بسیاری از مصطلحات ادبیات عرفانی بر بستر شعر خمری شکل گرفته که خود از چند منبع فرهنگی اثر پذیرفته است. آداب بزم ایرانی (ادب المنادمه) در شکل گیری مضمون های خمری قبل و بعد از اسلام تأثیر داشت. علاوه بر این، نهضت اجتماعی قرن های اول و دوم مهر خود را بر ادبیات مجن و شعر خمری به جا نهاد و طنز و اعتراض نهفته در آن زمینه ساز شعرهای قلندری قرن های بعد شد. شاعران این مکتب شعری، به تصویرسازی هایی در زمین...

بسیاری از مصطلحات ادبیات عرفانی بر بستر شعر خمری شکل گرفته که خود از چند منبع فرهنگی اثر پذیرفته است. آداب بزم ایرانی (ادب المنادمة) در شکل گیری مضمون های خمری قبل و بعد از اسلام تأثیر داشت. علاوه بر این، نهضت اجتماعی قرن های اول و دوم مهر خود را بر ادبیات مجن و شعر خمری به جا نهاد و طنز و اعتراض نهفته در آن زمینه ساز شعرهای قلندری قرن های بعد شد. شاعران این مکتب شعری، به تصویرسازی هایی در زمین...

یکی از انواع ادبی معروف و گسترده در زبان فارسی، ادبیّات غنایی است. دوره­ی کمال اشعار غنایی نیز در زبان فارسی از قرن چهارم آغاز گردیده است. در ادب پارسی در کنار قالب غزل، برای بیان مضامین غنایی و عاشقانه، استفاده از مثنوی های عاشقانه نیز رواج دارد. اصولاً داستان سرایی از انواعی است که بسیار زود در شعر فارسی مورد توجّه قرار گرفته است. عنصری در قرن پنجم چند داستان و از جمله«وامق و عذرا» را به نظم کشی...

بسیاری از مصطلحات ادبیات عرفانی بر بستر شعر خمری شکل گرفته که خود از چند منبع فرهنگی اثر پذیرفته است. آداب بزم ایرانی (ادب‌المنادمة) در شکل‌گیری مضمون‌های خمری قبل و بعد از اسلام تأثیر داشت. علاوه‌بر این، نهضت اجتماعی قرن‌های اول و دوم مهر خود را بر ادبیات مجن و شعر خمری به جا نهاد و طنز و اعتراض نهفته در آن زمینه‌ساز شعرهای قلندری قرن‌های بعد شد. شاعران این مکتب شعری، به تصویرسازی‌هایی در زمین...

توجه به زیباشناسی سخن در آثار همه شاعران ــ کم یا زیاد ــ دیده می شود. البته شاعران در غزل و گاهی هم در قصیده به آرایه های ادبی عنایت بیشتری نشان داده اند و در سایر انواع ادب به ویژه در مثنوی کمتر نثاری تونی ــ شاعر عصر صفوی ــ در مثنوی «سَرو و تَذَرو» زیبایی های ادبی را با بلاغت و شیوا سخنی در هم آمیخته و پیکره مثنوی بزمی «سَرو و تَذَرو» را زیبا و با شکوه و هنرمندانه ساخته است. در این گفتار مواردی ا...

یکی از انواع ادبی معروف و گسترده در زبان فارسی، ادبیّات غنایی است. دوره­ی کمال اشعار غنایی نیز در زبان فارسی از قرن چهارم آغاز گردیده است. در ادب پارسی در کنار قالب غزل، برای بیان مضامین غنایی و عاشقانه، استفاده از مثنوی های عاشقانه نیز رواج دارد. اصولاً داستان سرایی از انواعی است که بسیار زود در شعر فارسی مورد توجّه قرار گرفته است. عنصری در قرن پنجم چند داستان و از جمله«وامق و عذرا» را به نظم کشی...

سخن‌سرای گنجه نه تنها در حوزة ترکیب‌سازی، تصویرگری، مضمون‌آفرینی و سرودن داستان‌های بزمی و عاشقانه سرمشق گویندگانِ زبان فارسی است، بلکه در ذکر بعضی از موضوعات دیگر از جمله واقعة معراج پیامبر اکرم، صلّی الله علیه و آله و سلّم، نیز گوی سبقت از دیگران ربوده و سلسله‌جنبان و پیشوای سخنوران دیگر محسوب می‌شود، تا آنجا که اغلب شاعران پس از او نیز به تقلید از وی این موضوع را در شعر خویش منعکس کرده‌اند. این...

سخن‌سرای گنجه نه تنها در حوزة ترکیب‌سازی، تصویرگری، مضمون‌آفرینی و سرودن داستان‌های بزمی و عاشقانه سرمشق گویندگانِ زبان فارسی است، بلکه در ذکر بعضی از موضوعات دیگر از جمله واقعة معراج پیامبر اکرم، صلّی الله علیه و آله و سلّم، نیز گوی سبقت از دیگران ربوده و سلسله‌جنبان و پیشوای سخنوران دیگر محسوب می‌شود، تا آنجا که اغلب شاعران پس از او نیز به تقلید از وی این موضوع را در شعر خویش منعکس کرده‌اند. این...

توجه به زیباشناسی سخن در آثار همه شاعران ــ کم یا زیاد ــ دیده می‌شود. البته شاعران در غزل و گاهی هم در قصیده به آرایه‌های ادبی عنایت بیشتری نشان داده‌اند و در سایر انواع ادب به ویژه در مثنوی کمتر نثاری تونی ــ شاعر عصر صفوی ــ در مثنوی «سَرو و تَذَرو» زیبایی‌های ادبی را با بلاغت و شیوا سخنی در هم آمیخته و پیکره مثنوی بزمی «سَرو و تَذَرو» را زیبا و با شکوه و هنرمندانه ساخته است. در این گفتار مواردی ا...

حرکت از اساسی ترین مؤلّفه های شعر حماسی است. فردوسی در شاهنامه با استفاده بجا از کلمات، وزن، عناصر حرکتی و تصاویر گوناگون مرتبط با حرکت مهارت خود را در توصیف حالات و عواطف شخصیت های شاهنامه در موقعیت ها و صحنه های مختلف رزمی- حماسی و بزمی- غنایی به نمایش گذاشته است. زمان و مکان در شاهنامه اغلب ذهنی و درونی است تا واقعی و کمّی و طبعاً حرکت نیز تابع این شرایط است. واژگان و افعالی که در بیان حرکات؛ ب...