قدرت‌گیری علویان در شمال ایران معلول تحولات سیاسی،فکری و نظامی مناطق غربی طبرستان،گیلان و دیلمان دربرابرِ عباسیان بود. این پهنۀگسترده به‌دلیل بهره‌گیری از شرایط طبیعی نه‌تنها دربرابر اعراب مسلمان، بلکه در مقابلِ حکومت‌های مرکزی ایران نیز توانستند پایدار باشند؛ اما از سدۀسوم هجری به‌علت بهره‌گیری عباسیان از خاندان‌های ایرانی برای دست‌یابی بر مناطق فتح‌نشدۀگیلان و دیلمان، امکان مقاومت دربرابرِ آنان ...

بررسی سیر تشیع امامی در طبرستان و چگونگی استقرار و تثبیت آن، از مباحث مهم تاریخ تشیع در ایران است. مسئلۀ اصلی تحقیق، چگونگی سیر و تحول تشیع امامی در طبرستان از مرحلۀ استقرار تا تثبیت آن در منطقه است؟ لذا این فرضیه طرح می‌گردد، طبرستان به علت شرایط خاص سیاسی و جغرافیایی و به دلیل استقبال از مهاجران علوی شیعه، فعالیت علمای شیعه و حمایت حکام محلی، شرایط مناسبی برای استقرار و تثبیت تشیع امامی داشت....

منابع تاریخی سده­های نخستین اسلامی از «کِلار» به عنوان شهری آباد و پایگاه اسپهبدان غرب طبرستان در منطقة کوهستانی و هم­مرز دیلم، مطابق با کلاردشت در مازندران کنونی یاد کرده­اند. این شهر در اواسط سدة سوم به عنوان مرکز سیاسی قیام مردم طبرستان به رهبری حسن­ بن ­زید­ علوی علیه طاهریان جلوه­گر می­شود. با وجود اهمیت کلار در سده­های اولیة اسلامی،    باستان­شناسانی که بقایای تپة باستانی کِلار در کلاردشت ر...

چکیده: این رساله بر آن است تا عملکرد سیاسی- تاریخی والیان عباسی در طبرستان مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.اکثر فرماندهان عرب از همان آغاز فتح ایران به طبرستان راه یافتند اما نتوانستند مأموریت خود را به خوبی اجرا کنند و در ازای دریافت اندکی خراج با سلسله¬های محلی صلح کرده و بر می گشتند. دردوره عباسیان ، حدود759-758/141 است که نواحی جلگه ای طبرستان تسخیر می شودو والیان عباسی در آن جا مستقر می شون...

در میان عالمان امامی مذهب کسانی بوده اند که به طبرسی شهرت داشته اند. برخی از محققان بر این نظرند که واژ? طبرسی را باید به فتح طاء و سکون باء خواند، زیرا این واژه نسبت به طَبرِس را إفاده می کند که معرب تفرش، شهری بین کاشان و اصفهان است و نباید آن را منسوب به طبرستان دانست، چراکه منسوب به طبرستان، طبری و یا طبرستانی است. در مقابل محققان دیگری براساس منابع جغرافیایی و تاریخی و قواعد ساخت واژه نشان د...

ورود اسلام به طبرستان، و ساختار جغرافیای شکل گرفته در این ناحیه، سبب ساز حضور اعراب مسلمانی شد که در تعارض با حکومت عباسی، منطقه طبرستان را به سبب استقبال مردم آن پناهگاه امنی برای خود دیدند. در بارو مردم این ناحیه، آنان که از نسل امام علی (ع) بودند علویان و سادات باکرامتی بودند و پس از مرگشان امامزاده نامیده شدند. این نمادهای مذهبی، نقش اساسی در پیوند اعتقادی، فکری و فرهنگی ساکنان این ناحیه ...

چکیده ندارد.

معرفت به سرگذشت تاریخی مناطق به واسط? شناسایی جغرافیای منطقه و کندو کاو در اعلام جغرافیایی آن که بسا در طول تاریخ دچار نسیان و یا دگرگونی گشته اند، امکان می یابد. دگرگونی ها گاه در تحول معنایی واژگان و گاه در تحول زبانی بوده اند. شناسایی جغرافیای منطق? طبرستان برای فهم دقیق تر تاریخ آن، ضرورت پژوهش پیرامون منطق? ذکر شده را در تواریخ محلی، ایجاد کرده است. با توجه به کمبود اطلاعات جامع و فقدان فر...

اوضاع نابسامان و آشفته خلافت عباسیان در میانه سده سوم هجری، ستمگری و بی‌عدالتی عاملان عباسی در طبرستان و دوری مسافت طبرستان تا مرکز خلافت عباسی، بستر مناسبی جهت تشکیل حکومت محلی علویان فراهم ساخت. علویان طبرستان با داعیه تأسیس حکومت شیعی مستقل و نفی سیادت عباسیان، زمام حکومت را به دست گرفتند. با توجه به نقش مشروعیت در بقا و دوام هر حکومت و این که تحکیم پایه‌های هر نظام سیاسی و ثبات و پایداری آن...

سرتاسر دوره اسلامی، ناحیه طبرستان یا مازندران، واقع در شمال ایران، به­سبب بهره‌مندی از مزیت­های اقلیمی و طبیعی منحصر به­فرد، از جمله برخورداری­اش از خاک حاصلخیز، وجود جنگل­های انبوه و نیز مجاورتش با دریا، زمینه مستعدی برای کشاورزی و تولید محصولات زمینی و درختی و نیز مشاغلی چون ماهی­گیری داشته‌ است. در این مقاله، نویسندگان کوشیده­اند با استناد به منابع کهن و توصیف و تحلیل آنها به بررسی وضع اقتصا...