قصه پردازی را می توان نخستین هنر آدمی در عرصه ی کلام دانست. قرآن کریم نیز برای پند و راهنمایی بشر از بیان قصه استفاده نموده و زندگی بسیاری از پیامبران را در قالب قصه آورده است. پژوهش حاضر، ضمن بررسی خویشکاری ها در  متن داستان های قرآن برمبنای دیدگاه پراپ (1982) تلاش دارد به این سؤالات پاسخ دهد که: آیا هر سی و یک خویشکاری پراپ را می توان در داستان های قرآن یافت؟ آیا با توجه به خویشکاری های یافته...

در این مقاله نقش و کارکرد داستانی قهرمانان و شریران در قصه های عامیانه با توجه به آثار صمد بهرنگی و بر اساس نظریه ی پراپ مورد بررسی قرار گرفته است و همچنین به دسته  بندی یا الگو قرار دادن قهرمانان و شریران و تحلیل و تبیین نقش و کارکرد داستانی قهرمانان و شریران در آثار مذکور پرداخته شده است. صمد بهرنگی نویسنده ای معاصر است که با تأثیرپذیری از فولکلور و ادبیات ملی آذری قصه هایی برای کودکان در زم...

بررسی ساختار عزیمت‌ها در داراب‌نامه*   کبری بهمنی1 مربی دانشگاه آزاد دورود چکیده داراب‌نامه، روایت بلندی از کشور گشایی‌های فیروز شاه، پسر ملک داراب است. داستانی حماسی– عشقی از قرن هشتم و از نمونه‌های ادبیات فولکلوریک. در ریخت‌شناسی، براساس الگوی ولادیمیر پراپ، ساختارگرایِ روسی، تلاش می‌شود الگوی ریخت‌شناسی بر متون ادبی؛ بویژه فولکلور اعمال شود. در این شیوه، قصّه‌ها بر پایه اجزای تشکیل دهنده ...

«حکایت اخلاقی» یکی از انواع قصه‌های سنتی است که پدیدآورندگان آن، آن را صرفاً به‌منظور تعلیم و تأیید آموزه‌های اخلاقی مد نظر خود به‌ کار می‌برده‌اند. هدف این مقاله، شناسایی ساختار این نوع ادبی بر پایۀ حکایت‌های اخلاقی منظومه‌های تعلیمی و به‌طور ویژه مخزن الاسرار نظامی و سه نظیرۀ مشهور آن (مطلع الانوار امیرخسرو، روضة الانوار خواجوی کرمانی و تحفة الا...

مهمترین نتایج نقد و تحلیل داستان های < الهی نامه > عبارتند از : 1- یکی از مهمترین جلوه های داستان پردازی عطار قرینه سازی و همسان سازی است . 2- مقدمه داستان های عطار ، طرح را تقویت می کند . 3-محیط و فضای داستان های < الهی نامه > زاهدانه و غمگین است . 4- شخصیت دیوانگان ( مجانین عقلا ) ، شاهکار شخصیت پردازی عطار است . 5-پرسشگران و سلطان محمود از شخصیت های مقابل هستند که در برابر شخصی قرار می گیرند...

عالمان اخلاق، عرفان، کلام، فلسفه، تفسیر و... هر کدام از حیثیات ویژه ای درباره ی چیستی، هستی و کارکردهای وجودی شیطان به مداقه پرداخته اند. هدف این پژوهش تبیین وجودی شیطان از دیدگاه فخر رازی است. فخر بر این باور است که شیطان از ماده شطن به معنای دور است و در اصطلاح به اجنه کافر اطلاق می شود. او در آثار مختلفش سه دلیل عقل برای وجود شیطان بیان کرده است. علاوه بر آن از طریق مراتب صدور افعال از حیوان...

عالمان اخلاق، عرفان، کلام، فلسفه، تفسیر و... هر کدام از حیثیات ویژه ای درباره‌ی چیستی، هستی و کارکردهای وجودی شیطان به مداقه پرداخته‌اند. هدف این پژوهش تبیین وجودی شیطان از دیدگاه فخر رازی است. فخر بر این باور است که شیطان از ماده شطن به معنای دور است و در اصطلاح به اجنه کافر اطلاق می‌شود. او در آثار مختلفش سه دلیل عقل برای وجود شیطان بیان کرده است. علاوه بر آن از طریق مراتب صدور افعال از حیوان...

شکاکیت عبارت است از امکان این فرض که بیش‌تر گزاره‌هایی که آن‌ها را صادق می‌دانیم درواقع کاذب باشند. این فرض در تاریخ فلسفه از طریق استدلال‌هایی مانند استدلال رؤیای دکارت، استدلال شیطان شریر، و مغز در خمره مطرح شده است. دیویدسن در تعدادی از مقالاتش کوشیده است تا با طرح ایدة تفسیر ریشه‌ای نشان دهد که امکان مفاهمه و ارتباط زبانی، شکاکیت را منتفی می‌کند. به اعتقاد او، طبیعت زبان و باور که همراه و م...

بخشی از ادبیات فارسی را روایاتی شکل داده که درون­مایه آنها متعلّق به ایران باستان است؛ امّا این داستان‌ها از اشارات و عناصرِ اعتقادیِ اسلامی و یـا سامی بـرکنار نمانده و حتّی بـه شاهنامه کـه حماسه ملّی ایرانیان انگاشته می­ شود راه یافته است؛ چنان­که در آن، اندیشه‌های گنوسی‌وار متعلّق به عرفای صدر مسیحیّت در رفتار کسانی چون ایرج  و کیخسرو ـ همچون شریر دانستنِ جهان و تنِ آدمی ـ دیده می‌شود. شاید این باورها ...

چکیده: اصطلاح فرانسوی روایت شناسی «narratologie»، به معنی مطالعه روایت، مجموعه ای از احکام های کلی درباره ژانرهای روایی است. روایت چشم انداز بسیار گسترده ای از فرهنگ را در بر می گیرد و قصه های عامیانه بهترین میراث قومی و ملی است که در حیطه فرهنگ مناطق نگاشته می شود. قصه شامل هر نثر با نظمی است که ساختاری ساده و قالبی روایی دارد و برای سرگرمی نقل می شود. افسانه-های گیلان نیز از روایات بومی اس...