روابط ایران و غرب در دوره های محمدشاه و به ویژه دوره سلطنت ناصرالدینشاه گسترش یافت و این امر منجر به رفت و آمد فراوان غربیان به ایران شد. کسانی که از ایران بازدید میکردند شرح مشاهدات خود را در قالب سفرنامه ها و خاطرات به رشته تحریر در میآوردند، در بخشی از این سفرنامه ها نگاه غربی نسبت به سنتهای رایج در جامعه ایرانی دوره یادشده به وضوح قابل مشاهده است. رساله حاضر قصد دارد این نگاه را مورد بررسی ...

هدف از این تحقیق، بررسی و جستار وجوه مختلف حیات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی یکی از خاندان های معروف و سرشناس تاریخ سیاسی- اجتماعی سده اخیر کشور- خاندان فروغی- می باشد که با وجود نقش پر رنگ آنان در بسیاری از مسایل مهم و سرنوشت ساز دوران تا کنون تحقیق مناسب و سزاواری در مورد آنان انجام نشده است. بویژه آن که خاندان فروغی و خاصه، محمدحسین فروغی بعنوان یکی از روشن فکران نسل اول و مرتبط با انقلاب مشروطیت ...

این پژوهش راجع به مجموعه « سلام نوروزی » « یا صف سلام ناصرالدینشاه » اثر صنیعالملک، نقاش بزرگ دوره قاجار است که متشکل از 7 پرده کوچک و بزرگ بوده که به تناسب دیوارهای تالار نظامیه، نقاشی شده است که در آنها 68 صورت و شخصیت به تصویر کشیده شده است. این نقاشیها مجموعه جالبی از صورت رجال و بزرگان کشور، در آن روزگار به شمار میرود و از این حیث بسیار ارزشمند است. این تحقیق هم به صورت پژوهش کتابخانهای...

رساله ی حاضر در برگیرنده رخدادهای اقتصادی و سیاسی دوره سلطنت ناصرالدین شاه و سه سال اول حکومت مظفرالدین شاه است . محدوده ی مکانی آن بطور عمده مربوط به ایران و مراکز اقتصادی در پیوند با فعالیتهای تجاری و اقتصادی محمد حسن ملقب به امین الضرب می شود . تا آنجا که به تکاپوها و کوشش های امین الضرب در خارج از محدوده ی ایران مرتبط می شده ، بررسی های لازم صورت گرفته است . شهرهایی مثل قاهره ، استانبول ، ه...

اختلاف نظر بین دو مکتب فقهی اخباری و اصولی پیش از آن که در سده­13­هـ. ق به پایان رسد، از چالشی دنباله دار بین دو نحله از قرون 11و 12 شروع شده بود. در این روند پیوستگی های سببی و نسبی بین روحانیون اصولی به تقویت مقام مجتهدان و اتحاد آنها علیه دیدگاه روحانیون اخباری منجر شد. این مقاله تلاش دارد تا با پیگیری قرابت­های موجود بین علمای دینی و مطالعه موردی میرزا محمدباقر خوانساری به تحلیلی در باره عل...

چکیده پژوهش حاضر به بررسی نقش پهلوانان، عیاران، اهل فتوت و طبقات اجتماعی از آغاز تا پایان عصر قاجار می‏پردازد. پهلوانی و عیاری بخشی از زنجیره ای است که به عنوان لوتی و عیار در اجتماع و بویژه در نهضت مشروطه نمود می‏یابد. هر چند این جوانمردی و عیاری نیز در دوره‏هایی با افت و خیزهایی مواجه شده، به لوتیان تبدیل شدند و ناگزیر تغییر شکل داده و به صورت لمپن درآمدند. برداشت های متفاوت از لوتیان وجود...

مسجد به عنوان پایگاه دینی،اجتماعی و سیاسی،از زمان صدر اسلام تا کنون از مشروعیت والایی در جامعه ایران اسلامی برخوردار است و طبیعی است درجه این اهمیّت در دوره هایی که حاکمیت دینی نیز وجود داشته بیشتر بوده،عصر قاجارها سرآغاز دوران جدیدی در ایران است که در بررسی تاریخ شهر زنجان-که شکوفایی و اهمیّت سیاسی خود را به عنوان کرسی منطقه،مدیون حکومت قاجارهاست و به دلایلی نظیر قرار گرفتن در مسیرهای ارتباطی جا...

دوران حکومت قاجار مصادف با شکل­گیری اندیشه ملی­گرایی در جهان بهتأثیر از انقلاب فرانسه بود. وقوع انقلاب مشروطه، بازتاب ورود این اندیشه­ها به جامعه ایران بود و ایرانیان که در نظام استبدادی، بندگان پادشاه به شمار می­آمدند، خواستار حقوق ملی و شهروندی شدند. مفهوم ملت پس از ورود به ایران در تقابل با تفکرات مختلف، به اشکال متفاوتی تعبیر شد. این مقاله، گوناگونی برداشت از مفهوم ملت را در میان اقشار مختل...

چکیده: با دقت در تاریخ سفرنامه ها متوجه می شویم که سفرنامه نویسی از دیرباز مورد توجه بوده و سفرنامه های زیادی در دوران اسلامی و بعد از آن به وجود آمده اند، اما دوران صفویه و دوره ی بعد از آن یعنی قاجاریه از دوره های درخشان سفرنامه نویسی به شمار می رود. در این دوران اروپاییان با انگیزه های سیاسی، اقتصادی، دینی و ... به ایران سفر می کردند و در مقابل آنان؛ ایرانیان نیز با انگیزه هایی تقریباَ مشاب...

چکیده : ورود ایران به عصر جدید و آشنایی با دستاوردهای جدید غرب همراه با شکست های نظامی و سیاسی، ایران را وارد دورانی کرد که نتیجه آن رویارویی میان سنت و مدرنیته بود. این رویارویی همه ی جامعه را در اشکال مختلف در برگرفت. جامعه ی عصر ناصری (1264-1313هـ.ق) از مردمی با افکار و اعتقادات کهن و سنتی شکل یافته بود که پایبند به آداب و رسوم سنتی و آبا و اجدادی خود بودند. از سویی در دنیای غرب تحولات سیاس...