رابطه ی تقابل های دوگانه وساختارگرایی به این ترتیب است که نه دال نه مدلول هیچ یک به خودی خودوبه تنهایی نشانه نیستند،بلکه تنها به واسطه ی رابطه ی ساختاریشان با یکدیگر به نشانه تبدیل می شوند؛به بیان دیگر دال و مدلول همیشه به هم وابسته اند.در این پژوهش ابتدا راجع به ساختارگرایی،پیشینه و نظریه پردازان آن صحبت شده،سپس تقابل های دوگانه که ازاصول مهم روش ساختارگرایی است،در پنج مجموعه شعری محمدرضاعبدال...

نوستالژی را می توان یک احساس درونی تلخ و شیرین نسبت به گذشته یا دلتنگی شدید که ناشی از دوری طولانی از زادگاه است، تعریف کرد.حالتی است روانی که به صورت ناخودآگاه در فرد ظاهر و تبدیل به یک اندیشه می شود. در ادبیات این احساس برای شاعر یا نویسنده ای رخ می دهد که به دنبال اوضاع اجتماعی – سیاسی نامطلوب یا انگیزش های شخصی دچار دلزدگی از شرایط کنونی شده و آرزوی بازگشت به گذشته را می نماید و اشعار و م...

در دوران معاصر، وقوع تحوّلات گوناگون در جامعه بر همه ی ساختارهای اجتماعی و سیاسی و فرهنگی کشور تأثیرات شگرفی به جای گذاشت. شعر و ادب نیز از یان تحوّلات بی تأثیر نبود. این پژوهش به زندگی شخصیت،سبک و درون مایه ی شعری و تحلیل اندیشه های محمّدرضا عبدالملکیان به عنوان یکی از شاعران معاصر پرداخته است. اهمیّت پژوهش از آن روست که می تواند تأثیرافکار و اندیشه های محمّدرضا عبدالملکیان را به عنوان یکی از شاعرا...

یکی از ارکان مهم شعر که از دیرباز توجه شعرشناسان را جلب کرده قافیه است؛ به گونه­ای که در برخی کتاب‌های عروض و قافیه، شعر با وجود قافیه از سایر قالب­های کلامی متمایز می­شود. قافیه قابلیت­های زیباشناسانۀ بسیاری دارد و به شاعران در بیان مفهوم و معنی و ایجاد موسیقی کلام کمک فراوانی می­کند. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، کارکرد قافیه در مهم­ترین دفتر شعر سیدحسن حسینی، حسین اسرافیلی ...

شعر انقلاب و بیداری اسلامی، آیینه­ ای است که دغدغه­ ها، تحولات و رویکردهای شاعران انقلابی را که متأثر از اندیشه و نهضت اسلامی امام خمینی(ره) است، در خود بازتاب داده است. همین نهضت است که منجر به خلق مفاهیم و تصاویر اشعار انقلابیِ دینی به­ طور فراگیر و عالم­ گیر می­ شود. در این مقاله کوشش شده است، بازتاب اندیشه­ ی انقلابی و بیداری اسلامی امام خمینی(ره) در ایران  و سایر مناطق، همچون  «رهبری و هدای...

شعر معاصر فارسی، جریانات مختلفی را به خود دیده است. برخی از شاعران، گرایشهای فرمی و زبانی داشته اند و برخی نیز به محتوا و مضمون اهمیت داده اند. یکی از جریانهای محتواگرای شعر معاصر، جریان شعر انقلاب اسلامی و در امتداد آن دفاع مقدس است. در واقع، این شعر به واسط? محتوا و مضمون، راه خود را از انواع دیگر جدا کرد. هرچند ناگزیر از حیث زبان و بیان نیز ویژگیهای خاص خود را نشان داد. به نظر می رسد با گذش...

نوستالژی موضوعی است که در ادب غنایی مطرح می گردد. احساس غم غربت یا نوستالژی رفتاری ناخودآگاه است که با دگرگونی اوضاع اجتماعی رخ می دهد و شخص را دچار آشفتگی روحی می نماید، این تغییر ناگهانی باعث مرور خاطرات می گردد. یادآوری گذشته ارزشمند که در اثر تناقض میان دو موقعیت زمانی ایجاد می شود، گویای محرومیت از منافع گذشته است که به حسرت و اندوه می انجامد. عوامل ایجاد این حس، غم فقدان عزیزان، حبس، ان...

با پیروزی انقلاب مشروطه و تحوّل در ادبیات، شعر مردمی آن عصر بسیاری از ارزش های اجتماعی را نمایان می سازد و به ابزاری قوی برای بیدار کردن حس ملّی گرایی، انتقاد از فقر فرهنگی، رسیدن به آزادی و روشنگری اذهان عا مه ی مردم در قلمرو سیاسی و اجتماعی تبدیل می شود و شاعران نیز در راستای آن اهداف به یاری مردم می شتابند. یکی از موضوعات مهم در دیوان شاعران عصر مشروطه، «آزادی و میهن دوستی» است. شاعرانی چون: م...

شاهنامه ی فردوسی، دایره المعارف بزرگ فرهنگ و اندیشه ی ایرانیان است که اساطیر، پهلوانی ها و بخشی از تاریخ ایران زمین را در بر دارد. شاهنامه، در طول تاریخ، عاملی مهم در حفظ زبان و فرهنگ قوم ایرانی بوده است. بخش عمده ی شاهنامه، شامل توصیف نبردهای ایرانیان در مقابل دشمنان مهاجم است. از طرف دیگر، در دوره ی معاصر، وقوع انقلاب اسلامی و به دنبال آن، جنگ تحمیلی، تأثیری عمیق بر ادبیات ایران گذاشت که در ا...

الملخّص ولد محمد رضا الشبیبی الشاعر والسیاسیّ الکبیر فی النجف الأشرف عام 1889م- 1306هـ. ترعرع فی بیت یتعصب للمذهب والدّین ویحب الأدب ویمیل إلیه، هذا إضافهً إلی أنّ قدراته الذّاتیه ونبوغه الفطری قد ساعداه إلی أن یبلغ الذروه فی الشعر فی وقت مبکر من عمره فأصبح بعد مدّه وجیزه رائداً من الروّاد وقطباً من أقطاب الحرکه الفکریه والنهضه الأدبیه والثقافیه والاصلاح الاجتماعی والدینی والسیاسیّ فی العراق المعاصر. یم...