این مقاله بعد از مرورى کوتاه به زندگى ایمره لاکاتوش، به طرح و معرفى نظریه ى معقولیت وى مى پردازد. لاکاتوش روش شناسى را به مثابه یک نظریه ى معقولیت مى داند. بنابراین روش شناسىِ معرفت علمىِ وى، نظریه اى براى معقولیت معرفت علمى محسوب مى شود. بعد از بررسى اجمالى مفهوم معقولیت، مرورى تاریخى به زمینه ها و چگونگى نهادینه شدن «معقولیت معرفت علمى» و نقش روش هاى علم  در تحقق این امر داشته و سپس به اختصار ب...

کارل پاپر بر آن بود تا برداشتى از فعالیت علمى، به عنوان جستوجویى معقول براى دست یابى به حقیقت درباره ى طبیعت ارائه دهد که به هیچ عنوان متکى بر استقرا نباشد. از نظر او تحقیقات علمى تماماً مبتنى بر استنتاجات قیاسى است و دانشمندان هیچ گاه در گزینش نظریات به حمایت استقرایى متوسل نمى شوند. به عقیده ى پاپر موضع دانشمندان در مقابل نظریاتشان، موضع نقد و ابطال است، نه تأیید و اثبات; به طورى که با پذیرش ص...

بس ون فراسن در سال 1980 کتاب تصویر علمى را در دفاع از تجربه گرایى و مخالفت با واقع گرایى علمى منتشر کرد. ادعاى او این است که رویکرد ارائه شده بدیلى قابل قبول براى واقع گرایى است و پذیرش آن به لحاظ معرفت شناختى مخاطرات کمترى دارد. عنوانى که وى براى رویکرد خود برگزیده است، یعنى تجربه گرایى بر سازنده، گویاى این امر است که وى علاوه بر پایبندى به تجربه گرایى، رهیافتى را در قبال ساختار نظریه هاى علمى...

این مقاله، پس از تعریف اصل و بیان ضرورت آن در مباحث تعلیم و تربیت، به ویژگى هاى حاکم بر اصول تربیتى مى پردازد، و سپس اصولى از قبیل: خدامحورى، تعبدمدارى، متربى محورى، زندگى محورى، فردمحورى، عمل گرایى، اخلاق مدارى، سعى محورى، اعتدال گرایى، محبت محورى، نظارت مدارى، خوف و رجا، مرگ اندیشى، آخرت اندیشى و آرمان گرایى را مورد بررسى قرار مى دهد و در پایان به دست آوردهاى تربیتى این اصول مى پردازد.

یکى از جدال هاى اساسى در حوزه اندیشه سیاسى غرب که به جرأت مى توان گفت همزمان با آغاز تفکر سیاسى بشر نمایان شده و تاکنون نیز ادامه دارد، جدال تاریخى بین فضیلت و آزادى است. این پژوهش بر آن است تا ویژگى هاى اصلى هریک از دو دسته نظریه هاى سیاسى فضیلت مدار و آزادى محور را در تاریخ اندیشه سیاسى غرب (از پیش سقراطیان تا قراردادگرایان) ردیابى و برجسته نماید. در این باره، مى توان ویژگى هاى اصلى نظریه هاى...

موضوعی که در این پایان نامه مورد بررسی قرار می گیرد، شک است و قصد داریم دیدگاه دو متفکر را در این راستا به چالش بکشیم. یکی اندیش مندی از ایران زمین یعنی ابوحامد غزالی با محوریت کتاب المنقذ من الضلال و دیگری اندیش مندی فرانسوی به نام رنه دکارت با محوریت تأملات در فلسفه اولی. غزالی در کتابش علومی چون کلام، فلسفه و تعلیم را مورد بررسی قرار می دهد و سعی در رد آنها دارد و برای رد آنها براهینی می آور...

اساساً در منابع تربیت دینى نباید اولویت را به پیگیرى شیوه هاى جزیى داد، بلکه نیل به اصول و قواعد جامع که دربرگیرنده چارچوب تربیتى از منظر دین است، یگانه انتظار صحیح و مناسبى است که در مواجهه با این منابع باید مدّنظر قرار گیرد. سلوک و گفتار امام على(ع) به عنوان نمونه اى غنى از منابع مزبور با این رویکرد مورد توجه قرار گرفته است. برخى از این اصول عبارتند از: آخرت گرایى ـ دنیاگریزى، عمل گرایى ـ آرزوگ...

این مقاله در پاسخ به این سؤال «که اساسى ترین چالش هاى فراروى رویکردهاى پژوهش و تحقیق در تربیت اسلامى کدامند»، ضمن بر شمردن چالشهاى موجود، به تبیین و تحلیل آن موارد مى پردازد. این موارد عبارتنداز: چالش بین مقام اکتشاف و داورى، کمیّت گرایى یا کیفیّت گرایى، اصالت ماهیت یا اصالت تسمیه، رویکرد تفهّمى یا تبیینى و توجه به دستاوردها یا منابع.

معمولاً در بحث از شک دکارت برعنصر یا مؤلفه هایی چند از آن اشاره یا تأکید می شود و اغلب به جنبه ها و اضلاع متعدد آن، به تفکیک پرداخته نمی شود. این مقاله در پی آن است تا با موضوع تحقیق قرار دادن شک در فلسفه دکارت و با نگاهی تحلیلی و فلسفی به آرا و آثار وی، ابعاد مختلف و شبکه ای را که دکارت در فلسفه خود برمحور نظریه شک تنیده است، مطرح سازد. از این رو، به مؤلفه های متعددی در نظریه شک از قبیل تعریف، ...

رویکرد «نظریه محور» در باب شک دکارتی1این مقاله به دنبال تحقیق در شک دکارتی و پی افکندن نگاهی دیگر به این موضوع است. در این نوشتار پس از تعیین روش شناسی تحقیق در فلسفة دکارت و تفکیک دو مقام رویکرد و روش در دو منظر درونی و بیرونی، به این نکته پرداخته می شود که تا حال در نزد بیشتر دکارت پژوهان با دید حداقلی به موضوع شک نظرشده است؛ درحالی که آرای دکارت نشان از این دارد که می توان با دید حداکثری نیز...