فراروایت های روشنگری موجب تمایز «غرب» و «بقیه» شد. بر مبنای این فراروایت ها ، تمدن، فرهیختگی، مدرنیته و تحول در غرب ظاهر گردید و «دیگری» سویه تاریک بود؛ فراموش‏شده، سرکوب و نفی‏شده و تصویر معکوس روشنگری و مدرنیته. غرب با اختصاص دادن سویه‏های مثبت این تقابل‏های دوگانه به خود و قرار دادن شرق در قطب منفی یا منفعل این تضادها، شأن و جایگاه خویش را بازتعریف و شرق را در موقعیت پست تری که به او ارزانی ...

مقاله حاضر برای اجتناب از سوء فهم، مغالطه، سطحی نگری، تعمیم بی‌اساس و همچنین احتراز از احکام و کلیشه‌های مبتنی بر مدح و ذم، چه در قالب تمجید و تحسین‌های شورانگیز و یا تعرض‌های بی‌پروا تلاش می‌کند با اتخاذ رویکردی نقادانه و تحلیلی به بحث پیرامون صورت بندی رویکرد احمد اشرف و محمد علی همایون کاتوزیان در ارتباط با فراروایت غربی مدرنیته و بازنمایی از تاریخ بومی بپردازد. از این رو، معیار ارزیابی ما د...

گفتمان مدرنیته با یک جهان بینی جدید که خردمحور و انسان گرایانه می باشد در تقابل با جهان بینی کلاسیک و قرون وسطایی ظهور کرد. این گفتمان حکایت از یک نگرش جدید به زندگی بشری دارد. با این وجود، گفتمان دینی انقلاب اسلامی به دلیل تأکید بر گزاره ها و احکام دینی به همراه گفتمان ساختارشکن پست مدرنیسم در تقابل با مدرنیته قرار گرفته اند، این تقابل در قالب دو گزاره توسعه و سیاست مورد بررسی قرار گرفت. هرچند...

پیامدهای گذار شتابان جامعه سنتی به سمت مدرنیته و افزون بر آن تأثیرات رویکرد فرانوگرایی بر جوامع موجود، ضرورت آسیب¬شناسی آن را دو چندان کرده است. از یک طرف گذار جامعه امروز ما به سوی مدرنیته و تغییرات ساختاری بدون فهم انگاره¬های فکری سنتی و یا به¬عبارتی عدم هم¬سازی بخشی از جامعه ایران با فرآیند مدرنیته و مدرنیزاسیون، آسیب¬هایی را به وجود آورد. از سوی دیگر شاهد اشاعه افکار پست¬مدرنی و به¬عبارتی ت...

از جمله مفاهیم پُرمناقشه در علوم انسانی مفهوم «تمدن» است که در مورد آن کمتر توافقی میان اندیشمندان می توان یافت؛ چه در تعریف و چه در جهت گیری. ادبیات بسیاری در مورد «تمدن» تولید شده و هریک از زاویه ای خاص بدان پرداخته اند. برخی رو به گذشته دارند و تمدن را امری تاریخی می بینند. برخی حال را می نگرند و تمدن را همچون پروژه می انگارند. برخی چشم به آینده دارند و به فرجام تمدن می اندیشند؛ در این میان ع...

ژان فرانسوا لیوتار به دلیل انتقاد و بی اعتبار ساختن کلان روایت ها و یا فراروایت های حقیقت در اندیشه ی مدرن مشهور است، دست آورد وی جایگزینیِ پلورالیسم وخرده روایت های غیرتمرکزگرا به جای فراروایت هاست. نقد و بی اعتبار کردن فراروایت ها یا کلان روایت ها در اندیشه ی ژان فرانسوا لیوتار از اهمیّت ویژّهای برخوردار است به طوری که ردّ این فراروایت ها یِ کلّی و جایگزینی خرده روایت ها به جای آن، مبنای کار لیوتار...

نقش شهر قم به عنوان مرجع تولید کننده دانش دینی در تحولات دوران معاصر ایران بسیار زیاد است. با توجه به پس زمینه های مذهبی شهر قم، شاهد رشد دو فرا روایت در فضای کالبدی این شهر هستیم. یکی فراروایت سنت گرایی دینی و دیگری فرا روایت اسلام سیاسی- انقلابی. هرچند در ابتدا فرا روایت سنت گرایی دینی بر فضای حوزه علمیه قم حاکم بود؛ اما بتدریج شاهد هژمونیک شدن روایت اسلام سیاسی- انقلابی نه تنها در فضای سیاسی...

داستان های پسامدرن معمولاً با بحث هایی بازیگوشانه دربارۀ خود زبان و کنش داستان نویسی درصدد سلب اقتدار از «فراروایت» هستند. فراروایت نظامی دلالتی- معرفتی است که مدعی کشف معنای نهایی یا درک حقیقت است و می کوشد سلطۀ خود را بر ساختار دلالتی همۀ متون از جمله ادبیات بگستراند. ادبیات پسامدرن برای مقابله با این سلطه، هر گونه نظمی را که مایۀ قوام فراروایت هاست، در تمامی سطوحِ متن از جمله سطح دیداری به باز...

رمان شهر شیشه ای اثر پل استر نویسنده معاصر امریکایی است.این رمان از جنبه فرا روایاتی چون هنر، هویت، حقیقت، زبان و تاریخ که در دنیای معاصر غیرقابل قبول هستند بررسی شده است.در مجموع انسان معاصر که از تمامی نقاط اتکای فرامادی جدا شده است، در مسیری پرپیچ و خم گم شده است و راه نجاتی ندارد. و هر چه بیشتر تلاش می کند، بیشتر به اعماق نابودی فرو می رود. براین اساس به نظر میرسد که تنها راه حل احتمالی برا...

لیوتار ضمن آسیب‏شناسی جوامع مدرن، وضعیت پیش آمده، یعنی فروریختن فراروایت ها و تبدیل شدن آنها به روایت های خرد و محلی در تمام حوزه ها را گرامی می دارد. برای وی چنین وضعیتی به خرده روایت های خرد و محلی به حاشیه رانده شده فرصتی دوباره برای ابراز وجود و امکان حیات می دهد که تاکنون بواسطه ی خواست حفظ یگانگی و ثبات و ...از امکان ابراز هویت خود محروم بودند. اما حفظ و ماندگاری این تنوع و تکثر نیاز به ی...