مصطفى رحماندوست از سال 1351 تا کنون، سرودن را براى کودکان و نوجوانان آغاز کرده است و به‏طور جدى در این حوزه فعالیت مى‏کند. کمیت آثار انتشار یافته و فعالیت‏هاى فرهنگى او در پیوند با کودک و نوجوان وى را به یکى از مطرح‏ترین و جدى‏ترین شاعران این حوزه تبدیل کرده است. با توجه به تأثیر و جایگاهى که مصطفى رحماندوست در شعر کودک دارد، ضرورى است به گونه‏اى علمى و دقیق عناصر شعر این شاعر بررسى و واکاوى شو...

سبک‏شناسى آمارى کمک شایانى به روش‏مندى و علمى شدن پژوهش‏هاى ادبى کرده است. ثروت لغوى‏اى که شاعر یا نویسنده در اثر خویش به کار مى‏گیرد از ویژگى‏هاى سبک و ساختار اثر ادبى است. یکى از روش‏هایى که براى شناخت این ثروت لغوى به‏کار مى‏رود نظریه جانسون است. این روش با بهره‏گیرى از علم آمار و با رویکرد میان‏رشته‏اى در پى نزدیک شدن به صحت و دقت بیش‏تر است. در این جستار سعى شده است تا با بهره‏گیرى از شیوه...

مقاله‏اى که در پى مى‏آید بخشى از پژوهش همه‏جانبه‏اى است که در شناخت عناصر سبکى (صور خیال، زبان، موسیقى، عناصر اجتماعى و بیانى) شعر سده دوازدهم و سیزدهم به انجام رسیده است. شعر دوره‏اى که به دوره بازگشت ادبى مشهور گشته، بیش‏ترین ظهور خود را در غزل نشان داده است. غزل این دوره بهتر از دیگر قالب‏هاى شعرى از محیط اقلیمى و فرهنگى سده‏هاى دوازدهم و سیزدهم تأثیر پذیرفته و از اصالت بیش‏ترى برخوردار است،...

نقد و بررسى سنت‏هاى شعرى از بهترین راه‏ها و زمینه‏هایى است که در جهت شناخت و معرفى سبک عمومى یا شخصى شاعران، مفید و راهگشا تواند بود. سنت‏هایى که عموما از دوره‏اى به دوره دیگر منتقل مى‏شود و همواره یکى از ارکان عمده در شاعرى و هنرورزى بزرگان ادب بوده است. این سنت‏ها به‏ویژه در حوزه بلاغت، سبک‏شناسى و نقد ادبى بسیار چشم‏گیرتر هستند. تخلص یکى از همین سنت‏هاى شعرى است که بسیار مورد توجه شاعران در...

امیرمعزّى از شاعران بزرگ و مشهور خراسان است که به ادب عربى ارادت مى ورزید؛ به همین دلیل بسیارى از مضامین شعرى خود را چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم از طریق شاعران پیش از خود، از ادب عرب اخذ کرده و در تعدادى از قصاید خود، طرح کلى و ساختار عمومى و مضامین و تصاویر شعرى قصاید عربى جاهلى را رعایت کرده است. هدف مقالة حاضر، این است که با بررسى دو قصیده و ابیاتى چند از دیگر قصاید تأثیرپذیرى او...

قصیده عینیّه، منظومه علمى سرشار از عناصر شعرى و ظرایف ذوقى در بیان احوال نفس است که نمودى برجسته از فلسفه باطنى ابن‏سینا به‌شمار مى‏رود. وى با دستمایه‏اى از معرفت شهودى و اشراقى و حکمت ذوقى، به آفرینش این چکامۀ شگرف همّت گمارد تا مگر نفس را پس از هبوط، از وضع رقّت‏بار زمینى رهایى بخشد و به جایگاه بلند آسمانى‏اش بازگرداند، مشروط بر اینکه به زیور علم و عمل آراسته شده باشد. نویسنده در این مقاله مى‏کو...

امیرمعزّى از شاعران بزرگ و مشهور خراسان است که به ادب عربى ارادت مى ورزید؛ به همین دلیل بسیارى از مضامین شعرى خود را چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم از طریق شاعران پیش از خود، از ادب عرب اخذ کرده و در تعدادى از قصاید خود، طرح کلى و ساختار عمومى و مضامین و تصاویر شعرى قصاید عربى جاهلى را رعایت کرده است. هدف مقالة حاضر، این است که با بررسى دو قصیده و ابیاتى چند از دیگر قصاید تأثیرپذیرى او...

بحث از سرقات بخشى از نقد ادبى است که به انواع اقتباس‏ها و عاریت گرفتن‏هاى شاعران و نویسندگان مى‏پردازد. در نقد امروز، بحث در مورد سرقات بیش‏تر شامل تحقیق و بررسى درباره منبعِ الهامِ اثر، چگونگى تاثیرپذیرى هنرمند از دیگران و مساله اصالت یا تقلیدى بودن اثر مى‏شود. در کتاب‏هاى بدیع فارسى و عربى براى سرقات، بر حسب میزان تقلید، انواع و اقسامى قائل شده و اصطلاح‏هاى مختلفى براى هرکدام وضع کرده‏اند. نام‏...

منوچهرى دامغانى (432 - ؟ ه.ق) قصیده‏سراى مشهور قرن پنجم هجرى است. سبک شعرى او سبک معمول آن روزگار یعنى سبک خراسانى است، اما برخى ویژگى‏هاى خاص به زبان و سبک او نوعى تشخّص بخشیده که به‏خصوص در گزینش لغات و تعابیر و نیز نحو زبان و جنبه‏هاى بلاغى دیده مى‏شود. در شعر او، از بین صورت‏هاى خیالى، تشبیه بیش‏ترین بسامد را دارد. به شیوه هم‏عصرانش تشبیهات را در یک یا چند بیت مى‏گسترد؛ از این‏رو تزاحم صور ...