مبنای علم معانی تناسب سخن با مقتضای اوضاع و احوال است، مواد علم معانی ساختار های نحوی است و منابع این علم در هر زبانی شاهکار های ادبی آن زبان می باشد. شاهنامه ی فردوسی یکی از مهم ترین شاهکار های ادبیات فارسی است که بررسی آن بر مبنای علم معانی برای کشف بخشی از اسرار بلاغی مختص زبان فارسی موضوع پژوهش حاضر است. در این بررسی، مسأله این است که برای کشف و توصیف اصول و معیارهای زیبایی شاهکارهای زبان و...

از جمله راههای مهم و ضروری برای رهایی از مشکلات نقد ادبی و افزودن بر گنجینه فضای نقد ادبی مراجعه به آرای دانشمندان قدیم و میراث گرانقدر آنهاست. به سخن دیگر، با «بازگشت به خویش» می توان تا حدی نیازهای فرا روی نقد ادبی را پاسخگو بود. البته به همین میراث نیز باید با دید دیگری نگریسته شود. علم بلاغت و آرای بزرگان آن در طرح مباحث گوناگون را می­توان در دانشهای جدیدتر بویژه سبک شناسی یافت. گرچه برخی ب...

از جمله راههای مهم و ضروری برای رهایی از مشکلات نقد ادبی و افزودن بر گنجینه فضای نقد ادبی مراجعه به آرای دانشمندان قدیم و میراث گرانقدر آنهاست. به سخن دیگر، با «بازگشت به خویش» می‌توان تا حدی نیازهای فرا روی نقد ادبی را پاسخگو بود. البته به همین میراث نیز باید با دید دیگری نگریسته شود. علم بلاغت و آرای بزرگان آن در طرح مباحث گوناگون را می­توان در دانشهای جدیدتر بویژه سبک شناسی یافت. گرچه برخی ب...

از جمله راههای مهم و ضروری برای رهایی از مشکلات نقد ادبی و افزودن بر گنجینه فضای نقد ادبی مراجعه به آرای دانشمندان قدیم و میراث گرانقدر آنهاست. به سخن دیگر، با «بازگشت به خویش» می‌توان تا حدی نیازهای فرا روی نقد ادبی را پاسخگو بود. البته به همین میراث نیز باید با دید دیگری نگریسته شود. علم بلاغت و آرای بزرگان آن در طرح مباحث گوناگون را می­توان در دانشهای جدیدتر بویژه سبک شناسی یافت. گرچه برخی ب...

علم معانی، یکی از شاخه‌های بلاغت اسلامی، در بسیاری از مباحث و زمینه‌ها با دانش زبان‌شناسی و به‌تبع آن نظریه‌های نقد ادبی معاصر به‌ویژه نقد زبان‌شناختی و سبک‌شناسیِ زبان‌شناختی مشابهت‌های فراوانی دارد. به‌طور کلی وجود مباحثی نظیر حال و مقام، خبر، انشا، اسناد خبری، اغراض و کاربردهای ثانوی کلام، تقدیم و تأخیر اجزای کلام در علم معانی، شباهت و همپوشانی بسیار زیاد این علم را با سه شاخه اصلی علم زبان‌ش...

آمیختگی و اختلاف سطح علمی در شروح و متون درسی علوم بلاغی و بخصوص علم معانی به دلیل فقدان چهارچوب علمی روشمند و نداشتن تعریف درست و دقیقی از مبانی آن،  جایگاه این شاخه علمی را در میان علوم زبانی و ادبی تضعیف کرده و کارآیی های بالقوه آن در ادراک و  تحلیل مسایل زبان و ادبیات را پنهان نموده است. این مقاله بر آن است که با تحلیل منطقی تعریف علم معانی و نقد و بررسی برداشتهای مختلف از آن و با استفاده ا...

آمیختگی و اختلاف سطح علمی در شروح و متون درسی علوم بلاغی و بخصوص علم معانی به دلیل فقدان چهارچوب علمی روشمند و نداشتن تعریف درست و دقیقی از مبانی آن،  جایگاه این شاخه علمی را در میان علوم زبانی و ادبی تضعیف کرده و کارآیی‌های بالقوه آن در ادراک و  تحلیل مسایل زبان و ادبیات را پنهان نموده است. این مقاله بر آن است که با تحلیل منطقی تعریف علم معانی و نقد و بررسی برداشتهای مختلف از آن و با استفاده ا...

علم معانی به‌عنوان یکی از شاخه‌های بلاغت یا ریطوریقا در ادب اسلامی، شباهت و ارتباط بسیار زیادی با دانش زبان‌شناسی و سه شاخه اصلی آن یعنی واج شناسی، نحو و معنی‌شناسی و به‌تبع آن نظریه‌های نقد ادبی نوین دارد. هلیدی یکی از پژوهشگران برجسته مکتب زبان‌شناسی انگلستان است که دیدگاه‌هایش در «دستور نقش‌گرا»، مشبابهت‌های فراوانی با مباحث «خبر»، «انشا» و «اغراض ثانوی کلام» در علم معانی دارد. مقاله حاضر با...