مطالعۀ انسان به‌عنوان موضوع محوری علوم انسانی و پرداختن به مبانی انسان‌شناختی به‌مثابۀ اساسی‌ترین پیش‌نیاز تحول و تولید علوم انسانی اسلامی ضرورت و اهمیت دارد. پارادایم‌های رایج در علوم انسانی غربی با محوریت اصالت انسان، هر کدام توصیف خاصی از ماهیت انسان دارند. مکتب اثباتی با نگاه شیء‌انگارانه و مکانیکی به انسان، مکتب تفسیری با رویکرد اصالت معنایی و تمرکز بر فهم کنش‌های اختیاری انسان و مکتب انتق...

خدا، انسان و جهان سه محور اساسی اندیشه ی بشری است. در طول تاریخ پرسش های مهمی درباره ی آنها طرح شده و همه ی تلاش فکری انسان متوجّه این سه کانون و یافتن پاسخ های درست و مناسب برای آن پرسش هاست. در این میان، شناخت انسان اهمیّت ویژه ای دارد. در آموزه های قرآن، پس از خدا، انسان اساسی ترین موضوع به شمار آمده است. ارسال پیامبران و کتب آسمانی، برای رسیدن انسان به سعادت نهایی اش صورت گرفته است. قرآن با ج...

در سال 1985 گایاتری چاکراورتیاسپیواک، با انتقاد از مجامع علمی آکادمیک غرب این سؤال را مطرح کرد که «آیا شخص مغلوب می تواند سخن بگوید؟»، پاسخ به این سؤال نیازمند بررسی علوم انسانی و هر دستگاه معرفتی است که سبب ایجاد حاشیهها شده است. گفتار پسااستعماری به عنوان نظری های انتقادی، آزادیخواه و ضداستعماری این دستگاه معرفتی را مورد نقد و بررسی قرار می دهد. متفکر پسااستعماری با دیرینه شناسی علوم انسانی ز...

هدف: هدف از انجام این پژوهش، تببین مبانی انسان‌شناختی پارادایم‌های رایج در علوم انسانی غربی و پاسخ به این پرسش بود که آیا روش‌شناسی علوم انسانی غربی متأثر از مبانی انسان‌شناختی آن است یا خیر. روش: تحقیق حاضراز نوع توصیفی- تحلیلی و مطالب آن با روش ...

هدف: هدف از این مقاله، تبیین ضرورت و چگونگی تحول در علوم انسانی از یک سو و بیان برخی از نکات قابل توجه در عرصۀ اجرا و همچنین برخی از آسیب‌های روشی و محتوایی مطرح در آن بوده است.روش: روشاین پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی انجام شده است. یافته‌ها: با توجه به این مسئله که علوم انسانی فعلی، محصولی وارداتی از غرب بوده و خود نیز حاصل چهار قرن اخیر تمدن غربی اس...

در سال 1985 گایاتری چاکراورتیاسپیواک، با انتقاد از مجامع علمی آکادمیک غرب این سؤال را مطرح کرد که «آیا شخص مغلوب می‌تواند سخن بگوید؟»، پاسخ به این سؤال نیازمند بررسی علوم انسانی و هر دستگاه معرفتی است که سبب ایجاد حاشیهها شده است. گفتار پسااستعماری به‌عنوان نظری‌های انتقادی، آزادیخواه و ضداستعماری این دستگاه معرفتی را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد. متفکر پسااستعماری با دیرینه‌شناسی علوم انسانی ز...

مقاله حاضر تلاش دارد تا ابتدا به‌تشریح مبانی توسعه معرفت علمی و سپس بر اساس آن به آسیب‌شناسی توسعه معرفت علمی در حوزه علوم انسانی ایران بپردازد. تولید و توسعه معرفت علمی در علوم انسانی مبتنی بر مفاهیم انتزاعی، معرفت‌شناختی، هستی‌شناختی و روش‌شناختی شکل می‌گیرد. بدون توجه به این مبانی که تعیین‌کننده اسلوب معرفتی می‌باشند، علم شکل نمی‌گیرد و توسعه معرفت ایجاد نمی‌شود. بر اساس این مبانی، جهان‌بینی...

هدف پژوهش حاضر بررسی چالش‌های بومی‌سازی علوم انسانی به مثابه یک ضرورت برخواسته از گفتمان انقلاب اسلامی و نظریه‌پردازی به مثابه دستگاهی تبیینی برای تحلیل بهتر جامعه است. همچنین در این پزوهش  دو رهیافت اسلامی‌سازی و بومی‌سازی علوم انسانی با استفاده از منطق هم‌ارزی مورد تحلیل قرار می‌گیرد. سوال اصلی پژوهش این است که مهمترین چالش‌های بومی‌سازی علوم انسانی و نظریه‌پردازی بومی در این علوم کدام است؟ ب...