جریان­شناسی عبارت است از شناخت حرکتهای ادبی به لحاظ نمایندگان، ویژگیها، دگرگونیها و درست ونادرست ها. پژوهش حاضر ابتدا به عرضه ی یک تعریف کلی از اصطلاحات «جریان­شناسی»، «غزل» و «معاصر» پرداخته است و بعد، جریانهای غزل معاصر را نام برده است و برای هر جریان، نماینده یا نمایندگانی را از میان غزل پردازان معاصر یادآور شده است و در ادامه ویژگیهای هر جریان را در غزلیات نماینده یا نمایندگان همان جریان طی...

چکیده یکی از پیامدهای پیوند شعر و روایت، پیدایش شعر روایی است. شعر روایی، در یک تعریف ساده به شعری گفته می شود که داستانی را نقل می کند. سابقه ی شعر روایی در ایران به روزگار پیش از اسلام می رسد و در دوره ی اسلامی نیز تقریباً از آغاز شعر فارسیِ دری، در منظومه های حماسی و بعدها در منظومه های غنایی و تعلیمی رواج داشته است. اگر چه روایت در پهنه ی شعر فارسی، بیشتر با قالب مثنوی همراه بوده است؛ اما م...

در این مقاله به بررسی ساختارشناسانه غزل امروز و تحقیق در شیوه­های روایت در غزل دهه­های اخیر پرداخته شده است. غزل که در همۀ دوره‌ها پرمخاطب‌ترین و جدی‌ترین صورت‌های شعر فارسی بوده، در دوران معاصر نیز شاعران بسیاری را با خود همراه کرده است. با توجه به وجود روش­های گوناگون روایت هنر امروز، در شعر معاصر و به­ویژه غزل دهه‌های اخیر، شکل ویژه‌ای از روایت به چشم می‌آید که با وجود شباهت‌هایش با روایت دا...

کارکرد دیگرگون قافیه در غزل معاصر*   دکتر غلامرضا کافی1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز   چکیده قرن حاضر، عصر بدعت‌کاری خوانده شده است و به همین سبب، تحوّلات ادبی نیز در این دوره فراوان بوده و ادبیات فارسی گسترده‌ترین تحول ساختاری خود را در این قرن تجربه کرده است. بنیان این نوشته نیز برگونه‌ای تحول ساختاری در غزل معاصر به همراه نشان دادن طرفه‌کاری‌ها در قافیۀ آن استوار است....

حسین منزوی(83-1325هـ.ش) از شاعران معاصر است که هم در زمینه غزل و هم شعر نیمایی و سپید و دیگر قالب های شعری طبع آزمایی کرده امّا بیشترین شهرتش را مدیون غزل های پرمایه و تأثیرگذار خود است. از ویژگی زبانی شعر او می توان به زبان نو و معاصرانه غزل و تلاش در نزدیک کردن آن به زبان محاوره اشاره کرد. بیش از هشتاد درصد درون مایه اشعار او را عشق و مضامین مرتبط با آن تشکیل می دهد. مضامین سیاسی و اجتماعی ش...

از قرن هفتم و هشتم (ه.ق) که دوران طلائی غزل فارسی است، شاعری را نمی توان یافت که در سرودن غزل تحت تأثیر آن دوره نبوده باشد. غزل در دوره ی معاصر نیزکم وبیش متأثر از همان دوره است. بررسی غزل های امیر هوشنگ ابتهاج (هـ ا. سایه) که از غزل سرایان بنام روزگار ماست از جهت تأثیرپذیری از حافظ موضوع این مقاله است. این بررسی از چند جنبه صورت گرفته است: ا- تأثیر ترکیبات و عبارات حافظ در غزل سایه 2- تأثیر مض...

از قرن هفتم و هشتم (ه.ق) که دوران طلائی غزل فارسی است، شاعری را نمی توان یافت که در سرودن غزل تحت تأثیر آن دوره نبوده باشد. غزل در دوره ی معاصر نیزکم وبیش متأثر از همان دوره است. بررسی غزل های امیر هوشنگ ابتهاج (هـ ا. سایه) که از غزل سرایان بنام روزگار ماست از جهت تأثیرپذیری از حافظ موضوع این مقاله است. این بررسی از چند جنبه صورت گرفته است: ا- تأثیر ترکیبات و عبارات حافظ در غزل سایه 2- تأثیر مض...

چکیده: در امر نقد و بررسی محتوای غزل پس از انقلاب اسلامی،به منظور فراهم شدن بستری مناسب برای این کار، اشاره ای مختصر به موضوع نقد و نیز ادبیات معاصر شده است . بررسی درونمایه ی غزل فارسی به عنوان معتبرترین قالب شعری در سالهای پس از انقلاب اسلامی، مستلزم شناخت و معرفی چهره های شاخص غزل معاصر است. در این پژوهش با معرفی هفت شاعر غزل سرای مشهور(قیصر امین پور، محمدعلی بهمنی، علیرضا قزوه، حسین منزوی،...

کاربرد پر بسامد زبان گفتاری در آثار گروهی از شاعران معاصر، یک جریان شعری را به نام شعر گفتاری پدید آورده‌است. غزل گفتاری شاخه‌ای از جریان شعر گفتاری و نمودی برجسته از جریان شعر معاصر در خط سیر شعر کلاسیک فارسی است که پیکره‌ای گفتارین، الفاظی زنده و شکسته، قالبی متنوع و مضمونی تلفیقی از موضوعات کهنه و نو با رویکردی بی پروا در صراحت‌گویی، بیان عواطف شخصی و خصوصی گوینده با مخاطب و غنای احساسی مضاع...

غزل نئوکلاسیک ـ که با ظهور شعر نو، در شعر کلاسیک ایران ایجاد شد ـ یکی از جریان­های شعری معاصر محسوب می­شود که تا امروز همچنان پویا و مورد توجّه است. هدف سرایندگان پیشگام آن، همگام ساختن قالب سنّتی غزل با اقتضائات روز بود. این جریان شعری از امکاناتی که شعر نو به شعر فارسی، در سطوح بیان، زبان و عناصر ادبی افزوده، بهره برده و خود نیز ابعادی نوین در غزل ایجاد کرده است؛ از آن جمله می­توان به تلفیق ادب...