در هر پدیده اجتماعی و رویداد تاریخی عللی وجود دارد که در پیدایش آن دخیل بوده، زمینه های به وجود آمدن آن را فراهم کرده است. همان رویداد خود نیز می تواند موجب بروز حوادث و وقایع دیگری شود. هرچه حادثه بزرگ تر باشد موج های برآمده از آن وسیع تر خواهد بود. حادثه جان گداز عاشورا نیز همچون پدیده های اجتماعی معلول عواملی است. ریشه آن را باید در انحرافات ایجادشده پس از رحلت رسول خدا جست وجو کرد. این روید...

پژوهش و تأمّل در چیستی عزاداری بر سرور و سالار شهیدان، امام حسین(ع)، از جمله مسائل مهم برای هر انسان آزاده‌ای است که در پی علل و عوامل قیام حضرت سیدالشهدا(ع) است. این نوشتار، با رویکرد دانستن چیستی عزاداری به سیره «علمی» و «عملی» معصومین: می‌پردازد؛ بدین معنا که به صورت خلاصه و علمی به واژه‌شناسی کلمات «مأتم»، «ألمَنَاحَه»، «عَزَا»، «ألجَزَع» و ««عَوِیل» می‌پردازد و سپس با اشاره به «سیره عملی» اهل ...

قیام امام حسین(ع) در جان فرهنگ و هنر و زیست مردم ایران نشست به گونه ای که کمتر کسی را می توان دید که از این خرمن طلایی، بی بهره باشد. از جمله مواردی که در مراسم عزاداری و سوگواری آن حضرت در شهرهای مختلف از جمله اصفهان استفاده می شود کتیبه ها و بیرق های عزاداری بر خاسته از فهم شیعی است. این کتیبه ها و بیرق ها از نقوش مختلف سنتی تا نشانه های جدید و خطوط متنوعی چون کوفی، ثلث، نسخ، نستعلیق، رایانه ...

عزاداری برای سیدالشهداء (ع) یکی از بزرگ ترین مصادیق بزرگداشت شعائر الهی است. در حقیقت یکی از مهم ترین امتیازات جامعه شیعه، برخورداری از چشمه پر فیض نورانیت و معنویت عاشوراست. این چشمه جوشان از نخستین روزی که موضوع یادکرد مصیبت امام حسین (علیه السلام) و یارانش مطرح شد جریان یافت و تا امروزه همچنان جاری است و پس از این هم ادامه خواهد داشت. اما در طول تاریخ همواره کسانی بوده اند که علی رغم اینکه ا...

در دوره پادشاهی ناصرالدین شاه, مراسم سوگواری سرور شهیدان به گستردگی در تهران برگزار می شد. با توجه به بی سوادی عمومی و کاستی های نظام آموزش مکتب خانه ای, برگزاری این مراسم, فرصت مغتنمی در اختیار دانشوران دینی قرار می داد تا به آموزش عمومی معارف دینی اقدام نمایند. در این مقاله, تعداد, نحوه برگزاری و میزان استقبال مردم از آن مجالس مورد بررسی قرار گرفته و ضمن معرفی برخی از وعاظ مشهور, به نقش ملاآق...

نمایش مذهبی یکی از مؤلفه های فرهنگی دیرینه تاریخ ایران است. در فرهنگ تشیع، نمایش مذهبی یا به عبارت مصطلح آن، تعزیه به عنوان یکی از مراسم عزاداری برای شهادت سیدالشهدا ابی عبدالله الحسین(ع) شناخته می شود. پس از شهادت مظلومانه امام حسین(ع)، مسلمانان به خصوص شیعیان با برپا کردن مراسم سوگواری برای زنده نگه داشتن فلسفه قیام امام حسین(ع) کوشیده اند. در این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی و بر پایه منابع ...

آیین سوگواری درایران مربوط به مسلمانانی است که پس از رحلت پیامبر(ص) خلافت را حق علی (ع) و اولادشان می دانستند. صفویان که با اتکا به مذهب شیعه در ایران به قدرت رسیدند مهمترین عامل تالیف قلوب مردم را زنده نگه داشتن مراسم  سوگ و عزاداری بر امام حسین (ع) می دانستند. آیین سوگواری از حرکت­های فرهنگی ایرانیان برای حفظ  قداست ارزش­های والای انسانی است که اجرای آن در جامعه نمایانگر رفتار  ظالم از یک سو ...

سوگینه(تراژدی) شهادت امام حسین(ع) و یارانش در محرم سال 61 هجری صورت پذیرفت. نپذیرفتن بیعت با یزید، بهانه ای شد تا مخالفان اهل بیت، این کار شنیع را انجام دهند. این واقعه تلخ، در بدو امر، موجی از اندوه را در شهرهای مهمی چون مکه، مدینه و کوفه به وجود آورد که به تدریج دامنه آن وسیع و تمام کشورهای اسلامی را در برگرفت؛ به طوری­که زنده نگاه­داشتن این تراژدی وارد فرهنگ مسلمانان و به­ویژه شیعیان گردید. ...

چکیده در این پزوهش به بررسی چگونگی شکل گیری سنت های عاشورا از آغاز تا ابتدای دوره ی صفویه پرداخته شده است. به طور یقین ذکر مصائب و عزاداری ها و گریستن ها و مرثیه سرایی ها برای حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و فرزندان و اصحاب آن حضرت، باعث زنده ماندن راه امام حسین (ع) و شهدای کربلا برای همه عصرها و نسل های بشر و حفظ بینش و آگاهی های سیاسی در هر عصر و زمانه و دشمن شناسی و مقابله صحیح فکری و عملی با...

گردش تاریخ وضع عمومی، تعلیمات و پرورش روحی شیعه را به مجالس و محافل عزاداری امام حسین (ع) کشانیده است. تعلیمات عمومی مذهب شیعه همان مطالبی است که دراین محافل به عنوان روضه خوانی و سخنرانی دینی و سینه زنی به مردم تعلیم می شود و عموم مردم رغبتی وافر به حضور در این محافل دارند و این هم خود از کرامات حضرت ابی عبدالله الحسین (ع) محسوب است که جهان شیعه را شیفته و دلباخته خود کرده است. این محافل اساس ...