اولین مواجهه جدی ایران با جهان غرب در دوره قاجار اتفاق افتاد و این دوره­ای است که هر دو طرف این مواجهه شرایطی خاص را تجربه می­کردند. از یک طرف ایران در دوره کشمکش­های بعد از فروپاشی حکومت صفویه بود که تا مدتها گریبانگیر دولتمردان قاجار بود و از طرف دیگر توسعه­طلبی­های پیشگامان مغرب زمین بعد از رنسانس بدنبال بسط و گسترش تسلط اقتصادی و فرهنگی خود در دیار شرق و سرزمین­هایی چون ایران بود. نقطه عطف ...

تغییر و دگرگونی که در زندگی مردم رخ می دهد، پیدایی وسایلی که جابجایی انسان را آسان می سازد، رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی، همگی سبب نزدیک شدن افکار و شیوه های بین مردم به یکدیگر شده و از ویژگی های گویش ها کاسته است. بسیاری از اصطلاحات به علت بیرون رفتن مصادیق آن ها درزندگی مردم، برای اهل گویش، بیگانه و ناآشنا شده است. در سروده های شاعران محلی سرای، اصطلاحات محلی و نام های تغییراتی به چشم می خورد...

اندیشه سیاسی قاضی نورالله شوشتری (956 -1019ق) [1] محمدحسن رازنهان* محمدتقی مختاری** نادر پروین*** چکیده قاضی نورالله شوشتری (956 ـ 1019 ق)، از عالمان صوفی‌مشرب شیعه عصر صفوی بود که در تحول گفتمان سیاسی ـ شیعی روزگارش، بس تأثیر گذارد. آثار او را از دید معرفت‌شناسی دینی بررسیده‌اند، اما تا کنون پژوهشی درباره اندیشه سیاسی وی صورت نپذیرفته است. این مقاله که تازه‌ترین تحقیق در این زمینه به شمار می‌ر...

چکیده یکی از دغدغه های پژوهشگران در حدیث پژوهی ارائه «روش»است.روشی که توالی و ترتیب منطقی داشته باشد و بتواند پژوهشگر را گام به گام در بررسی حدیث از زوایای گوناگون همراهی نماید. هدف این رساله صورت بندی و ارائه روش علامه شوشتری در حدیث پژوهی است . در این رساله پس از معرفی ،توصیف و تحلیل آثار علامه شوشتری از بعد شکلی و محتوایی و نقد و بررسی آنها، روش او در علوم گوناگون حدیثی آمده است.در این ...

رجال­شناسان متقدم معمولاً در شمار کتاب‌های احمد بن محمد برقی از کتاب الرجال یاد می­کنند. با این‌همه ابن­ندیم از نخستین کسانی است که این انتساب را به پدر احمد، محمد بن خالد برقی بازمی‌گرداند و حتی کتاب دیگر احمد یعنی المحاسن را به پدر منسوب می­کند. پس از وی، معاصرانی چون آقابزرگ تهرانی این ادعا را به‌نوعی دیگر بازگو کردند. شوشتری با قرائنی چند، نهایی‌ترین دیدگاه را مطرح کرد و الرجال برقی را ب...

ظرافت و عمر کوتاه منسوجات نسبت به دیگر مواریث فرهنگی سرزمین ایران، موجب شده است که بسیاری از بافته ‍‌‌‌های باارزش درگذر قرون از میان رفته و امکان بررسی عینی آنها میسر نشود؛ ازاین‌روی تنها با اطلاعات برجای مانده در منابع مکتوب و نیز بازنمایی‌ها بر روی دیگر آثار هنری، می‌توان به شناختی نسبی از آنها رسید. مقال? حاضر با هدف جستجو پیرامون خاستگاه و ماهیت پارچ? موسوم به دیبای شوشتری، که اکنون نمونه‌ا...

ظرافت و عمر کوتاه منسوجات نسبت به دیگر مواریث فرهنگی سرزمین ایران، موجب شده است که بسیاری از بافته ‍ های باارزش درگذر قرون از میان رفته و امکان بررسی عینی آنها میسر نشود؛ ازاین روی تنها با اطلاعات برجای مانده در منابع مکتوب و نیز بازنمایی ها بر روی دیگر آثار هنری، می توان به شناختی نسبی از آنها رسید. مقال? حاضر با هدف جستجو پیرامون خاستگاه و ماهیت پارچ? موسوم به دیبای شوشتری، که اکنون نمونه ای ...

«الأخبارالدّخیله»اثرعلّامهمحمّدتقیشوشتری (م. 1374 ش.) بههدفاثباتمحرَّفوموضوع بودنبعضیاحادیثشیعهتألیفشدهاست. دراینمقالهپسازبررسیسخنانمؤلّفکتابپیرامونشماریازاحادیث،نشاندادهشدهکهشواهدویدروقوعایندوپدیدهدراحادیث،باعث یقین‏ واطمینان‏ نشدهو نیز بسندهنیست. نوشتارحاضردرچهاربخش«ناهماهنگینامکتابودرون‏مایه‏اش»، «‏توجّه نکردنبهمعانیلغویوظرایفادبی»، «دریافت نکردنِ مراد و هدف حدیث»، «تکیهبررأیشخصی» بهناسازگارییاد شده...

به دلیل شاعر دوستی خاندان قاجار شاعران و تذکره نویسان بسیاری در سده سیزدهم زیسته اند که بعضاً آثار منحصر به فردی خلق کرده اند. درّی شوشتری شاعر و تذکره نویس معاصر دولتشاه، فرزند فتحعلی شاه از جمله این نویسندگان بوده است . مهم ترین اثر وی تذکره « چمن سرور» است که جنگی موضوعی از اشعار است و غالباً اشعار سبک هندی از شاعران قرن 11 و12 را شامل می شود. این اثر تاکنون تصحیح نشده است . وی همچنین اثری با ع...

از مهم‌ترین و پرسابقه‌ترین دانش‌هایی که در حوزه‌ی مطالعات حدیثی مورد توجه بوده، دانش رجال است که بحث از حالات راویان را بر عهده دارد تا از صدور احادیث از معصوم (ع)، اطمینان حاصل گردد. محمدتقی شوشتری، دانشمند رجالی معاصر، در این علم، با نگاهی انتقادی، خوش درخشیده است؛ قاموس الرجال وی در واقع، تعلیقه و نقدی بر تنقیح المقال مامقانی است. شوشتری، به اشتباهاتی که از مرحوم مامقانی در استفاده و استناد ...