جیمز بلمی ازجمله مستشرقانی است که گمان می‌کند اشتباهاتی در متن قرآن وجود دارد. او به دلیل پیدانکردن داستان «شعیب» در کتاب مقدس و واژۀ «شعیب» در زبان‌های عبری، آرامی و کتیبه‌های عرب باستان، معتقد است واژۀ «شعیب» در قرآن، صحیح ثبت نشده و اصل آن «شعیا» یعنی صورتِ عربی کلمۀ «اشعیاء» است و داستان «شعیب» در قرآن بازگویی از پیش‌گویی «اشعیاء» دربارۀ عرب است و اصحاب ایکه، بازرگانان ددان در زمان اشعیاء نب...

براساس ادعای ونزبرو،کانون (canon) قرآن حاصل کنار هم قرار گرفتن «بیانات پیامبرانه» است که بنا بر الزامات فرقه­ای در جوامع گوناگون پدید آمده و در پی فرآیند جامعه­سازی، با کمک معدودی از قواعد بلاغی سازوار شده­اند. آیات مربوط به مأموریت شعیب، توصیف چهار باغ بهشت (الرحمن: ۷۶-۴۶) و داستان گزارش جعفر و نجاشی نمونه‌های «بیانات نبوی» هستند. انکار اصالت تاریخی داستان شعیب، تأکید بر کارکرد تمثیلی این داست...

وامق و عذرا از جمله عشّاق مشهور و نام آور ادب فارسی هستند که داستان عشق شان، دست مایه ی سروده های برخی از شاعران قرار گرفته و عنوان مثنوی آنها را به خود اختصاص داده است. در این پژوهش، پس از معرّفی دو منظومه ی وامق و عذرا نامی اصفهانی و شعیب جوشقانی و مطرح کردن آرای نظریه پردازان حوزه ی زبان،تصویر، روایت، به بررسی و تحلیل نکات زبانی(قاعده کاهی، قاعده افزایی) ، تصویری و روایی در این دو مثنوی، پرد...

موسی از شخصیت های کتاب مقدّس، قرآن و کتاب های تاریخی، بویژه تاریخ طبری است. در نظر پیروان ادیان سامی (شامل یهودیّت و مسیحیت و اسلام) وی از پیامبران بزرگ است و مطابق روایات سنّتی این دین ها، قوم بنی اسرائیل را از مصر بیرون برد. در روایات سنّتی، تبار وی چنین است: موسی پسر عمران پسر یصهر پسر قاهت پسر لاوی پسر یعقوب پسر اسحاق پسر ابراهیم. مادرش یوکابد دختر لاوی و خواهرش مریم یاغی بود. برادر بزرگ او هار...

نگاه مولوی به موسی (ع) همان نگاه قرآنی است که در آیات الهی آمده است. موسی (ع) در مثنوی معنوی گاه چون مریدی است که از ولادت تا وفات با عنایت الهی رشد و نمو یافته، در مسیر شریعت ربانی گام نهاده، طریقت معنوی راکه آزموده وبه منزل حقیقت خلیفة اللهی واصل گردیده است. وگاه چون شیخ کاملی برای قوم بنی اسرائیل به مدد الهی معجزات نه گانهء خویش را آشکار می سازد و وادیهای خطرناک رهایی از فرعون و قارون ستمگر...

در کاربردشناسی علاوه بر ساختار زبانی،بافت پیرامونی و عناصر و اطلاعات غیر ملفوظ (غیر مکتوب)را نیز باید در نظر گرفت. بافت پیرامونی انذار در یک مخاطبه نیز دارای مؤلفه­هایی است که باعث تمایز این کار گفت از دیگر کارگفت­ها می­شود. خداوند در آیات زیادی در قرآن به انسان­ها وعید به عذاب می­دهد و از طرف دیگر به منظور پیشگیری از دچار شدن به عذاب وعده داده شده، فعل انذار و هشدار را کاربری می­کند. به دنبال ...

تاریخ نگاری اسلامی را در مرحله ی اول، به شکل شفاهی، راویان اخبار که به اخباری معروف اند، شروع کردند.این اخباریان اغلب در نیمه ی دوم قرن اول و قرن دوم و یا اوایل قرن سوم می زیستند.فهرست مفصلی از آنان را ابن ندیم به دست داده است.در این میان سیف بن عمر با اخبار فراوان و روایت های جنجالی از فتوح و نبرد جمل چهره ی خاصی از خود به نمایش گذاشته که شایسته ی بررسی بیشتر است. هدف این مقاله این است که سیف...

در این پژوهش به بررسی فضایل اخلاق فردی در سوره قصص پرداخته شد. از داستان حضرت موسی (ع) و سایر افراد مطرح در سوره، نکات بسار مهمی در بُعد اخلاق فردی قابل برداشت است. از نکات اخلاقی استنباط شده از اعمال موسی (ع) می­توان به فضایلی همچون اخلاص در نیت، شکرگزاری، شجاعت، امیدواری و دعا را نام برد. از فضایل اخلاقی سایر افراد مطرح در داستان، می­توان به رازداری مادر و خواهر موسی (ع) که سال‌ها راز او را کت...

پس از بررسی مفاهیم و مبانی اندیشه سیاسی در آیات مکی قرآن در قسمت اول، در قسمت دوم به بررسی تجارب پیامبران از نوح تا موسی علیهم‏السلام در چارچوب این اندیشه و به عنوان نمونه‏های عملی آن پرداخته شده است. در این مطالعه ضمن شناخت کنش سیاسی متقابل مردم و پیامبر، روشن می‏گردد که پیامبرانی چون نوح، هود، صالح، شعیب و لوطشیوه متفاوتی با شیوه موسی در اقامه دین داشته‏اند. از زمان موسی سیاست استخلاف (جانشین...