آفرینش طنز و مطایبه در کلیله و دمنه*   دکتر نجمه حسینی سروری 1 استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان دکتر یحیی طالبی استاد دانشگاه علامه طباطبایی چکیده کلیله و دمنه از قدیم‌ترین نمونه‌های افسانه تمثیلی (فابل) است. فابل‌ها قصّه‌هایی کوتاه با شخصیّت‌های جانوری هستند که مانند انسان حرف می‌زنند و رفتار می‌کنند. فابل‌ها همچنین با نشان‌دادن برتری‌ها یا ضعف‌های اخلاقی انسان‌ها و مناسبات میان آنها،...

طنز یکی از انواع فرعی و روبنایی ادبیات است که اساس آن بر ناسازگاری و ناهماهنگی با نظام و قراردادهای ذهنی مخاطب بنا شده است و در آن با شیوه ای مضحک و مبالغه آمیز، زشتی ها و نابسامانی های جنبه های مختلف زندگی به نمایش در می آید. از پیشگامان طنزپردازی در ادبیات مشروطه، می توان به علی اکبر دهخدا و سید اشرف الدین گیلانی اشاره نمود که با بهره گیری از سرچشمه های مشترک سیاسی، اجتماعی و ادبی و گزینش عرص...

گلستان سعدی، نمونۀ بی‌بدیل و دل‌انگیز نثر فارسی است به طوریکه غالب محققان، از نوآوری سعدی در نویسندگی و تأثیر اسلوب گلستان بر نثر فارسی سخن گفته‌ و سادگی و ایجاز را از مهم‌ترین دلایل توفیق این شاعر در نوشتن گلستان دانسته‌اند. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش‌ توصیفی- آماری تحلیل متن، شگردهای خلق ایجاز هنری در گلستان سعدی، در دو سطح زبان و ساخت روایت، مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج این بررسی نش...

از‌ آنجایی که شعر نتیجه‌ی در هم شکستن نظام و اصول حاکم بر زبان معیار (خودکار) است، شاعر برای خلق یک اثر هنری ناگزیر است از این هنجارها عدول کند و برای ظهور این دگرگونی از ابزارها و شگردهای گوناگون بهره می‌برد که سبب نزدیک شدن محور زبان به نقش ادبی آن می‌گردد. در این میان، بیدل دهلوی به‌عنوان برجسته‌ترین شاعر سبک هندی در به نمایش درآورند ویژگی‌های فرمی و محتوایی این دوره، به خلق و به‌کارگیری شگر...

شاعران، اعلام جغرافیایی را دست‌مایه مضمون‌سازی و آرایه-پردازی نموده‌اند و همواره به شیوه‌های گوناگون در شعر خود دست به خلق تصاویر زیبای شعری زده‌اند و یا اینکه با روش-های مختلف شگردهای بلاغی گوناگون آفریده‌اند.یکی از این روش‌ها خلق تصاویر شعری با استفاده از شگردهای بلاغی و بهره‌گیری از اعلام جغرافیایی است. سنایی و بدر چاچی از جمله شاعرانی هستند که در قصاید خود از این شیوه‌ها بهره برده‌اند. در ا...

ساهمت السخریه بشکل فعَّال ومؤثِّر، وهی تؤدی دورها الجادِّ فی اقتناص الابتسامات الفارّه من الوجوه الحزینه وتحریک مشاعرها. فقد سَلَکَتْ طریقاً طویلاً من أجل خلق معرکه أدبیه دائمه بین المجتمع والسلطه من خلال فتح فجوات ساخره مکنتها من کشف الأسباب العدیده التی دعت إلی الفاقه والحاجه والظلم والاستبداد. وبأسلوب مضحک ومبکٍ فی نفس الوقت، غرضه الأول رسم الابتسامه، والثانی الإشاره أو التنبیه أو النقد المباشر لکلّ الحالا...

از آنجایی که شعر نتیجه ی در هم شکستن نظام و اصول حاکم بر زبان معیار (خودکار) است، شاعر برای خلق یک اثر هنری ناگزیر است از این هنجارها عدول کند و برای ظهور این دگرگونی از ابزارها و شگردهای گوناگون بهره می برد که سبب نزدیک شدن محور زبان به نقش ادبی آن می گردد. در این میان، بیدل دهلوی به عنوان برجسته ترین شاعر سبک هندی در به نمایش درآورند ویژگی های فرمی و محتوایی این دوره، به خلق و به کارگیری شگرد...

فراداستان یکی از رویکردهای مدرن داستان‌نویسی در ادبیات داستانی پسامدرن است که عموماً پیدایش آن را محصول قرن بیستم میلادی می‌دانند. در ایران نیز پژوهشگران دیرینه، پیدایش و نمود این تکنیک داستان‌نویسی را عمدتاً در آثار داستانی معاصر دهۀ 70 به بعد می‌دانند، اما نگارنده بر آن است که در مثنوی مولوی، شگردهای داستان‌نویسی فراداستان به­کار رفته است. پژوهش حاضر با بررسی مؤلفه‌ها و شگردهای اساسی فراداستان‌...

موضوع این پایان نامه توصیف شگردهای طنزپردازی است. هدف شناخت بهتر قالب طنز و شگردهای خلق طنز است. در این میان آثار دو طنزپرداز برجسته: علی اکبر دهخدا و کیومرث صابری فومنی (گل آقا) مورد بررسی قرار گرفته شده است. اولین محور پژوهش این بود که شگردهای طنزپردازی این دو طنزپرداز بزرگ شناخته شود و در مرحله ی بعدی مورد مقایسه قرار بگیرند. شگردهای طنزپردازی به دو گروه طنز کلامی و طنز موقعیتی تقسیم شده است...