قرن هشتم هجری شاهد ظهور فیلسوفان عارف و عارفان فیلسوفی است که توانمندی فلسفی آن­ها موجب استحکام خاصی برای عرفان اسلامی شده است؛ از جمله این شخصیت­ها عبدالرزاق کاشانی است. از ویژگی­های منحصر به فرد این حکیم عارف، جامعیّت در علوم رسمی، شرعی، فلسفه و عرفان -در دو بعد نظری و عملی- است. وی تعلیم کشفی محیی‌الدین ابن‌عربی را با تربیت ذوقی شیخ سهروردی تلفیق کرد و آن را با حکمت آمیخت. عبدالرزاق کاشانی در...

یکی از مباحث مهم در روش تفسیر، فرآیند کشف معنای متن مقدس و ابزارهای لازم برای رسیدن به معنا است که این مسئله در این مقاله در اندیشه دو تن از مفسران عارف‌مسلک مسیحی و مسلمان،‌ یعنی اریگن و عبدالرزاق کاشانی، بررسی شده است. از آنجا که تفسیر اریگن و عبدالرزاق کاشانی از مقوله تفسیر باطنی بوده و معنا در تفسیر باطنی، از نوع معنای باطنی است،‌ این پرسش مطرح است که: در اندیشه این دو مفسر، برای رسیدن به م...

تأویل القرآن یا التأویلات، یکی از مهم‌ترین تألیفات کمال‌الدین عبدالرزاق کاشانی (متوفی 725/ 730 هـ.ق) است که به اشتباه به محیی‌الدین عربی نسبت داده شده است. مؤلف این اثر در تأویل آیات، گرفتار نوعی تعسّف گردیده به گونه‌ای که حتی اشیای محسوس و حتی اشخاصی که وجود خارجی و عینی داشته‌اند، خاصه انبیا و اولیا را تأویل نموده است. وی حروف مقطعه را اشاره و کنایاتی به حقایق و مراتب دانسته و معجزات پیامبران ...

از کمال الدین ملّا عبدالرزاق اسحاق کاشی (کاشانی) در مدرسه عالی سپه سالار (شهید مطهری) یک نسخه خطی در 505 صفحه موجود است که مجموعه ای است از رسایل او در باب حکمت، عرفان، مظاهر وجود حضرت باری، علم استدلالی و علم شهودی. از صفحه 100 تا 126 این رساله اختصاص دارد به رساله عرفانی و کلامی ملّا عبدالرزاق کاشی (در گذشته 730 هـ.ق) در باب مباحث مذکور. به دلیل اهمیّت موضوع و شخصیّت مؤلف، لازم آمد به تصحیح این ن...

با ظهور دولت صفویه در قرن دهم، تحولات قابل ملاحظه‌ای در حوزه دیانت و فرهنگ ایران پدید آمد. در این دوران مکتبی عرفانی پدید آمد که گرچه مأخذی صوفیانه داشت، اما با اندیشه‌های تشیع و حکمت اسلامی پیوند یافت. زمینه چنین مکتبی که نوعی تحول در اندیشه شیعه است از چند قرن قبل در ایران آغاز شده بود و سرآمدان آن مانند افضل‌الدین کاشانی، عبدالرزاق کاشانی و نصیرالدین کاشانی، کاشی بوده و یا نزد کاشیان، عرفان ...

کاشان از دیرباز به‌عنوان پناهگاه علویان و یکی از اولین شهرهای شیعه‌ نشین ایران مطرح است. این شهر که سابقه تاریخی آن به هفت هزار سال پیش در تپه‌های سیلک می‌ رسد، پس از گشودن دروازه‌های خود به روی سپاه اسلام در سال 24 ه.ق اسلام را پذیرفت و طولی نکشید تا نشانه‌های مذهب تشیع در آن ظاهر شود. در این میان بزرگانی از صوفیه که نقش پررنگی در گسترش تعالیم ابن عربی و سهروردی داشتند، در کاشان ظهور کردند. کا...

از کمال‌الدین ملّا عبدالرزاق اسحاق کاشی (کاشانی) در مدرسة عالی سپه سالار (شهید مطهری) یک نسخه خطی در 505 صفحه موجود است که مجموعه‌ای است از رسایل او در باب حکمت، عرفان، مظاهر وجود حضرت باری، علم استدلالی و علم شهودی. از صفحة 100 تا 126 این رساله اختصاص دارد به رسالة عرفانی و کلامی ملّا عبدالرزاق کاشی (در گذشته 730 هـ.ق) در باب مباحث مذکور. به دلیل اهمیّت موضوع و شخصیّت مؤلف، لازم آمد به تصحیح این...

شنیدن فراحسی از دیدگاه عبدالرزاق کاشانی اقسامی دارد که عبارتند از: شنیدن پذیرفتنی و انقیادی؛ شنیدن تفهمی؛ شنیدن اهتدایی؛ شنیدن الهی. مراد از شنیدن الهی انسان، شنیدنی است که در آن، خدا در هر شنیده‏ای شهود می‏شود. این جستار نیز درصدد واکاوی این مسئله است که چگونه می‏توان در اندیشة عرفانی کاشانی شنیدن الهی را تبیین کرد؟ یافته‏های این جستار نیز به قرار زیر است: کاشانی سخنی در باب ارتباط مظهریت احدی...

ترکیب بند روازد. بندی محتشم کاشانی در رثای امام حسین (ع) از جمله معدور اشعاری است که مرتبه و شأنی والا یافته و سرایندهء خویش را بر مسند شهرت نشانده است. در این مقاله عوامل توفیق محتشم در سرودن دوازده بند و قبول عام آن، از جنبه های صوری و محتوایی مورد بررسی قرارگرفته است. جنبه صوری شامل: انتخاب قالب مناسب، اننخاب وزن مناسب، انتخاب ردیف فعلی و تناسب خانه ها و سطرها. جنبهء محتوایی شامل: گزارش واق...

ترکیب بند روازد. بندی محتشم کاشانی در رثای امام حسین (ع) از جمله معدور اشعاری است که مرتبه و شأنی والا یافته و سرایندهء خویش را بر مسند شهرت نشانده است. در این مقاله عوامل توفیق محتشم در سرودن دوازده بند و قبول عام آن، از جنبه های صوری و محتوایی مورد بررسی قرارگرفته است. جنبه صوری شامل: انتخاب قالب مناسب، اننخاب وزن مناسب، انتخاب ردیف فعلی و تناسب خانه ها و سطرها. جنبهء محتوایی شامل: گزارش واق...