شمایل نگاری و شما یل شناسی از جمله رویکردهای مطالعات تصویر به شمار می روند که هر چند سابقه آن به دوران رنسانس بازمی گردد، اما به عنوان یک گرایش مدون مطالعاتی در زمینه تصویر می توان آغاز آن را ابتدای قرن بیستم و مکتب واربورگ دانست. اروین پانوفسکی چهره برجسته مکتب واربورگ در این زمینه است و شیوه مطالعاتی وی با عنوان شمایل نگاری و شمایل شناسی گره خورده است. در ابتدای مقاله به بحث در باب شمایل و تا...

شمایل­نگاری دینی، فصلی از هنر قدسی است و برای سنت­های دینی از ارزش­های تعلیمی، تبلیغی، آیینی و تجربی بالایی برخوردار است. این شاخۀ هنری در بودیسم مهایانه جایگاه و اهمیتِ ارجمندی داشته و مخصوصاً در نگارگری بودی­ستوه­ها به­خوبی متجلی است. پژوهش حاضر به روش اسنادی و اساساً با هدف نشان دادن شمه­ای از تبلور قداست در هنر بودایی انجام گرفته است و یافته­های آن نشان می­دهد که گرچه بودیسم سنتی به دلیل فقدان...

شمایل¬گونگی به عنوان مفهومی بنیادین در زبان¬شناسی شناختی، به وجود انگیختگی میان صورت و معنای ساخت¬های زبانی اشاره دارد و بیانگر هر گونه تطابق، قیاس و یا شباهت میان صورت یک نشانه و مصداق آن می باشد. در رویکرد شناختی زبان بخشی از نظام شناختی در نظر گرفته می¬شود که سازمان مفهومی ذهن را باز می¬تاباند و نشانگر جهان در ذهن گوینده است. بر اساس این نگرش، تجربه جهان خارج و شناخت در ساختار زبان منعکس می¬...

در ایران شاهنامه های مصور جایگاه ویژه ای در تاریخ مصور سازی دارند. شاهنامه بر محوریت شاهان، موقعیت آنها را در فرهنگ ایران نشان می دهد. شاهان اساطیری و تاریخی و رابطه آنان با جامعه روزگار خود به عنوان محور اصلی داستان های شاهنامه، در کنار تاثیر پذیری نقاشی ایران از ویژگی های زمانه وارد نسخه های مصور شده اند. اروین پانوفسکی نظریه پرداز هنر در حوزه تصویر، اقدام به تدقیقِ دو روش شمایل نگاری و شمایل ...

شمایل¬گونگی به عنوان مفهومی بنیادین در زبان¬شناسی شناختی، به وجود انگیختگی میان صورت و معنای ساخت¬های زبانی اشاره دارد و بیانگر هر گونه تطابق، قیاس و یا شباهت میان صورت یک نشانه و مصداق آن می باشد. در رویکرد شناختی زبان بخشی از نظام شناختی در نظر گرفته می¬شود که سازمان مفهومی ذهن را باز می¬تاباند و نشانگر جهان در ذهن گوینده است. بر اساس این نگرش، تجربه جهان خارج و شناخت در ساختار زبان منعکس می¬...

کاشیکاری یکی از شیوه های نقش پردازی آرمان گرایانه در تزیینات معماری سنتی ایران است. در دوره قاجار، نقشینه کردن دیوار ابنیه عمومی وخصوصی با شمایل و مضامین مذهبی جلوه ای نوین یافت. کاشی نگاران قاجار در نقش پردازی ، کتب ادبی، تاریخی و مذهبی ، سنت های کهن نگارگری و اسلوب های غربی را منبع الهام قرار داده اند. سردر ورودی ها،و دیوار اندرونی و بیرونی ابنیه مذهبی و اماکن عمومی و خصوصی را   متناسب با کار...

فرشتگان و عالم غیب در معرفت شناسی ادیان الهی بسیار حائز اهمیت بوده است به ویژه در تمدن ایرانی ـ اسلامی و به خصوص در هنر نگارگری جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده اند. این موجودات سماوی ذهن بشر را از دیرباز به خود معطوف داشته اند و از این رو در آثار هنری به شیوه های گوناگونی تجلی یافته اند. هدف این تحقیق نیز بررسی و شناخت فرشتگان بر مبنای آرای سهروردی و در هنر نگارگری ایرانی، با اتخاذ رویکرد شما...

آثار دیونیسیوس مجعول، در سنت زیبایی شناسانه قرون وسطی به ارائه نظام مندترین نگرش نسبت به زیبایی می پردازند که پیش تر در آثار هیچ یک از آبای یونانی و لاتینی کلیسا سابقه نداشته است. وی در بیان آراء خود در این زمینه از آموزه های فیلسوفان نوافلاطونی، به ویژه پروکلس بهره می برد و همچون فیلسوفان نوافلاطونی برای زیبایی شأنی متافیزیکی قائل است. این امر سبب شده که دیونیسیوس بحث خود را به جای زیبایی محسو...

چکیده: تلقیِ انسان کهن از جهان پیرامون، نمادین است که با اوّلین شیوه رویکرد و تفکّر درباره جهان، یعنی اندیشه اسطوره ای آغاز می گردد. اسطوره و نماد، هم زمان متولّد می شوند و دارای خاستگاه مشترکی هستند. بررسیِ نمادهای تصویری (آیکون= شمایل) با پژوهش های جدید در عرصه تاریخ هنر، از نیمه دوم قرن بیستم میلادی، تحوّلات چشمگیری داشته است، و تحت دو عنوانِ تصویرنگاری یا شمایل نگاری (آیکونوگرافی) و نمادشناسی یا ...