در طول تاریخ فرهنگ اسلامی کوشش های زیادی جهت تفسیر آیات فقهی قرآن صورت گرفته و آثار فراوانی با عنوان أحکام القرآن و نیز آیات الأحکام در این حوزه نگاشته شده است.نکته درخور تأمل آن است که از جمله علومی که محققان مسلمان در تفسیر این آیات و فهم معنای آنها مبنای کار خویش قرار داده و بر آن اساس هر یک برداشتهای متفاوتی از آیات ارائه کرده اند علوم ادبی می باشد. موضوع مطالعه حاضر نیز "نقش علوم ادبی در ...

در عصر امویان مراکز علمی وادبی فعال دوگونه بود:1- مراکزی که پیش از اسلام توسط اقوامی چون یونانیان‘ایرانیان و سریانیان درسرزمینهای همچون مصر ‘ ایران و شهرهای نصیبین و رها تأسیس شده بود وغالبأ به علوم عقلی و پزشکی می پرداخت . این مراکز در دوران اسلامی نیز تا سالها همچنان فعال بود وبدون هرگونه اتکایی به دستگاه خلافت اسلامی به رونق علمی وتحقیقات خود ادامه داد. 2- مراکزی که در اثر تلاشهای مسلمانان د...

چکیده ادبیات عربی در آثار استاد مرتضی مطهری (ره) سمانه موسی پور شیرجو پشت ادبیات عربی یکی از مهم ترین حلقه های سلسله ی ادبیات ملل و گوهر ممتاز مدنیّت و فرهنگ مشرق زمین و دنیای اسلام است. زبان عربی مقدمه ی فهم متون دینی و قرآن کریم را فراهم می آورد. شهید مطهری(ره) در میان اندیشمندان معاصر، با توجه به نقش و جایگاه ادبیات عربی در دین پژوهی، آثار ادیبان بسیاری را مطالعه کرده و بر زندگی و روش ت...

الملخّص: تعتمد هذه الرساله المتواضعه معالجه مدینه البصره من الناحیه العلمیه، و الأدبیه بإعتبارها هی المدینه التـی تحوّلت فـی العصر العباسی إلی مرکز حضاریًّ نشطٍ، یلمّ بین دفّتیه کلّ ما تقتضیه الحضاره الراقیه من علم، و أدب، و رخاء مادی؛ و بعباره أکثر وضوحاً، تعتمد هذه الرساله البحث حول البصره التـی سایرت الرکب الحضاری، و حول ما تمخّضت عنه من عطاء فکری و علوم أدبیه سامیه، راحت تناطح ما انتجته کلّ من المدن ...

امروزه مطالعات بین رشته ای در ادبیات مانند دیگر حوزه های علوم انسانی جایگاه ویژه ای یافته است که طبیعتا در پویایی جریان نقد ادبی نیز موثر خواهد افتاد. هدف اصلی مقاله پیش رو، معرفی رشته مطالعاتیِ جغرافیای ادبی است که می توان آن را شکلی از نقد ادبی به شمار آورد. این رشته همانطور که از نامش پیداست حاصل برهم کنش جغرافیا و ادبیات است و پیدایش آن با اهمیت یافتن «فضا» و «مکان» در علوم انسانی ارتباط مست...

علوم ادبی در میان علوم پیش نیاز تفسیر قرآن، جایگاه ویژه ای دارند و احاطه بر آن ها از شرایط ضروری مفسر قرآن است. این علوم از زمان تدوین تا به امروز همواره در اغلب کتاب های تفسیری مورد استفاده بوده اند. دو تفسیر المیزان و الکشاف از تفاسیر مهم و معتبری هستند که جهت گیری تفسیری نویسندگان آن ها در به کارگیری علوم ادبی اساساً با هم متفاوت است. تفسیر کشاف تفسیری با رویکرد بیشتر ادبی و تفسیر المیزان تفس...

چکیده مطالعه و بررسی نقش مراکز علمی ایران در پیشبرد علوم عربی و ادبی در حوزۀ ادبیات تطبیقی مکتب فرانسه می‌گنجد؛ زیرا مراکز علمی ملتی در ادبیات ملتی دیگر تأثیرگذار بوده ‌است. در دورۀ عباسی‌ (656-132هـ.ق) که علوم عربی و ادبی بیش از هر دورۀ دیگری شکوفا شد، با در نظر گرفتن مقتضیات و بستر سیاسی و دینی مناسب، نقش چهار مرکز علمی  غرب ایران «دینور، قرمیسین، شهرزور و حلوان» در پیشبرد علوم عربی و ادبی و...

   بیان‏ المعانی نخستین تفسیر تنزیلی است که در آن تمامی سوره‌های قرآن کریم را با الهام از مصحف امام علی(ع) و تکیه بر سیاق و نظم آیات و توجه به مقتضیات زمان نزول، از منظری تاریخی و بر اساس ترتیب نزول مورد بررسی قرار داده است. او بهترین روش تفسیری را روشی می‌داند که در بستر عصر نزول قرآن و بر اساس ترتیب نزول آن باشد. از آنجا که قرآن کریم به زبان عربی نازل شده، در...