جلال‌‌الدین محمّد مولوی زبان و ادب اهل خراسان را آموخته بود و در میراث زبانی او کلماتی از زبان ترکی و ترکی مغولی وجود داشت. از سوی دیگر، او در سال‌های شاعری خود، در حوزه‌ای می‌زیست که زبان عامّۀ مردم آن ترکی عثمانی بود. از این رو طبیعی است که در شعر او کلماتی ترکی دیده شود؛ هم از آن کلماتی که در آثار فارسی پیش از او به کار رفته‌اند و هم از گروهی که برای نخستین بار آن‌ها را در شعر فارسی و در شعر ا...

مقاله ی حاضر به بررسی وزن بایاتیهای ترکی آذربایجان ایران اختصاص دارد. بایاتیها دوبیتی های بومی ادبیات شفاهی آذربایجان و یکی از رایج ترین انواع منظوم ادبیات عامیانهی آذربایجان هستند. در مقاله ی حاضر، با بررسی و تحلیل تعداد 100 بایاتی از منابع شفاهی و کتبی متفاوت، دو فرضیه کلی را در مورد ساخت وزنی این اشعار بررسی کردیم. اول این که هجاهای تکیه بر پایان پایه سنگین هستند و دیگر اینکه هجاهای تکیه بر ...

بررسی تطبیقی بین زبان ها میزان تأثیر زبان ها از هم و دلایل آن را روشن می کند. زبان ها نه تنها در قرض گیری از هم تأثیر می گیرند، بلکه مواقعی ساختار ترکیب بندی واژه ها و یا جمله ها نیز دگرگون می شود. دلایل این تأثیرپذیری می تواند اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی باشد. بهترین نمونه بررسی زبان شناسی مقابله ای در نوشته های نویسندگان و گویشوران دوزبانه است. نمونه گزینش شده در پژوهش، نسخه های خطی بازم...

چکیده: شهریار شاعریست دو زبانه که آثار موفقی را در هر دو زبان عرضه کرده است، به طوری که ستایشگران شعر ترکی او کم از طرفداران شعر فارسی او نیستند. دیدگاههای شاعری که با ظرایف هر دو زبان آشنایی دارد و تسلط خود را در هر دو زبان نشان داده، حائز اهمیت است؛ شهریار شعر ترکی را از نظر قدرت توصیف بخصوص توصیفات طبیعی می ستاید، همچنین از نظر قابلیتهای زبانی بر فارسی برتری می دهد. از طرفی انعطاف زبان...

چکیده: شهریار شاعریست دو زبانه که آثار موفقی را در هر دو زبان عرضه کرده است، به طوری که ستایشگران شعر ترکی او کم از طرفداران شعر فارسی او نیستند. دیدگاههای شاعری که با ظرایف هر دو زبان آشنایی دارد و تسلط خود را در هر دو زبان نشان داده، حائز اهمیت است؛ شهریار شعر ترکی را از نظر قدرت توصیف بخصوص توصیفات طبیعی می ستاید، همچنین از نظر قابلیتهای زبانی بر فارسی برتری می دهد. از طرفی انعطاف زبان...

غزلیات مولانا در میان آثار شاعران فارسی، افزون بر جنبه‌های بسیارِ دیگر، از لحاظ واژه‌ها نیز بی­‌همتاست. گستردگی دایرۀ واژه‌های مولانا به تناسب وسعت مفاهیم و مضامین شعر اوست. ذهن سیّال او، هم­چنان­که غالباً در ابداع و خلق معنی فعال است، در لفظ نیز از تنگنای واژه­‌های رسمی آزاد است و تجارب تازه­ در موضوع و وزن، خود به خود سخن او را از کلمات و ترکیبات تازه مشحون کرده است. شماری از کلمات شعر مول...

می­توان مرثیه را یک نوع ادبی جهانی قلمداد کرد که محتوای آن در ادبیات تمامی ملل ، مشترک و تاریخچۀ آن به امتداد عمر بشریت، طولانی است. چون در مرثیه، شاعر از احساسات و  عواطف خود سخن می­گوید، از نظر ماهیت جزو ادب غنایی و به­شدت از روحیات و شرایط زندگی شاعر متأثر است. در متن و بطن کلیات اشعار ترکی شهریار، موضوعات و مضامین مختلفی وجود دارد که از جملۀ آن­ها مراثی و سوگواره­های مختلف با بسامد بالا است...

این مقاله داستان حضرت یوسف و زلیخا را در ادبیات اسلامی مورد بررسی قـرار دادهاست . قصه یوسف و زلیخا یکی از داستĥن های عشق صوفیانه است که از قرآن کریم به ادبپارسی راه یافته است . حکیم ابوالقاسم نخستین کسی است که در ادبیات اسلامی این قصهرا به شعر درآورده است و منظومه او اکنون در دسترس ماست . پیش از او، ابوالمؤید بلخی وبختیاری این داستان را به نظم درآورده اند، اما از منظومه های آنان اثری در دست نیس...

عمادالدین نسیمی، از شاعران متعهد شیعی، با عاطفه ای صادق و قلمی ساده و روان، اشعاری زیبا و دل انگیز در مدح و رثای پیامبر9 و اهل بیت: ایشان به زبان ترکی سروده است. دیوان ترکی این شاعر نام دار ایرانی، بیان گر بخشی از فرهنگ و ادبیات این مرز و بوم است که تاکنون از لحاظ علمی به آن توجه نشده و غبار فراموشی هم چنان بر صفحات آن سنگینی می کند. این پژوهش که اساس آن توصیف و تحلیل است، به تحلیل بن مایه های ...