رساله¬ی حاضر به بررسی یکی از چالشهای مهم فقه شیعه و دنیای معاصر یعنی حرمت تکسّب به واسطه¬ی حفظ کتب ضلال و دیگر متعلّقات حکم کتب ضلال، می¬پردازد. نگارنده ابتدا، به معناشناسی ضلال در آیات و روایات و رابطه¬¬ی آن با مفاهیم مشابه پرداخته و ضلال را هر انحرافی از مطلوب دین اسلام که قدر میقّن آن ضروریات است، می¬دانند که در صدق عنوان آن میان خطاء و عمد تفاوتی نیست. سپس نگره¬ی اسلام را نسبت به آزادی بیان و ...

واژه «کتب ضلال» در قرآن و روایات به‌کار نرفته است، بلکه اولین‌بار شیخ مفید به آن اشاره نموده و صاحب جواهر برای اولین بار درباره حکم آنها، به آیاتی استناد نموده است. پس از صاحب جواهر، به دلیل اختراع صنعت چاپ و ظهور رسانه‌های گروهی جدید، فقهای زیادی به آن توجه نموده و به آیاتی پیرامون آنها استناد کرده و برخی نیز حرمت استفاده از ماهواره را از آنها نتیجه گرفته‌اند. از همین رو گرچه واژه «آیات فقهی ک...

چکیده                                                                                            در اصطلاح فقهی، کتب ضاله حاوی مطالب باطل و انحرافی است. این مبحث در طول تاریخ فقه،  مطرح بوده و اکنون نیز اهمیت خاصی دارد. معیار و مبنای ضلالت کتاب گاهی مناقشه بر انگیخته و شمول آن فراز و نشیب داشته است. در این مقاله مصادیق بارز اضلال را به مدد قرینه­های فقهی ذکر می­کنیم. این مقاله در دو بخش تنظیم ش...

شناخت معانی واژگان قرآن و تبیین میدان معنایی آنها از دیرباز توجه مفسران و قرآن­پژوهان را جلب کرده است. واژۀ ضلال و مشتقات آن از جمله واژه­هایی است که در قرآن از بسامد نسبتاً بالایی برخوردار است. این واژه در بافت قرآنی با اوصاف مبین، بعید، کبیر و قدیم آمده است. در این پژوهش کوشش شده است تا با روش توصیفی- تحلیلی و با تأکید بر ساختارهای مختلف صرفی و ترکیب نحوی آیات مشتمل بر واژۀ ضلال، معانی این واژ...

فعالیت مطبوعاتی به عنوان بستری مناسب جهت تقویت آزادی بیان، دارای محدودیت­هایی بوده که مورد قبول همه نظامات حقوقی و از جمله نظام فقهی- حقوقی شیعه می­باشد. از جمله محدودیت­های آزادی بیان در فقه شیعی، حرمتِ انتشار مطالب ضلالت­آمیز است که در قالب­هایی نظیر نشر مطالب خلاف عفّت و اخلاق، تبلیغ به نفع مخالفین نظام اسلامی و شبهه افکنی در ضروریات دین صورت می­پذیرد. عدم وجود نصّ خاص راجع به حرمت انتشار مباحث...

سانسور یکی از اقداماتی است که حکومتها سعی می¬کنند از طریق آن جلوی بروز وظهور اندیشه¬های باطل و مضر را بگیرند. چون حجم وسیع اطلاعاتی که به بدنه جامعه تزریق می¬شود فقط به رشد و تعالی انسان کمک نمی¬کند بلکه برخی از آنها حقایق را وارونه جلوه داده و آنها را تحریف می¬نمایند و زمینه انواع و اقسام انحرافات فکری و اخلاقی را فراهم می¬آورند. اما اینکه سانسور چه معنایی دارد دارای چه اقسامی است و با چه روش¬...

چکیده ی پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج بدست آمده): در میان رسانه های مجازی، اینترنت نه تنها منجر به گسترش برخی جرایم شده بلکه بسیاری از جرایمِ جدید را نیز به وجود آورده است و به همین دلیل است که اِعمال کنترل بر روی آن بیش از دیگرِ رسانه ها اهمیّت دارد. امّا در مورد رسانه های ضالّه، آن رسانه هایی که باعث گمراه کنندگی افراد جامعه شده و آن ها را به سوی انحراف سوق می دهد امروزه، مصا...

چکیده آزادی موهبتی است الهی که خدای متعال به انسان عطا فرمود اما از آنجا که انسان موجودی ضعیف است، برای او هم حجت درونی (عقل) و هم حجت بیرونی (پیامبران) قرار داد تا انسان را به سوی کمال و اهداف عالیه الهی رهنمون سازند ولی در عین حال بشر در انتخاب راه صواب و خطا آزاد است. با استفاده از آیات، روایات، سیره پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه علیهم السلام ثابت می شود اسلام نه تنها به پیروان خود، ...

رسانه های ضاله آن رسانه هایی هستند که دارای اثر گمراه کنندگی باشند و افراد جامعه را به سوی انحراف سوق دهند. امروزه مصادیق رسانه های ضاله توسعه پیدا کرده است و علاوه بر مسائل مکتوب و نوشتاری فضای مجازی را هم در بر می گیرد و در واقع بخش عمده ای از رسانه های ضالّه زیر پوشش سایت های اینترنتی قرار می گیرند. ما در اینجا این رسانه های ضاله را که مردم جامعه خواه، ناخواه تحت تاثیر آن قرار گرفته و توسّط آن...

" کتب ضلال "از جمله موضوعاتی است که در نگاه فقها از جهت موضوعی و حکمی اختلافات بسیار زیادی را متحمل شده است. تا جایی که بزرگانی از فقها به اتّصاف آرای یکدیگر به وصف ضلالپرداختهاند و این حکم را مبنای جلوگیری از نشر افکار دیگران قرار دادهاند. نوشتار حاضر در پی آناست تا با تبیین دقیق موضوع، حکم و متعلّق آن، رهیافتی ارائه نموده تا اولاً؛ در فهم مفهوم ضلال وآثار ضاله نظر به مبانی فقهی و دیدگاههای فقها...