به نظر می رسد برای موسیقی دانان فتوت نامه ای نوشته نشده است. این نبود احتمالی را می توان چنین تفسیر کرد که اهل این هنر یک صنف به شمار نمی رفته اند؛ نیز این گمان دور از ذهن نیست که اگر صنف موسیقی دان در عمل وجود داشته، منع مذهبی و حرمت غنا مانع از نوشتن فتوت نامه برای آنان بوده است. اما در برخی رسالات موسیقی، بخشی به «نصایح موسیقاری» یا شیوه «سلوک این فنّ شریف» یا «آداب مجالس» اختصاص دارد که به پ...

آیین فتوت شیوه ای بوده که اصحاب صنایع و هنرها در فرهنگ دیرینه ایرانی اسلامیِ این مرزوبوم از آن برای سلوک در طریق حق و تربیت شاگردان و هنروران استفاده می کرده اند. این شیوه که با آیین های مشابهی در ژاپن، اروپای قرون وسطا و هند قابل تطبیق است سبب خلق آثار برجسته هنری و تربیت هنرمندانی بزرگ شده است. در این مقاله، تلاش شده است تا ضمن بررسی و نگاهی به اصول و شیوه های سلوک در این حلقه ها و گروه ها، به...

فتوت واژه­ای عربی و در زبان فارسی به معنی جوانمردی است و فتی از نظر لغوی «جوان» است و به معنی کسی است که به کمال فطرت و آنچه کمال اوست رسیده باشد. با توجه به شواهد موجود و مقایسۀ فتوت در آیین مهر با فتوت پس از اسلام به نظر می­رسد آیین جوانمردی پیش از اسلام نیز در ایران رایج بوده است. نوشیدن جام آب و نمک شبیه به مراسم مهرورزان است که در مراسمی آیینی، تازه‎واردان با نوشیدن جام شراب و خوردن نان، «...

به نظر می رسد برای موسیقی دانان فتوت نامه ای نوشته نشده است. این نبود احتمالی را می توان چنین تفسیر کرد که اهل این هنر یک صنف به شمار نمی رفته اند؛ نیز این گمان دور از ذهن نیست که اگر صنف موسیقی دان در عمل وجود داشته، منع مذهبی و حرمت غنا مانع از نوشتن فتوت نامه برای آنان بوده است. اما در برخی رسالات موسیقی، بخشی به «نصایح موسیقاری» یا شیوه «سلوک این فنّ شریف» یا «آداب مجالس» اختصاص دارد که به پ...

چکیده توسعه ­یافتگی و راه­ های برون­رفت از مشکلات موجود، دغدغه فکری و یکی از چالش ­های مهم ایران به ویژه بعد از انقلاب اسلامی است. از دوره قاجار به بعد یکی از متداول­ترین پرسش­های ایرانیان این بوده­است که چرا ملتی عقب­مانده نسبت به قدرت های بزرگ هستند؟ این در حالی­ است که پیشینه فرهنگی - تمدنی ایران انتظارات دیگری را می­پروراند. یکی از دیدگاه­های رایج ریشه، مشکلات امروز را به تاریخ و فرهنگ گذشت...

مجموع? آداب و رسومی که جوانمردان، مطابق آن رفتار می¬کرده¬اند، با نام «آئین جوانمردی» شناخته می¬شود.این¬آئین¬در ابتدا، جنب? فکری و فردی داشته و سپس با گذشت زمان، دارای تشکیلات اجتماعی شده¬است که هدف اصلی¬این تشکیلات، مبارزه با ستمگران و یاری محرومان بوده¬است. بسیاری از آداب و رسوم و ویژگی¬های فرهنگی جوانمردان، در ادبیّات فارسی، نمود پیدا کرده-است و به غیر از فتوّت¬نامه¬ها، در بسیاری از کتب اهل ت...

مولانا حسین واعظ کاشفی سبزواری یکی از نویسندگان ذی فنون فارسی در قرن نهم هجری است. این نویسنده در بیش تر شاخه های علوم و شبه علوم روزگار خود متبحّر و صاحب تألیف بوده است. یکی از مهم ترین آثار او، فتوت نامه سلطانی، از آثار ارزشمند ادبیات عامیانه تصوف به شمار می رود. محمدجعفر محجوب این اثر را بیش از چهل سال پیش بر اساس دو دست نویس ناقص تصحیح کرده و، بر همین مبنا، به دلیل نقص و شمار اندک دست نویس ه...

پژوهش حاضر به توصیف و تحلیل ساختاری و محتوایی فتوت¬نامه¬ها می¬پردازد. فرضیه پژوهش این است که رساله¬های فتوت از نظر ساختاری دارای الگوی واحدی بوده و از یک طرح اولیه و بنیادین برخوردارند. همچنین از نظر محتوایی فتوت نامه ها در زمره نوع ادبی تعلیمی به شمار می¬روند و آموزه های آن ها را می¬توان در دو بخش حکمت نظری و عملی بررسی نمود. در این گفتار ابتدا به تعریف فتوت و فتوت نامه و سیر تاریخی فتوت پردا...

خوشنویسی از مهمترین هنرهای اسلامی است و بی گمان در طول تاریخ تمدن اسلام شریف ترین و معنوی ترین هنری است که توسط مسلمانان به کار گرفته شده است . راز این عظمت و اعتبار درواقع چیزی جز پیوند خوشنویسی با کلام وحی و قرآن نیست. نگارش آیات قرآن با زیبایی تمام و عمل به آیات همواره دغدغه خوشنویسان بوده و لذا در سنت خوشنویسی اسلامی روند تعلیم و انتقال دستاوردهای هنرمندانه خوشنویسان با مولفه ها ، باورها و ...

با مطالعه «فتوت» و «جوانمردی» چه با تأمل در متون منظوم و منثور فارسی چه با بررسی فتوت نامه ها و متون دیگر، در می یابیم که فتوت دارای یک سلسله باورها و اصول عقاید و مراسم خاص است. این مبانی و مراسم شباهت های زیادی با باورها و مراسم ادیان و سنتها ی ایران باستان، شامل دین های زرتشتی، مانوی، مزدکی، اهل حق و ایزدیه و نیز سنت زورخانه و آداب برخی از گروه های اجتماعی در ایران عهد ساسانی مثل اسباران، آز...