسی است. در فاصله ی زمانی نه چندان دور، حاصل تحقیقات برخی روان شناسان، انسان را از گنجینه ی گران بهای ناخودآگاه گریزان ساخته بود؛ اما کارل گوستاو یونگ بار دیگر این موهبت ارزنده را به انسان معاصر هدیه کرد....

مقاله حاضر به بررسی نظریات یونگ در رمان شازده احتجاب اثر هوشنگ گلشیری اختصاص دارد. در این مقاله دیدگاه هایی که یونگ بعد از فروید وارد حوزه ی روان شناسی کرد، مورد بررسی قرار می گیرد و رد بینش های کهن الگویی او در رمان شازده احتجاب پی گرفته می شود. کهن الگوهایی که وی بدانها پرداخته است در چهار دسته ی شخصیت ها (زن کهن الگویی، پیر خردمند، قهرمان)، موقعیت (سفر، جستجو، عشق ناتمام، حرکت از ندانستگی به...

شکل گیری هویت زنان ایران متأثر از تصورات و انتظارات اجتماعی­ای است که از طریق خانواده، منابع آموزشی، رسانه ها و درمجموع سیاست­گذاری های کلان اجتماعی و فرهنگی به افراد انتقال می یابد. در دوران معاصر، ادبیات و به­ویژه رمان نیز ازجمله عرصه های اندیشه بوده است که زنان در آن سهم انکارناپذیری داشته اند. این پژوهش با مطالعۀ هفت رمان دهۀ هشتاد از نویسندگان زن ایران، با سه رویکرد متفاوت به مقولۀ هویت پر...

داستان رستم و سهراب یکی از زیباترین داستان های تراژیک شاهنامه فردوسی است که تاکنون با رویکردهای گوناگون هدف پژوهش قرار گرفته است. شخصیت سهراب در این داستان به منزله قهرمان جست وجوگر/ قربانی، محور کنش های داستانی است. جست وجوی بی فرجام او برای یافتن پدر که با الگوی رشد برای دستیابی به خویشتن/ فردیت در اندیشه یونگ قابل تطبیق است از ظرفیت فراوانی برای بررسی و تحلیل روان شناختی برخوردار است. در این...

در تحقیق پیش رو تلاش شده است تا ارتباطی میان نظریه روانکاوانه ژولیا کریستیوا در خصوص شکل گیری هویت انسان در خلال زمان و توسعه فیزیولوژیک اعصاب به دو نیمکره راست وچپ بر قرار سازد. پس از برقراری این ارتباط فرضیه ای ارائه می شود مبنی بر اینکه نیمکره های راست و چپ مغز، عواملی اثرگذار در شکل گیری هویت فرد به شمار می آیند. با استفاده از رویکرد فیزیولوژیک اعصاب، این تحقیق سعی دارد تا فرض را بر آن بگذا...

داستان بیژن و منیژه، همچون دیگر داستانهای شاهنامه، از جمله آثاری است که به دلیل ساختار و درونمایه نمادینش این قابلیت را دارد که با نگرشی کهن‏الگویی مورد نقد و تحلیل قرار گیرد. بنابر این نگرش، این داستان را می‎توان شرح به فردیت رسیدن قهرمان بیژن‎ نام آن دانست که با دریافت فراخوان، داوطلبانه پای در مسیر فردیت و رشد روانی می‎نهد. او در چرخه کمال خود که از ایران‏زمین آغاز و به آن ختم می‏شود، پس از ...

ازجمله رویکردهای متعدد نقد و بررسی آثار ادبی، نقد اسطوره‏شناختی یا نقد کهن‏الگویی است، که خود یکی از شاخه‏های فرعی نقد روان‏شناختی به شمار می‏آید. این رویکرد که عمدتأ بر پایه‏ی اندیشه‏ی روان‏پزشک سوئیسی، کارل گوستاو یونگ تکوین یافته است، به بررسی عناصر ساختاری اسطوره که در ناخودآگاه جمعی حضور دارند، می پردازد؛ به باور یونگ، این عناصر ساختاری، نوعی تجارب همگانی است که به گونه‏ای در همه‏ی نسل ها ...

در این پروژه رمان های کیت اتکینسون در پرتو برخی نظریات روانشناختی جولیا کریستیوا مانند دگرستیزی، خودشیفتگی و مالیخولیا بررسی شده است. به عقیده کریستیوا این سه پدیده نشان دهنده بحران پایان ناپذیر شخصیتی و هویتی می باشد. این پروژه، تلاش شخصیتهای داستان را در رویارویی با بحران های روانشناختی نشان میدهد. ابتدا در پرتو نظریه دگرستیزی ، "بیگانه" شناسایی شده و سپس برخورد هر شخصیت با "بیگانه" به تفصیل ...

داستان بیژن و منیژه، همچون دیگر داستانهای شاهنامه، از جمله آثاری است که به دلیل ساختار و درونمایه نمادینش این قابلیت را دارد که با نگرشی کهن‏الگویی مورد نقد و تحلیل قرار گیرد. بنابر این نگرش، این داستان را می‎توان شرح به فردیت رسیدن قهرمان بیژن‎ نام آن دانست که با دریافت فراخوان، داوطلبانه پای در مسیر فردیت و رشد روانی می‎نهد. او در چرخه کمال خود که از ایران‏زمین آغاز و به آن ختم می‏شود، پس از ...

این رساله به رابطه ی میانِ بنیادگرایی دینی، هویتِ جمعی و فردیتِ بنیادگرایانِ دینی می پردازد. بنیادگرایی دینی به عنوانِ یک پدیده ی اجتماعی، فرهنگی و سیاسیِ مدرن مورد بررسی قرار می گیرد که دستگاه ِ ایده الوژیکی را سامان می دهد که در اغلب زمینه ها در برابر ارزش ها و باورهای فرهنگِ مدرن قرار دارد. یکی از این زمینه های فرهنگی فردگرایی است که بنیادگرایی دینی با درانداختنِ یک هویتِ جمعیِ قوی، نیرومند و منسجم در ...