ادبیات مقایسه‌ای، یکی از شاخه‌های جدید تحقیقات و پژوهش‌های ادبی است. در حوزه زبان و ادب فارسی شاعران و نویسندگان، میراث شکوهمندی بر جای گذاشته‌اند که آیندگان همواره از آن بهره برده‌اند. یکی از برجسته‌ترین شاعران زبان و ادبیات فارسی، حافظ شیرازی است. او انقلابی در شعر و غزل به وجود آورد و همواره بر شاعران پس از خود تأثیرگذار بود. پس از سبک عراقی که حافظ در آن طبع آزمایی و زیست ...

غزلیات صائب تبریزی به عنوان نماینده و برترین شاعر سبک هندی شایان توجه و اهمیت بسیاری است. از سویی دیگر صائب آفرینندۀ مضمون¬های تازه است و این از مختصات شیوۀ اوست. از این¬رو سعی در جستجوی مضمون تازه و نازکی و ظرافت خیال، شعر او را گه¬گاه پیچیده و نامأنوس می¬کند. بی¬شک شرح منسجم و دقیق غزلیات او در تکمیل تحقیقات و بررسی¬های پژوهشگران سبک هندی بسیار مفید و مؤثر خواهد بود. زیرا تاکنون هیچ¬گونه شرح ...

حسن تعلیل از صنایع بدیعی معنوی در حوزه زیبایی شناسی ادب فارسی است که علت هر پدیده را به صورت ادبی و با زبان هنر و تصویر بیان می کند. این هنر ادبی ممکن است بر پایه ی یکی از صورت های بیانی: تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز خلق شود، صائب تبریزی از بزرگترین شاعران غزل سرای سبک هندی است که خود در این شیوه دارای "طرز" تازه ای است. در این پژوهش به ارزیابی حسن تعلیل های شاعرانه غزلیات صائب تبریزی پرداخته ش...

عشق و در پی آن معشوق یکی از موضوعات اصلی در غزل می باشد که شاعران غزلسرا بسیار به این موضوع پرداخته اند. اما در سبک هندی موضوعات گوناگونی از قبیل مسائل اجتماعی، اقتصادی، تجارب فردی شاعر و ... وارد غزل می شود و موضوع اصلی غزل که همانا عشق می باشد کمرنگ می گردد و بررسی جایگاه معشوق در این سبک کمتر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. لذا نگارنده سعی نموده با بررسی غزلیات صائب تبریزی که پرچم دار سبک ه...

با توجه به مصرعِ «یک عمر می‌‌‌‌توان سخن از زلف یار گفت»، صائب واژۀ «زلف» را به‌‌عنوان نمونه‌‌‌‌ای برای مضمون‌‌‌‌سازی انتخاب کرده‌‌است؛ اما آیا این واژه در سخن او، اهمیت و جایگاه والایی داشته‌‌است؟ این مقاله بر آن است تا کارکردهای واژۀ زلف را در غزلیات صائب تبریزی با روش تحقیق کیفی، از نوع تحلیلی- توصیفی و شیوۀ متن‌‌‌‌پژوهی بررسی کند. صائب حدوداً در دو هزار بیت از زلف سخن گفته‌‌است. در بیشتر موارد...

تاکنون منتقدان و صاحبنظران بسیاری سبک هندی را از جنبه‌هایمختلف قابل مقایسه و حتی بسیار مشابه سبک باروک در اروپای قرن هفدهم بر شمرده‌اند کهتقریباً معاصر سبک هندی محسوب می‌شود. در این راستا مطالعاتی نیز در حیطة مقایسةتطبیقی بین برخی شاعران ایرانی و مکتب باروک صورت پذیرفته است. در این پژوهش، صائبتبریزی به عنوان نمایندة تمام عیار سبک هندی برای مطالعه انتخاب شده است. مقالةحاضر، غزلیات صائب تبریزی را ...

فرمالیسم روسی از مکاتب نقد ادبی است که به بررسی ادبیات از دیدگاه زبان‎شناسی می‎پردازد. به اعتقاد فرمالیست‎ها یک اثر هنری با توجه به تمهیداتی که در استعمال زبان و طرز بیان خویش به کار می‎‎برد از دیگر آثار متمایز می‎شود. فرمالیست‎ها برای آنکه نشان دهند تمهیدات ادبی چگونه نتایج زیباشناسانه به بار می‎آورند و به متن ادبیت می‎بخشند به ارائه نظریاتی چون آشنایی‎زدایی، برجسته‎سازی، هنجارگریزی، قاعده‎افز...

شعر و مثل همواره کارکردی دو طرفه دارند؛ ارسال المثل، از ارکان مهم ادبیات به شمار می رود که شاعران و نویسندگان در اشعار خود برای شیرینی کلام به سبب روانی الفاظ و روشنی مفاهیم و معانی و وضوح بخشی بیشتر به حقیقت و اثبات سخن، از آن بهره جسته و با بیان آن هنرمندی و توانایی خود را در شعر نشان داده اند. از مهم ترین مباحث زبان شناسی در حوزه سبک شناسی کاربردی، «کنش گفتار» است. در این مقاله مطالعه جنبه ه...

یکی از مهم ترین مسائلی که درباره سبک هندی مطرح است افراط و تفریط دو دیدگاه در خصوص این سبک می باشد اهل افراط این سبک را در اوج می بینند واهل تفریط این سبک را در پایین ترین مرتبه می بینند و چشم بر تمام جلوه های شعری این دوره اعم از خوب وبد می بندند. هدف از این رساله مشخص کردن جایگاه صائب تبریزی از منظر علم بیان و شناخت روشن و دقیق سبک هندی و جایگاه صور خیال در شعر می باشد. استفاده صائب از علم ...

عرفی شیرازی از شاعران برجسته ی قرن دهم و از پیشگامان و مخترع طرز تازه ای است که بعداً به سبک هندی (اصفهانی) معروف شد و با صائب تبریزی به اوج خود رسید. غزلیات او سرشار از ترکیبات نو و زیبایی است که در مواردی به لحاظ ساخت نیز تازگی دارند. عرفی با به کاربردن فراوان صور خیال چون: استعاره، تشبیه و کنایه به مضمون پردازی و ایجاد معانی تازه اهتمام ورزیده، به لفظ توجه خاصی نداشته است. غزلیات عرفی افزو...